بنام خداوند بخشنده بخشایشگر
محتوای کلی سوره حمد:
این سوره با بزرگداشت نام خدای رحمان و رحیم آغاز میشود
و با ستایش و بر شمردن صفات خدا ادامه می یابد
وسپس با آموختن اینکه تنها خداوند سزاوار عبادت شدن و تنها از او باید کمک خواست و با درخواست هدایت از خداوند به پایان می رسد.
خداوند ،علوم و معارف قرآن کریم شامل سه اصل خداشناسی، معاد شناسی و نبوت شناسی را در این سوره به طور خلاصه بیان کرده است.
نامهای دیگر سوره حمد عبارتند از: فاتحه الکتاب، ام القرآن، سبع مثانی، وافیه، شافیه، اساس، صلاه، والحمد.
محور سوره حمد (( اهدنا الصراط المستقیم )) است.
فضیلت سوره حمد: حضرت محمد(ص) فرمودند: هر کس فاتحه الکتاب را بخواند مثل این است که (( فرقان، زبور، انجیل و تورات )) را خوانده است.
1. به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
شاید معنای اینکه می گویند: تمام قرآن در سوره حمد، و تمام سوره حمد در بسم الله، و تمام بسم الله در حرف (باء) خلاصه می شود، این باشد که آفرینش هستی و هدایت آن ، همه با استمداد از اوست. چنانکه رسالت پیامبر اکرم (ص) نیز با نام او آغاز گردید. * اقرا بسم ربک *
بسم الله نشانگر رنگ الهی و بیانگر جهت گیری توحیدی ماست. بسم الله رمز توحید و بقا و دوام و روز عشق به خدا و توکل به اوست و رمز خروج از تکبر و اظهار عجز به درگاه الهی است.
2. ستایش مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است
رب به کسی که هم مالک و صاحب چیزی است و هم در رشد و پرورش آن نقش دارد گفته می شود. خداوند هم صاحب حقیقی عالم است و هم مدبرو پروردگار آن. پس همه هستی حرکت تکاملی دارد و در مسیری که خداوند معین کرده هدایت می شود.
3. (خداوندی که) بخشنده و بخشایشگر است
رحمان : به معنای کثرت و فراوانی رحمت الهی و رحمت عام خداوند است که شامل همه مخلوقات و همه بندگان اعم از مومن و کافر می شود
رحیم : رحمت خاص خداوند است که بیانگر رحمت جاودان و نعمت دائمی اوست که ویژه بندگان مومن است.