1-چرا انسان به انجام اعمال نیک اشتیاق ندارد و برای دوری از اعمال بد، خودمراقبتی نمی‌کند؟
2-برای این که انسان ایمان بیاورد که کم‌ترین میزان عمل خوب و بدش محاسبه می‌شود، سوره زلزال چه می‌کند؟

ایمانِ به غیب یعنی دیدنِ ندیدنی‌ها که راهی جز پاکی قلب ندارد. مگر می‌شود کسی که همه زندگی خود را به این دنیا محدود کرده و به خیال این که اعمالش نابود می‌شود و حساب و کتابی در کار نیست تمام آلودگی‌ها و زنگارهای دنیایی را برقلبش نشانده، ایمان به غیب بیاورد و مرگ و قیامت را ببیند؟ اتفاقا مساله او همین ندیدنِ واقعیت اعمال است که برای خوب و بدش ارزش قائل نیست و نسبت به کم و زیادش توجهی ندارد. برای همین هم نسبت به کم‌ترین عمل نیکی، اشتیاق نشان نمی‌دهد و نسبت به بدی‌ها از خود مراقبت و محافظت نمی‌کند.
پس او باید زلزله سهمگین و هولناکِ برچیده شدن دنیا را درک کند تا ببیند که زمین چگونه بار سنگینِ مرده‌ها را بیرون می‌ریزد و وقتی انسان- در اوج اضطراب و هراس- می‌پرسد که چه شده، زمین به زبان آید و تک‌تک اتفاقات را خبر دهد! آیا تعجب می‌کنند که زمین بر اعمال انسان‌ها شهادت دهد؟ آری؛ چنین خواهد شد و این بدان دلیل است که خدای تو به زمین وحی می‌کند و آن را به زبان می‌آورد.
پس باید به خود آیند و نسبت به اعمال‌شان حساس باشند. چرا که در آن روز انسان‌ها به سوی میدانِ حساب روانه می‌شوند تا حقیقت اعمال خود را ببینند. همان حقیقتی که در دنیا به خاطر ضعف ایمان از آن غافل بودند! پس کسی که کم‌ترین مقدار نیکی را انجام داده، یا کم‌ترین عملِ شری داشته باشد، آن را خواهد دید؛ ولی چه سود که آن وقت خیلی دیر است... پس باید از همین امروز فکری به حال خود و ایمان و عملش کند...

إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها (1) وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها (2) وَ قالَ الْإِنْسانُ ما لَها (3) یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها (4) بِأَنَّ رَبَّکَ أَوْحى‏ لَها (5) یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتاتاً لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ (6) فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ (7) وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ (8)

آنگاه که زمین به آن لرزش شدید و هولناکش بلرزد (1) و زمین، مردگانی را که بار گرانى برآن‌اند، از خود بیرون افکند (2) و آدمى، شگفت زده گوید: زمین را چه شده که این گونه به لرزه درآمده است؟ (3) آن روز زمین خبرهاى خود را بازگوید و بر اعمال انسانها گواهى دهد؛ (4) بدان سبب که پروردگارت به آن وحى کرده است که چنین کند. (5) آن روز مردم از جایگاه خود در صحنه قیامت پراکنده و به سوى بهشت یا دوزخ روانه مى شوند تا سزاى کارهایشان به آنان نشان داده شود. (6) پس هرکه هم¬وزن ذرّه‌اى نیکى کند، آن را خواهد دید. (7) و هرکه هم¬وزن ذرّه‌اى بدى کند، آن را خواهد دید. (8)