تاریخ نگارش : بیست و ششم آذر 1390

قرآن، زنان، نکته‏ها و پیامها، سرشت انسانی
لیلا حسین زاده

بررسی تفصیلی و تفسیری آیات شریفه قرآن از جمله در موضوع زن و خانواده، نیازمند مباحث مستقل و مقالات پژوهشی است که از جهات مختلف به محتوای این دسته از آیات بپردازد و این کاری است درازمدّت و با خوانندگان خاص خود. آشنایی اجمالی با آیات و توجه به نکته‏ها و پیام‏های آیات نیز می‏تواند برای بسیاری از خوانندگان مفید باشد. ستون «قرآن، زنان، نکته‏ها و پیام‏ها»، از این شماره به همین انگیزه پیش روی خوانندگان ارجمند باز شده است. در هر قسمت یک آیه از این نظر مورد توجه قرار می‏گیرد و برخی نکات و پیام‏ها که بیشتر به چشم می‏آید بازگو می‏شود. ان شاءاللّه‏ تعالی.
«یا ایُّها النّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذی خَلَقَکُم مِن نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوجَها وَ بَثَّ مِنهُما رِجالاً کَثیراً وَ نِساءً وَ اتَّقُوا اللّه‏َ الّذی تَساءَلونَ بِه وَ الأَرْحامَ إِنَّ اللّه‏َ کانَ عَلَیکُم رَقیباً» سوره نساء/آیه 1
«ای مردم، از پروردگارتان پروا کنید، همو که شما را از یک نفس بیافرید و همسر او را نیز از (جنس) او آفرید و از آن دو، مردان و زنان بسیاری پراکند. و از خدایی که وقتی چیزی از همدیگر می‏خواهید نام او را می‏برید (و به عظمت و قداست او معترفید)، همچنین از [گسستن پیوند [خویشاوندی پروا کنید؛ چرا که خداوند ناظر و نگهبان شما است.»


 کلید واژه : قرآن، زنان

نکته‏ها و پیام‏ها:
1ـ همه انسان‏ها موظف به پروای الهی و رعایت تقوا می‏باشند؛ تقوایی که سفارش همه پیامبران و سرلوحه دعوت آنان مایه و پایه اصلی برنامه‏های تربیت انسان و اصلاح اجتماع می‏باشد.
2ـ تقوای الهی که رعایت حدود الهی و انجام وظایف دینی است، برای تحقق تربیت الهی انسان مقرر گردید و تربیت درست انسان بدون پیمودن طریق تقوا حاصل نمی‏شود.
3ـ زن و مرد، هر دو از یک گوهر و سرشت آفریده شدند و به لحاظ گوهر وجودی و سرشت اولیه هیچ امتیازی بر یکدیگر ندارند. این یعنی مردود دانستن نظریات تحقیرآمیزی که با تحریف به ادیان و مذاهب نسبت داده شده است.
4ـ خالق انسان، همه انسان‏ها را فقط از طریق آدم و حوا آفرید و در تکثیر نسل آنها موجود دیگری ـ مانند فرشتگان یا جنّیان ـ دخالتی نداشتند. در حدیثی از امام رضا(ع) همین معنا دیده می‏شود. آن حضرت فرمود تکثیر نسل بشر با ازدواج فرزندان آدم و حوا با یکدیگر انجام گرفت، البته با زایش‏های متعددی که حضرت حوا داشته است.1
از نظر قرآن گوناگونی و تنوع شرایع انبیاء الهی مسئله روشنی است. خداوند حکیم بر اساس مصالح انسان‏ها و ضرورت‏های ادوار گوناگون زندگی او، شرایع مختلفی تشریع فرمود.
5ـ خداوند نزد اعراب جاهلیت نیز دارای عظمت و محبوبیت بوده است، چرا که در کارهایشان به نام او سوگند داده می‏شدند و یا به نام او پیمان می‏بستند. و از آنجایی که از این عمل آنان نهی نشده، پس سوگند به خداوند جایز است.
6ـ دستور صریح به پاسداشت حرمت خویشان و ارحام در کنار دستور به تقوای الهی، اهمیت این موضوع را می‏رساند و از آنجایی که همه انسان‏ها از یک پدر و مادر می‏باشند و در یک رحم به هم می‏رسند، این دستور به پاسداشت ارحام، خود دستور به پاسداشت مقام رفیع انسان است که اگر همگان به این دستور الهی عمل کنند و هر فردی با همه افراد انسان‏ها به مانند اقوام و ارحام خود برخورد کند، انسان گرامی داشته خواهد شد.
7ـ خداوند متعال پس از امر به تقوا و پاسداشت حرمت ارحام، به انسان‏ها هشدار می‏دهد و تهدیدی ضمنی را متوجه آنان می‏سازد که بدانید خداوند ناظر و نگهبان شما است و انگیزه‏ها و نیز کارهایتان بر او پنهان نمی‏باشد. این خود ایجاد ضمانت اجرایی برای دستورات الهی می‏باشد.

پاورقیها:

--------------------------------------------------------------------------------
1 ـ ر.ک: نورالثقلین، ج1، ص433، ح10.