● عبدالله عبداللهي -
اثنی عشری
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ لِیُثَبِّتَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُسْلِمِینَ (102)
و نیز در رد قول کفار و مبالغه در آن مىفرماید:
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ: بگو اى پیغمبر فرود آورد قرآن را روح القدس کهجبرئیل است. مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِ: از جانب پروردگار تو در حالى که راست و درست و ثابت و به امر حق نازل شده.
نکته: در تنزیل تنبیه است بر آن که انزال آن بر سبیل تدریج است بر حسب مصالح که مقتضى تبدیل مىباشد. حاصل آن که حق تعالى قرآن را به توسط جبرئیل که امین وحى است بر تو نازل فرمود.
لِیُثَبِّتَ الَّذِینَ آمَنُوا: تا ثابت گرداند آنان را که ایمان آوردهاند و اعتقادشان را راسخ سازد به آنکه این کلام حق و بر وجه لطف و توفیق باشد به سبب آنچه را که در او است از حجج و آیات و بینات، پس زیاد شود تصدیق و یقین ایشان. وَ هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُسْلِمِینَ: و هدایت کردن و بشارت دادن مر آنان را که اسلام آرندگانند.
تبصره: آیه شریفه چند چیز را بیان فرماید:
1- وجه نسخ بعضى آیات را که آن بر وفق حکمت و مصلحت مىباشد.
2- نزول قرآن از جانب الهى به توسط جبرئیل بر حضرت نبوى، اثبات وحى و وجود استقلالى جبرئیل را نماید. عقول بشر عاجز باشد از ادراک ماوراء الطبیعه، سلسله جلیله انبیاء، عالم به آن، و خبر از خدا و ملائکه و ملأ اعلى دهند، باید از آنها اقتباس نمود احوال غیب را. بدبختانه وقتى فلان هیوى از پشت کهکشان خبر دهد، با آن که ندیده، فورا تصدیق او را نمائیم، لکن به سلسله انبیاء که مىرسیم معطل مىمانیم. حضرت خاتم صلّى اللّه علیه و آله و سلّم که خبر مىدهد من معراج رفتم و جبرئیل بر من وحى آورد، همان ملاک هیوى بهتر و بالاتر در اینجاست، چرا در قبولش تأمل داریم، چرا فلاسفه نزول جبرئیل را تأویلات به اراده کنند، بعضى عقل پیغمبر، برخى قوّه خیال آن حضرت دانند. ما از فلاسفه برهان نمىخواهیم، ولى از انبیاء برهان مىخواهیم، غافل از آنکه وحى، حسّ فوق العاده نبوى، و جبرئیل وجود مشاهد استقلالى، و وقت نزول، پیغمبر عرق و سنگین و منسلخ از این عالم مىشد، مىفرمود: جبرئیلوحى نازل نمود. ما وقتى تصدیق نبوت آن سرور را نمودیم، باید آنچه اخبار فرماید تصدیق کنیم بدون برهان.
3- بیان جهت نزول قرآن که نازل نموده براى ثبات عقاید مؤمنین و هدایت و بشارت براى عموم مسلمین اگر قبول کنند آن را به تصدیق و پیروى کردن، هرآینه هدایت یابند از گمراهى و مژده برند به سعادت جاودانى و نعیم ابدى.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» اطیب البیان
قُل نَزَّلَهُ رُوحُ القُدُسِ مِن رَبِّکَ بِالحَقِّ لِیُثَبِّتَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هُدیً وَ بُشری لِلمُسلِمِینَ (102)
بفرما ای رسول محترم باین کفار و مشرکین که اینکه قرآن مجید را از باء بسم اللّه تا سین و النّاس را نازل نمود روح القدس امین وحی الهی جبرئیل از جانب پروردگار تو خداوند متعال و علّة غایی نزول برای اینست که ثابت بدارد کسانی را که ایمان آوردند بر دین حق تا آخرین نفس و هدایت فرماید و بشارت دهد مسلمین را (قل نزّله) ضمیر راجع بقرآن است و امتیاز قرآن بر سایر کتب سماویه اینست که عین عبارات و الفاظ قرآن را خداوند ایجاد فرموده جبرئیل امین استماع نمود و مأمور شد که بر قلب مطهّر حضرت رسالت نازل کند با اینکه در لوح محفوظ ثبت شده بود و حضرت رسالت میدانست و لذا میفرماید وَ لا تَعجَل بِالقُرآنِ مِن قَبلِ أَن یُقضی إِلَیکَ وَحیُهُ طه آیه 113 و میفرماید بَل هُوَ قُرآنٌ مَجِیدٌ فِی لَوحٍ مَحفُوظٍ بروج
آیه 21 و 22 (رُوحُ القُدُسِ) که امین وحی الهی است و جزو آن چهار ملک مقرّب میکائیل موکّل ارزاق عباد اسرافیل موکل ارواح عباد عزرائیل موکّل قبض ارواح جبرئیل موکل علم و الهام بقلوب که دارد
العلم نور یقذفه اللّه فی قلب من یشاء
(من ربک) از جانب پروردگار تو (بالحق) بجا و بموقع نجوما در ظرف بیست و دو سال (لِیُثَبِّتَ الَّذِینَ آمَنُوا) که عمده غرض ثبات ایمان مؤمنین است زیرا معجزه باقیه است تا دامن قیامت و مثل معجزات انبیاء نیست که مخصوص بوقت مشاهده باشد و باید بنقل تواتر بر دیگران اثبات نمود (و هدی) که میفرماید إِنَّ هذَا القُرآنَ یَهدِی لِلَّتِی هِیَ أَقوَمُ وَ یُبَشِّرُ المُؤمِنِینَ بنی اسرائیل آیه نهم در اینکه آیه میفرماید وَ بُشری لِلمُسلِمِینَ و مراد همان مؤمنین است که در آیه مذکور است زیرا غیر مؤمن نجات ندارد و مورد انذار است نه بشارت.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 102)- این آیه، همین مسأله را تعقیب و تأکید کرده، به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله دستور میدهد «بگو: آن را روح القدس از جانب پروردگارت بر حق نازل کرده است» (قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ).
