» نقش احادیث معصومان در تفسیر قرآن

 نويسنده : مرضیه السادات قاسمپور

 کلید واژه : قرآن، معارف و مفاهیم / قرآن، تفسیر مأثور / حدیث، تبیین قرآن / منابع تفسیر قرآن ، حدیث / قرآن، ویژگی‏ها / قرآن، انواع آیات /قرآن، تفسیر به رأی / قرآن، علوم وتاریخ

 احادیث معصومان علیهم السلام در تفسیر قرآن، نقش و جایگاهی مهمّ دارند.کلیات آن در برخی از آیات و احادیث بیان شده است. امّا مؤلف در این مقاله، سه کاربرد ویژه حدیث در تفسیر قرآن را تبیین می‏کند:
اول - استخراج اصول و قواعدِ روش شناختیِ تفسیر ( ویژگی‏های مهم قرآن مانند: هدایت ، جامعیت، هماهنگی درونی، ذو وجوه بودن، جاری بودن در طول زمان، عاّم و خاصّ، محکم و متشابه، نهی از تفسیر به رأی و....)
دوم - تعیین و تکوین مبانی تفسیری، یعنی اینکه مفسّر، کلیات نظام اندیشه دینی خود را از قران و سنت بگیرد، سپس به تفسیر قرآن بپردازد.
سوم - حدیث در نقش منبع تفسیر (شأن نزول، بیان مصداق، رفع تعارض ظاهری آیات، تقیید مطلق، تبیین مجمل، تخصیص عام، بیان تأویل، تفسیر آیات متشابه، تفسیر موضوعی، تفسیر واژگانی و....)

 » جنگ از دیدگاه قرآن

 نويسنده : ابراهیم محمودی

 جنگ یکی از پدیده‏هایی است که جامعه‏شناسان و متفکران اجتماعی پیرامون آن به اظهار نظر پرداخته و جنبه‏های گوناگون آن را از دیدگاههای مختلف مورد مطالعه قرار داده‏اند، اگرچه این عطف توجه بسان سایر پدیده‏ها و مسائل اجتماعی نبوده است و جامعه‏شناسان به این پدیده نسبت به سایر جوانب زندگی اجتماعی کمتر توجه کرده‏اند.اندکی تأمّل در تاریخ جامعه‏شناسی بخوبی بیانگر این امر می‏باشد، به همین دلیل گفته‏اند که در مورد جنگ از لحاظ جامعه‏شناسی مجموعه نظری قابل قبول عامّی وجود ندارد.
با این همه، مطالعاتی که جامعه‏شناسان درباره جنگ انجام داده و نظریاتی که در این زمینه ارائه داده‏اند شامل جوانب گوناگون این پدیده می‏باشد از قبیل:علل ایجاد جنگ، اثرات اجتماعی-اقتصادی جنگ، عواملی که منجر به پیروزی یا شکست در جنگ می‏شود و مانند اینها.مادر این مقاله پس از ذکر مختصر برخی از این نظریات به مطالعه دیدگاه قرآن پیرامون جنگ خواهیم پرداخت.

 » آثارسازندگی برخی نام های قیامت در قرآن

 نويسنده : فاطمه پورمحمدی

 کلید واژه : یوم الدین، یوم تبلی السرائر، یوم الفصل، یوم الجمع، یوم التلاق، یوم الحسره، قیامت

  برای قیامت در قرآن نام های متفاوتی بیان شده است که بیان گر اهمیت این واقعه عظیم است که هر کدام نشان دهنده وضع مخصوص و نظام خاص حاکم بر آن می باشد. توجه انسان به این اوضاع و وضع مخصوص آثار سازنده روحی و روانی بسیاری بر او دارد که به بهتر زندگی کردن او کمک می کند زیرا کسی که در راه خدا بر مصیبت ها و معصیت ها صبر می کند و کسی که در راه خدا و برای رضای او انفاق می کندو دارای دو بال خوف و رجا است و نسبت به دیگران گذشت و ایثار دارد رشد معنوی یافته و در روزی که دیگران حسرت می خورند و نهان ها آشکار می شود و همه یکدیگر را و اعمال خود را می بینندو با هم جمع می شوند و هرکسی در پیشگاه پروردگار خود حاضر و جزای عمل خود را می بیند، آسوده خاطر بوده و به سعادت ابدی می رسد.
روش اتخاذ شده در انجام این پژوهش روش اسنادی و تحقیقی توصیفی تحلیلی می باشد.

