تأکید اسلام بر اعتلای مفاهیم دینی از طریق کارکردهای اجتماعی عید نوروز است
بیست و هشتم اسفند 1390
تأکید اسلام بر اعتلای مفاهیم دینی از طریق کارکردهای اجتماعی عید نوروز است
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: اسلام از کارکردهای اجتماعی عید نوروز برای اعتلای مفاهیم دینی بهره می‌برد و ما هم باید همین کار را انجام دهیم و تلاش کنیم کارکردهای مثبت این ایام را به ضد کارکرد و کژکارکرد تبدیل نکنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن یوسف‌زاده، مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) در مورد عید نوروز و نسبت آن با آموزه‌های اسلامی بیان کرد: عید نوروز یکی از زیبایی‌های طبیعت است که با توجه به دگرگونی‌ای که در طبیعت رخ می‌دهد از آن به عنوان بهار فصل‌ها تعبیر می‌شود.
وی ادامه داد: در عید نوروز طبیعت به خواب رفته دوباره بیدار می‌شود و جان گرفتن دوباره طبیعت مرده نمادی از رستاخیز است، به همین دلیل در احادیث ذکر شده است که با آمدن بهار به یاد قیامت بیافتید.
این جامعه‌شناس حوزوی بیان کرد: انسان خود جزئی از طبیعت است؛ در حدیثی از پیامبر اکرم(ص) آمده است: «سرمای بهار را غنیمت شمرید (و بدن خود را در معرض آن قرار دهید)؛ زیرا با بدن شما آن می‌کند که با درختان می‌کند».
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) اظهار کرد: انسان باید خود را با طبیعت سازگار کند، روح انسان از سکون و یک نواختی بیزار است و دگرگونی طبیعت باید منجر به دگرگونی احوالات درونی انسان شود.
یوسف‌زاده با اشاره به دعای « یا مقلب القلوب و الابصار یا مدبر اللیل و النهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال»تصریح کرد: وقتی دعای سال تحویل خوانده می‌شود و از خداوند می‌خواهیم که حال ما بهترین حال قرار دهد، معنای آن این است که همان طور که دگرگونی‌ای در دل طبیعت رخ داده و زمستان تبدیل به بهار شده و خواب و مردگی به زندگی و شکوفایی تبدیل شده است ما هم از حالت غفلت و مردگی به حالت حیات و زندگی بازگردیم.
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) ادامه داد: عید نوروز فرصتی است برای شروع مجدد برای کسانی که از زندگی خود راضی نیستند و می‌خواهد جور دیگری زندگی کنند.
وی با اشاره به دیدگاه اسلام در مورد عید نوروز بیان کرد: سیاست اسلام در مواجه با سنت‌ها و آداب و رسوم سایر ملت‌ها همواره به این صورت بوده است که آموزه‌های توحیدی را تایید می‌کرده و از بستر فرهنگی این آداب و رسوم برای انتقال مفاهیم دینی بهره می‌برده است.
وی ادامه داد: حضرت امیر (ع) در نامه‌ای که به مالک اشتر می‌نویسد بیان می‌کنند:« آداب پسندیده‌ای را که ملت‌ها با آن پیوند خورده‌اند را بر هم نزن» لذا اسلام عید نوروز را به عنوانی عیدی تاریخی و باستانی تایید می‌کند و در جهت نفی آن اقدامی صورت نمی‌دهد.
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: در حدیثی از حضرت امام صادق(ع) روایت شده که می‌فرمایند: « نوروز اولین روزى است که خورشید در آن طلوع کرد و بادهاى ناگهانى وزیدن گرفت و ستاره زمین در چنین روزى ایجاد شد، نوروز روزى است که على (ع) در نهروان خوارج را هلاک کرد، گل‏هاى زمین در آن روز خلق شد، در چنین روزى بود که کشتى حضرت نوح (ع) بر کوه جودى نشست، همان روزى است که ابراهیم (ع) بت‏ها را شکست، در همین روز حضرت محمد (ص)، على (ع) را بر دوش خود حمل کرد تا بت‏هاى قریش را سرنگون کند».
وی با اشاره به کارکردهای جامعه‌شناختی عید نوروز ادامه داد: از نقطه نظر جامعه‌شناختی هم عید نوروز مورد تایید اسلام است چرا که کارکردهای مثبت زیادی دارد و بسیاری از آموزه‌های دینی اسلام در عید نوروز عملی می‌شود؛ نوروز فرصتی برای خانه تکانی، شروع مجدد زندگی، نگاه مجدد به طبیعت و دقت در دگرگونی آن، صله رحم، هدیه دادن و .... است که همگی این گزاره‌ها مورد تایید اسلام است.
یوسف زاده بیان کرد: از صله رحم در روایات به عنوان نشانه تقوی، برتر از صدقه، بهترین جوانمردی، مایه عطوفت و مهربانی بیان مردم، مایه افزایش نعمت و .... یاد شده است که همه اینها حاکی از این است که اسلام اهتمام خاصی بر این مهم دارد و بر کارکردهای مثبت آن در جامعه تاکید دارد.
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: اسلام از کارکردهای اجتماعی عید نوروز برای اعتلای مفاهیم دینی بهره می‌برد و ما هم باید همین کار را انجام دهیم و تلاش کنیم کارکردهای مثبت این ایام را به ضد کارکرد و کژکارکرد تبدیل نکنیم.
وی با اشاره به برخی از آسیب‌هایی که در ایام عید نوروز وجود دارد اظهار کرد: برخی از افراد در این ایام به چشم و هم چشمی، اسراف و .... می‌پردازند که این اعمال بر خلاف فلسفه وجودی عید نوروز است و اسلام هم آنها را نهی می‌کند.
مدیر گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) تاکید کرد: اسلام بر شادمانی، نشاط و ...تاکید دارد اما اگر این اعمال به گناه آوده شود مورد نهی اسلام است، برای مثال کارکرد چهارشنبه سوری در گذشته این بوده که کوچکترها به دیدن بزرگترها بروند و دور هم جمع شوند و آتشی روشن کنند و شادی کنند اما آنچه که امروزه به وجود آمده که آتش بازی اصل شده و دور هم جمع شدن اعضای خانواده در حاشیه قرار گرفته بر خلاف کارکرد اولیه است و از نظر اسلامی هم این نوع مراسم که در آن افراد هم به خود و هم به دیگران آسیب می‌رسانند مورد قبول نیست.