«روح القدس» یا «روح مقدس» همان پیک وحی الهی، «جبرئیل امین» است، اوست که به فرمان خدا آیات را اعم از ناسخ و منسوخ، بر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله نازل میکند، آیاتی که همه حق است همه واقعیتی را تعقیب میکند و آن واقعیت چیزی جز تربیت انسانها نیست، تربیت که وصول به آن گاهی احکام ناسخ و منسوخ را ایجاب میکند.
به همین دلیل به دنبال آن میفرماید: «هدف این است که افراد با ایمان را در مسیر خود ثابت قدمتر گرداند، و هدایت و بشارتی برای عموم مسلمین است» (لِیُثَبِّتَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هُدیً وَ بُشْری لِلْمُسْلِمِینَ).
به هر حال برای محکم کردن نیروی ایمان و پیمودن راه هدایت و بشارت، گاهی چارهای، جز برنامههای کوتاه مدت و موقت که بعدا جای خود را به برنامه نهایی و ثابت میدهد نیست، و این است رمز وجود ناسخ و منسوخ در آیات الهی.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر احسن الحدیث
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ اَلْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ لِیُثَبِّتَ اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ هُدىً وَ بُشْرىٰ لِلْمُسْلِمِینَ این آیه جواب است از قٰالُوا إِنَّمٰا أَنْتَ مُفْتَرٍ یعنى: تو دروغ ساز نیستى بلکه آن را جبرئیل از جانب پروردگارت نازل کرده است قدس به معنى پاک است یعنى روحى که پاک است از آلودگیهاى ماده و از غلط و اشتباه و ضلال، در جاى دیگر آمده: نَزَلَ بِهِ اَلرُّوحُ اَلْأَمِینُ عَلىٰ قَلْبِکَ شعراء 194 و در محل دیگر جبریل خوانده شده است مَنْ کٰانَ عَدُوًّا لِجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلىٰ قَلْبِکَ بقره 97 در اینجا چند مطلب را باید یاد کرد: 1 «بالحق» به معناى مصلحت و در جاى وَ اَللّٰهُ أَعْلَمُ بِمٰا یُنَزِّلُ است 2 طبع کلام آن بود که به جاى «من ربک» گفته شود «من ربى» المیزان مى گوید: آن براى کمال عنایت و رحمت خدا در حق آن حضرت است، گویى خدا راضى نمى شود که خطاب آن حضرت قطع شود و فرصت را به سخن گفتن با آن حضرت مغتم مى شمارد 3 ظاهر آن است که ضمیر «نزله» به مطلق قرآن راجع است و نشان مى دهد که مراد از آیَةً مَکٰانَ آیَةٍ کتابا مکان کتاب است، آن گاه «لیثبت» ظاهرا دلالت بر نزول تدریجى قرآن دارد که تثبیت و محکم کردن قلب در صورت نزول تدریجى است که اگر وحى قطع شود اطمینان دل از بین مى رود نظیر وَ قٰالَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ لاٰ نُزِّلَ عَلَیْهِ اَلْقُرْآنُ جُمْلَةً وٰاحِدَةً کَذٰلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤٰادَکَ وَ رَتَّلْنٰاهُ تَرْتِیلاً فرقان 32 که مى فرماید علت یک جا نفرستادن آنست که قلبت با ادامۀ وحى آرام گیرد 4 براى اهل ایمان تثبیت و براى مسلمین هدایت و بشارت است، چون تثبیت مال قلب است و هدایت و بشرى با آنهایى که هنوز ثبات قلب ندارند نیز مى سازد
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ اَلْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ لِیُثَبِّتَ اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ هُدىً وَ بُشْرىٰ لِلْمُسْلِمِینَ ظاهرا مرجع ضمیر (نَزَّلَهُ ) قرآن است و گویند انزال فرود آمدن تدریجى است مقابل نزول که فرود آمدن دفعى است و قرآن به مقتضاى حکمت بتدریج فرود آمده بتوسط (روح القدس)و نیز به مقتضاى حکمت بعضى از آیات نسخ گردیده،و شاید مقصود از(روح القدس)جبرئیل باشد که در یک آیه او را(بروح الامین)توصیف نموده سوره شعراء آیه 190،و در جاى دیگر قوله تعالى (مَنْ کٰانَ عَدُوًّا لِجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلىٰ قَلْبِکَ ) سوره بقره آیه 97،چون کافرین ملحدین نسبت افتراء برسول اکرم صلّى اللّه علیه