 » آثار و فواید حفظ کردن قرآن

 نويسنده : مرضیه السادات قاسمپور

 پیامبر اسلام فرمود: «همانا بهترین بندگان نزد خدا بعد از پیامبران علما هستند و سپس حاملان (قاریان و حافظان) قرآن، آنان همانند انبیا از دنیا می‌روند، همراه آنان از قبرها برانگیخته می‌شوند، در کنار آنان از صراط می‌گذرند و پاداش انبیاء را (از خداوند)دریافت می‌کنند.»

 » چه مقدار از نماز مقبول است؟

 نويسنده : مرضیه السادات قاسمپور

 ممکن نیست کسى نماز بخواند و هیچ گونه اثرى در او نبخشد ، هر چند نمازش صورى باشد هر چند آلوده گناه باشد ، البته این گونه نماز تأثیرش کم است ،اما این نکته را باید به یاد داشت که این گونه افراد اگر همان نماز را نمى‏خواندند از این هم آلوده‏تر می شدند .

 » روش پرورش مهارتهای تفکر در قرآن بر اساس پایان نامه کارشناسی ارشد

 نويسنده : مرضیه السادات قاسمپور

 کلید واژه : کلید واژه ها: تفکر .روش . فلسفه برای کودکان . عقل . حواس . آموزش . قرآن

 نظریه پردازان زیادی تا کنون در جهان از مقوله تفکر سخن گفته اند . لیپمن و معلمان کارآزموده وی 30 سال است در روش جدید "P4C"[1]خود به پرورش مهارت های تفکر کودکان می پردازند. روش های قابل اجرا در کلاس درس که در کشور ما نیز در حال اجراست. جا دارد که تحقیقی بنیادی روش های "پرورش تفکر" خداوند را در آخرین کتاب آسمانی اش را در معرض بررسی قرار داده و با بکار گیری تکنیک های علمی استفاده کنیم . چرا که انسان های زیادی در سراسر جهان با مطالعه و عمل به قرآن کریم به سطوح بالایی از تفکر دست یافته و درستی و کمال آن جای تردید ندارد.

هدف قرآن از پرورش تفکر نه فقط شهروند مردم سالار بلکه مشاهده حق و خلیفه خدا شدن است.این روش ها شامل مقایسه امور متقابل،ارائه ملاک های متفاوت،افزایش گنجینه اطلاعات، تعمیم دادن ، ارائه و بسط مفهوم، مذمت پیروی صرف از اکثریت وعادات و رسوم و سوگیری در تفکر ، دعوت به استفاده از فکر و عقل ، توجه به هدف ، پیشرفت درعلم ، دادن نشانه ها ، داشتن نگاه و همکاری گروهی ، و توصیه به تقوی و داشتن قلب سالم ، خودآگاهی دائمی و عبادت خداست.

 » جوان و انس با قرآن

 نويسنده : ابراهیم محمودی

 مقدمه :
ویژگیهای انحصاری دوران جوانی که به حق مهمترین دوران حیات انسان است از یک طرف، و همچنین ویژگیهای منحصر به فرد قرآن کریم از طرف دیگر، موضوع «جوان و انس با قرآن» را موضوعی اساسی و با اهمیت جلوه خواهد داد. لذا این هرگز به این معنا نیست که برای سالخوردگان و غیرجوانان انس با قرآن موضوعیت ندارد و اگر کسی در جوانی با قرآن مأنوس نگردید، در پیری این انس ضروری نیست یا حاصل نخواهد شد، بلکه با نگاهی که قرآن به انسان دارد و محتوای تربیتی و سازنده‌ای که برای انسان به ارمغان آورده، بدیهی است که همان عنفوان جوانی بهترین زمان و استثنایی‌ترین فرصت برای انس با قرآن کریم می‌باشد. نوشتاری که در پیش روی دارید این موضوع را در سه بخش مجزی مورد بررسی قرار خواهد داد. در بخش اول ضرورت و اهمیت انس با قرآن در جوانی بررسی خواهد شد، ودر بخش دوم به راههای انس با قرآن اشاره خواهد گردید. آخرین بخش به آفات و آسیبهای موضوع خواهد پرداخت.
در ارائه این موضوع، به آیات نورانی قرآن کریم و احادیث و فرمایشات اهلبیت علیهم السلام که مفسرین واقعی و قرآنهای ناطق می‌باشند استناد خواهد شد ودر عین حال از سخنان و رهنمودهای ارزشمند دست پرورده مکتب قرآن و عترت و احیاگر اندیشة دینی در عصر حاضر، رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (رضوان الله علیه) بهره‌برداری خواهد شد و حسب مورد مراجع اعلام می‌گردد.

