1- آیا اگر کسی جلو زنگارِ نفس را گرفت، رستگار می‌شود؟
2- آیا اگر کسی به آن بی‌توجهی کرد و مثل مردگان دفنش کرد، ناکام خواهد ماند؟

1-خورشید و ماه و روز و شب و آسمان و زمین را دیده‌ای؟ سامان و سازمان‌شان حیرت‌انگیز است! خورشید می‌تابد و ماه به دنبال آن می‌رود؛ روز زمین را روشن می‌کند و شب همه آن را فرامی‌گیرد؛ آسمان به قدرت الهی بنا می‌شود و زمین می‌گسترد...
2-این سازمان و سامان در وجود من و تو نیز به‌صورت ویژه‌تری وجود دارد: «نفس» در وجود من و تو مثل خورشید و ماه، روز و شب، و آسمان و زمین نظام یافته است، به‌این‌ترتیب که هم راه فجور و پرده‌دری به آن الهام شده و هم راه تقوا و حفظ آن.
3- اینجا یک تفاوت است بین نفس و آن نظام کیهانی و آن این‌که خورشید و ماه و روز و شب و آسمان و زمین، همان کاری را می‌کنند که باید؛ اما نفس می‌تواند هم مسیر تقوا را برود و سعادت‌مند شود و هم می‌تواند مسیر فجور را بپیماید و ناکام بماند.
4-پس قسم به این نظام کیهانی و نظام نفس که اگر کسی جلو زنگارِ نفس را گرفت، رستگار می‌شود و اگر کسی به آن بی‌توجهی کرد و مثل مردگان دفنش کرد، ناکام خواهد ماند. اینک انتخاب با توست که چه‌کار می‌کنی!

وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها (1) وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها (2) وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها (3) وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشاها (4) وَ السَّماءِ وَ ما بَناها (5) وَ الْأَرْضِ وَ ما طَحاها (6) وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها (7) فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها (8) قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاها (9) وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها (10)


به نام خداونده بخشنده و مهربان 1) سوگند به خورشید و تابش آن 2) و سوگند به ماه چون از پى خورشید رَود 3) و سوگند به روز چون زمین را روشن کند 4) و سوگند به شب چون زمین را فرا گیرد 5) و سوگند به آسمان و به آن مقتدرى که آن را بنا کرد 6) و سوگند به زمین و به آن قدرتى که آن را بگسترد 7) و سوگند به نفس آدمى و آن قدرتمند حکیمى که آن را موزون ساخت و سامان بخشید 8) و گنهکارى و تقواپیشگى اش را به آن الهام کرد 9) به همه اینها سوگند که هر کس نفس خود را به وسیله تقوا رشد داد به سعادت رسید 10) و هر کس آن را با گناه پرورید ناکام ماند