و آله و سلّم دادند و گفتند تو آیه اى مى آورى و بعد تبدیل به آیه دیگر مى نمائى خطاب مى رسد که به آنان بگو این آیات را(روح القدس)یعنى آن روح پاک طاهر خالى از قذارات طبیعى از طرف پروردگار تو بحق و حقیقت،لام(لیثبّت)لام غایت است فرود آورده براى اینکه ثابت و محکم گرداند قلبهاى آنهائى که ایمان آورده اند و بتوسط آیات قرآنى ایمان در قلب آنها نفوذ نماید و مطمئنّ بایمان گردند،و (هُدىً وَ بُشْرىٰ ) عطف است بر محل (لِیُثَبِّتَ ) یعنى تثبیتا و هدایة و بشارة،راجع بآیات قرآن یا راجع بنسخ بعض آیات سه فضیلت تذکر مى دهد و شاید غرض این است که در حکمت نسخ چنین فضائلى است:یکى ثبوت ایمان که وقتى مؤمنین در آیات قرآن تدبّر نمودند بر ایمانشان افزوده مى گردد یا وقتى ناسخ و منسوخ را دیدند و حکمت آن را فهمیدند قلبشان بایمان ثابت مى گردد فضیلت دوم قرآن هدایت است یعنى بتعلیمات قرآنى طریق درستکارى و رسیدن بکمال انسانى بازمیگردد و مؤمن بخط مستقیم به سر حدّ مقصود خواهد رسید
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر نور
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ لِیُثَبِّتَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُسْلِمِینَ «102»
بگو آن (قرآن) را روحالقدس (جبرئیل) از جانب پروردگارت به حقّ نازل کرده است، تا کسانى را که ایمان آوردهاند ثابت قدم و استوار گرداند و براى مسلمانان (مایهى) هدایت و بشارت باشد.
نکته ها
مراد از «رُوحُ الْقُدُسِ» همان روحالامین و جبرئیل است که بخاطر پاکى از خطا و انحراف،
روحالقدس نامیده شده است.
پیام ها
1- تهمتها را باید پاسخ داد. «قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ» (پاسخ افتراى آیه قبل است)
2- آیات الهى به تدریج نازل شده است. «نَزَّلَهُ»
درباره نزول قرآن، هم جمله «أَنْزَلْنا»* بکار رفته است، نظیر آیه «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» و هم جمله «نَزَّلَهُ»* و این بخاطر آن است که قرآن دو نزول دارد؛ یک بار دفعةً بر قلب پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله در شب قدر نازل شده است و یکبار به تدریج در مدّت بیست و سه سال.
3- تمام محتواى قرآن و تغییر هر قانونى در شرائط خاص خود، حقّ است.
«بِالْحَقِّ»
4- نزول وحى از شئون ربوبیّت و لازمه تربیت الهى است. نَزَّلَهُ ... مِنْ رَبِّکَ
5- نزول وحى در پایدارى مسلمانان مؤثر است. «نَزَّلَهُ، لِیُثَبِّتَ»
6- توفیق پایدارى و ابزار آن را از خدا بخواهیم. نَزَّلَهُ ... لِیُثَبِّتَ
7- آنچه به ایمان ارزش مىدهد پایدارى بر آن است. «لِیُثَبِّتَ»
8- شرط دریافت هدایتها وبشارتها، سلامت روحیّه وتسلیم بودن است.
«لِلْمُسْلِمِینَ»
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر کاشف
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ اَلْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ بِالْحَقِّ لِیُثَبِّتَ اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ هُدىً وَ بُشْرىٰ لِلْمُسْلِمِینَ مراد از روح القدس، جبرئیل است؛ زیرا او با قدس که همان قرآن باشد، از سوى خدا بر محمّد صلّى اللّه علیه و آله فرود آمد نظیر این آیه است، آیۀ 89 از همین سوره: «و ما قرآن را که بیان کننده هر چیز است و هدایت و رحمت و بشارت براى مسلمانان است بر تو نازل کرده ایم» این آیه در اینجا بر ردّ مشرکانى آمده است که تبدیل را به پیامبر صلّى اللّه علیه و آله نسبت مى دادند و در آنجا به مناسبت این سخن خداوند آمده است که: خدا در روز قیامت از هر امّتى، گواهى را برمى انگیزد و نیز محمّد صلّى اللّه علیه و آله را برمى انگیزد، تا علیه امتش گواهى دهد که او قرآن را بر آنان رسانده، همان قرآنى که هر چیزى را بیان مى کند
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.