 » قربانی در اسلام

 نويسنده : ابراهیم محمودی

 «قربان»و«قربان»به ضم و کسر«ق»مصدر«قرب»به معنی نزدیک شدن است.
و«قربانی»نیز که از همین ریشه است، به معنی نزدیکی انسان به خدا از طریق اقدام به ذبح یک حیوان می‏باشد.
آیین قرباین ریشه‏ای بس کهن و قدیمی دارد، و با تحقیقاتی که در این زمینه به عمل آمده است، این آیین از دیرباز با مراسم و تشریفات خاصّی در میان انسانها با وجوه مختلف رواج داشته است.امّا در بدو امر، چون شعور و تعقّل افراد بسیار ساده و نارسا و آمیخته به تصوّرات مبهم بوده است و رشد ذهنی آنها بدان اندازه نبود که بتوانند کیفیّت ارتباط خویش را با خالق خد به‏طور صحیح و منطقی توجیه کنند. گروهی مسائل را با زندگی خود مقایسه کرده‏اند، و به گمان آن‏که خدای یگانه نیز همچون خود آنها نیازمند به غذا و سایر لوازم زندگی است، قربانی را برای رفع نیازهای وی تقدیم و با افکار نابالغ و خیالات واهی و بی‏اساس خود سعی می‏کردند بدین وسیله رضایت او را جلب کنند.دسته‏ای دیگر برای آن‏که از فضایل خدایان بهره‏مند و با آنها متّحد شوند، خدایان را قربانی می‏کردند و آنها را می‏خورند 1 .و (1)-باید دانست که تصاویر ذهنی بشر درباره ذات مطلق الهی به هیچ‏وجه مطابق با واقعیّت نبوده است و خداوند برتر از خیال و قیاس و گمان و وهم انسان است حضرت علی(ع)در این زمینه می‏گوید:کلّما میّز تموه باوهامکم اوادرکتموه فی ادقّ معانیکم فهو مصروف مردود الیکم محدث مصنوع مثلکم.(صباح الهدایه- محمود بن علی کاشانی ص 19)

 » حروف مقطعه قرآن

 نويسنده : ابراهیم محمودی

 سوره‏هایی که با یک نوع حروف مقطعه آغاز می‏شوند، مطالب مشترکی دارند.برای مثال در سوره‏هایی که با«حم»شروع می‏شوند، بلافاصله بعد از آن جمله‏ی‏«تنزیل الکتاب من اللّه» یا چیزی که به معنای آن نزدیک است، قرار گرفته، در سوره‏هایی که با«الر»شروع می‏شوند، بعد از آن«تلک آیات الکتاب»و یا شبیه آن و در سوره‏هایی که با«الم»آغاز می‏شوند، به دنبال آن‏«ذلک الکتاب لا ریب فیه»یا مفهوم آن آمده است

 » صدیقـه طاهره، همتای قرآن

 نويسنده : ابراهیم محمودی

 وجود مبارک صدیقه کبرا "فاطمه زهرا(س)" سیره و سنتی دارد که معرف هویت اوست؛ چون این ذات پر برکت همانند سایر ذوات قدسی، همتای قرآن کریم‌اند و قرآن کریم عباراتی، اشاراتی، لطایفی و حقایقی دارد؛ چه اینکه از امام حسین(ع) و امام صادق(ع) رسیده است که قرآن به چهار بخش تقسیم می‌شود، چهار درجه دارد: یک درجه‌‌اش برای توده مردم است به نام عبارات قرآن؛ برتر از آن، اشارات قرآن است و والاتر از آن، لطایف قرآن است و قله قرآن حقایق قرآن، است که مخصوص انبیاست.(بحارالانوار، ج۷۵، ص۲۷۸). قال الصادق(ع): "کتاب الله عزّوجلّ علی أربعة أشیاء علی العبارة والإشارة واللطائف والحقائق؛ فالعبارة للعوام والإشارة للخواص واللطائف للأولیاء والحقائق للأنبیاء". این روایت از امام حسین(ع) نیز وارد شده است. (ر.ک: جامع الأخبار، ص۴۱) صدیقه کبرا هم که از ذوات قدسی عترت(علیهم السلام) اند، سیره و سنتی دارد که بخشی، جزء عبارات آن سیره است، توده مردم از آن بهره می‌برند؛ بخشی مربوط به اشارات سیره آن حضرت است که خواص استفاده می‌کنند و بخشی مربوط به لطایف سیره و سنت آن حضرت است که أخص بهره می‌برند و بخشی مربوط به حقایق فاطمیه است که انبیا استفاده می‌کنند و دیگران طرفی نمی‌بندند؛ بحث درباره آن حضرت در حقیقت همانند بحث درباره قرآن کریم است.