بعد از آنکه آنها را به وسیله رسول گرامیش و بخاطر گمراه کردن مردم از راه خدا تهدید به عذاب قیامت کرد، اینک به وسیله همان پیامبر بندگان خود را که ایمان آورده‏اند دستور مى‏دهد که او را رها نکنند و تا روز قیامت (که در آن روز دیگر مجالى براى جبران سعادتهاى فوت شده نیست، و دیگر با هیچ وسیله‏اى از وسایل موجود در دنیا که یا معاوضه، و دادن چیزى و گرفتن چیزى است، و یا دوستى و محبت است، نمى‏توان چیزهایى که از دست رفته جبران کرد) فرا نرسیده، راه خدا و ریسمان محکم او را از دست ندهند، چون روز قیامت فقط و فقط روز حساب و جزا است و شان آن روز تنها همین است و شان دیگرى در آن نیست.
از اینجا روشن مى‏شود که جمله «یُقِیمُوا الصَّلاةَ وَ یُنْفِقُوا» بیان از راه خدا است و در معرفى راه خدا، تنها به این دو اکتفاء کرد، چون سایر وظائف و دستورات شرعى که هر یک به تناسب خود، شانى از شؤون حیات دنیوى را اصلاح مى‏کند (عده‏اى از قبیل نماز میان بنده و پروردگار او را، و عده‏اى نظیر انفاق، میان بنده با بندگان دیگر را اصلاح مى‏نماید) همه از آن دو رکن، منشعب مى‏شوند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

انفاقى که در آیه شریفه آمده انفاق معینى نیست، بلکه مطلق انفاق در راه خداست، چون سوره مورد بحث مکى است و در مکه هنوز آیه‏اى در باره زکات معین اسلامى نازل نشده بود. [ نظرات / امتیازها ]

مقصود از انفاق سرى و علنى این است که انفاق بر مقتضاى ادب دینى انجام گیرد، آنجا که ادب، اقتضاى پنهان بودن را دارد، پنهانى انفاق کنند و هر جا که ادب، علنى آن را مى‏پسندد، علنى بدهند، به هر حال، مطلوب از انفاق این است که هر گوشه و شانى از شؤون اجتماع که در شرف فساد و تباهى است اصلاح شود، و بر جامعه مسلمین خللى وارد نیاید. [ نظرات / امتیازها ]

اگر در این آیه مى‏فرماید که در روز قیامت دوستى و خلت نیست، منافات با آیه «الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ» (الزخرف/67) که براى آن روز دوستى را اثبات مى‏کند ندارد، زیرا نسبت میان این دو آیه به اصطلاح منطقى‏ها نسبت عموم و خصوص مطلق است، و حاصل مقصود از آن دو این مى‏شود که: خلت و دوستى که جهت تقوى و رنگ آن را نداشته باشد در قیامت منتفى است، و اما خلت و دوستى که رنگ تقوى داشته باشد، یعنى بخاطر خدا بوده باشد، البته در قیامت ثابت و نافع است. پس انکار دوستى بطور مطلق، و سپس اثبات بعضى از اقسام آن در این آیه، نظیر انکار شفاعت بطور مطلق در آیه «وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ» (البقره/254) و سپس اثبات بعضى از اقسام آن که شفاعت به اذن خدا باشد در آیه «إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَ هُمْ یَعْلَمُونَ»(الزخرف/86) مى‏باشد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

انفاق آشکار، سبب تربیت نسل و تشویق دیگران و رفع تهمت از خود است و انفاق پنهانى عامل رشد و اخلاص است. البته بعضى مفسّران گفته‏اند: انفاق علنى مربوط به انفاق‏هاى واجب است، مثل خمس و زکات و انفاق مخفى، مربوط به موارد مستحب است، مثل صدقه.
با این که هر یک از انفاق آشکار و پنهان آثارى دارند، ولى شاید بتوان گفت، انفاق پنهان بهتر است، چون در این آیه کلمه‏ى «سرّاً» بر «علانیةً» مقدّم شده است [ نظرات / امتیازها ]