(و الله خلقکم ثم یتوفیکم و منکم من یرد الی ارذل العمر لکی لا یعلم بعدعلم شیئا ان الله علیم قدیر):(و خداوند شما را آفرید و سپس جان شما رامی ستاند و از شما کسی باشد که به پست ترین دورانهای عمر برسد تا پس ازدانایی ، هیچ چیز نداند، بدرستی که خداوند بسیار دانا و قدرتمنداست )،می فرماید: خداوند شما انسانها را آفریده و سپس جان شما را عموما درعمری متوسط می گیرد، ولی بعضی از شما هستند که تا سن کهولت می رسند وآنقدر در قوای بدنی و فکری به قهقرا بر می گردند که بعد از عمری عالم بودن ،ابدا درک و فهم چیزی را نخواهند داشت و این امر خود دلیل دیگریست که زندگی و مرگ و شعور و قدرت شما به دست خودتان نیست ،(اگر چنین بودیدزندگی و علم آن را تا ابد برای خود حفظ می کردید)،بلکه این زندگی و نظام عجیب آن ، همه به علم و قدرت خدای متعال باز می گردد، چون او بسیار دانا وقدرتمند است . [ نظرات / امتیازها ]

وَ اللَّهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلى‌ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْ لا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ (70)
بعد از آن بیان نعمت خلق انسانى را فرماید:
وَ اللَّهُ خَلَقَکُمْ‌: و خداى تعالى ایجاد فرمود شما را و انعام نمود بر شما جمیع اقسام نعمتها را از دینیه و دنیویه. ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ‌: پس توفى کند شما را و بمیراند. وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلى‌ أَرْذَلِ الْعُمُرِ: و بعضى از شما را به سبب زیادى سال برگرداند به پست‌ترین عمر که بنا به روایت حضرت صادق علیه السّلام در تفسیر قمى صد سال است‌ «3» و بنا به روایتى هفتاد و پنج سال. لِکَیْ لا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً: تا اینکه نداند چیزى را بعد از آنکه دانست آن را، یعنى وقتى پیر شودنمى‌داند آنچه را که دانا بود بواسطه خرافت و پیرى برگردد به حال طفولیت، از دانائى به نادانى منتقل شود که اول مرتبه بود.
تنبیه: در این آیه شریفه حق تعالى اشاره فرمود به مراتب انسانى، و بزرگان ده مرتبه ذکر فرموده: 1- در شکم مادر جنین باشد. 2- مولود و رضیع تا انفصام نام دارد. 3- صبى- بعد از شیر گرفتن على خلاف. 4- طفل تا ده سال. 5- غلام تا بلوغ. 6- مراهق ابتداى بلوغ. 7- شاب تا سى سال. 8- کهل آخر جوانى و اول پیرى. 9- شیخ بعد از پنجاه سال. 10- هرم فانى بعد از هشتاد سال. پس خداوند متعال احتجاج فرموده به احوال مختلفه انسانى و انتقال از مرتبه به مرتبه که این تغییرات بتدریج و انتظام، البته برهانى است بر تدبیر ملک علّام. اول مرتبه انسان عاجز و ضعیف و بى‌عقل، بعد قوى و توانا و عالم و عاقل به طورى که سیاست مدن را دارا و آثار کیاست و فراستش در عالم هویدا، بسى برنیاید که هوش و فهم و عقلش بدر آید، و به مرتبه کودکى باز گردد؛ اینجا است داستان تنبه و عبرت براى اشخاص با ذکاوت و درایت.
إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ: بدرستى که خداوند متعال دانا است به مصالح بندگان، و توانا است بر آنچه خواهد از تدبیر و تغییر و تصریف خلقان به مقتضاى حکمت. [ نظرات / امتیازها ]

وَ اللّه‌ُ خَلَقَکُم‌ ثُم‌َّ یَتَوَفّاکُم‌ وَ مِنکُم‌ مَن‌ یُرَدُّ إِلی‌ أَرذَل‌ِ العُمُرِ لِکَی‌ لا یَعلَم‌َ بَعدَ عِلم‌ٍ شَیئاً إِن‌َّ اللّه‌َ عَلِیم‌ٌ قَدِیرٌ (70)
و خداوند خلق‌ فرمود ‌شما‌ ‌را‌ ‌پس‌ ‌از‌ ‌آن‌ قبض‌ فرمود و میراند ‌شما‌ ‌را‌ و بعض‌ ‌شما‌ ‌را‌ کسانی‌ ‌را‌ ‌که‌ رد فرمود ‌تا‌ رذلترین‌ عمرها ‌را‌ بسن‌ پیری‌ ‌تا‌ اینکه‌ نداند ‌بعد‌ آنکه‌ دانسته‌ ‌بود‌ چیزی‌ ‌را‌ بدرستی‌ ‌که‌ ‌خدا‌ عالم‌ بجمیع‌ حکم‌ و مصالح‌ ‌است‌ و قادر ‌بر‌ جمیع‌ افعال‌ ‌است‌ وَ اللّه‌ُ خَلَقَکُم‌ ‌از‌ کتم‌ عدم‌ بعرصه‌ وجود آورد ‌از‌ نیستی‌ بهستی‌ رسانید ‌از‌ ابتدایی‌ ‌که‌ ارواح‌ ‌شما‌ ‌را‌ خلق‌ نمود ‌پس‌ ‌از‌ ‌آن‌ ماده‌ اصلیه‌ ‌شما‌ ‌را‌ ‌در‌ صلب‌ آباء قرار داد و نطفه‌ شدید و ‌در‌ رحم‌ امهات‌ قرار گرفتید و علقه‌ و مضعفه‌ و لحم‌ و عظم‌ و صورت‌ بندی‌ و افاضه‌ روح‌ و بدنیا آمدید و مدتی‌ ‌در‌ دنیا زیست‌ کردید و متنعم‌ بنعم‌ الهی‌ شدید دینیه‌ و دنیویه‌ ثُم‌َّ یَتَوَفّاکُم‌ توفی‌ اخذ بقوة ‌است‌ ‌که‌ اشاره‌ بقبض‌ روح‌ ‌است‌ و زوال‌ حیات‌ و اماته‌ وَ مِنکُم‌ مَن‌ یُرَدُّ إِلی‌ أَرذَل‌ِ العُمُرِ سن‌ پیری‌ ‌که‌ ‌از‌ امیر المؤمنین‌ ‌علیه‌ ‌السلام‌ مرویست‌ هفتاد و پنج‌ سال‌ و بعضی‌ گفتند نود سال‌ لِکَی‌ لا یَعلَم‌َ بَعدَ عِلم‌ٍ شَیئاً ‌که‌ آنچه‌ میدانسته‌ فراموش‌ میکند و نسیان‌ عارض‌ میشود و قوای‌ ظاهریه‌ و باطنیه‌ کاسته‌ میشود چشم‌ ‌از‌ دیدن‌ گوش‌ ‌از‌ شنیدن‌ بدن‌ ‌از‌ حرکت‌ و بالجمله‌ برمیگردد بحال‌ طفولیت‌ إِن‌َّ اللّه‌َ عَلِیم‌ٌ صلاح‌ ‌هر‌ بنده‌ ‌را‌ میداند چه‌ موقع‌ بوجود آید و چه‌ موقع‌ بمیرد و چه‌ اندازه‌ زیست‌ کند (قدیر) قدرتش‌ بهمه‌ چیز تعلق‌ گرفته‌ (تنبیه‌) ‌اینکه‌ ‌آیه‌ نسبت‌ باغلب‌ بندگانست‌ و الا بسیاری‌ عمر طولانی‌ دارند و تمام‌ قوی‌ ‌آنها‌ ‌بر‌ قرار بلکه‌ بزیادتی‌ حضرت‌ نوح‌ دو هزار و پانصد سال‌ ادریس‌ خضر الیاس‌ عیسی‌ هنوز زنده‌ ‌در‌ کنف‌ الهی‌ زیست‌ دارند حضرت‌ بقیة اللّه‌ ‌در‌ حفظ الهی‌ مصون‌ و محفوظ ‌است‌ معمرین‌ ‌در‌ دنیا بسیار بودند و شاید جمله‌ إِن‌َّ اللّه‌َ عَلِیم‌ٌ قَدِیرٌ اشاره‌ باین‌ ‌باشد‌ ‌که‌ تمام‌ امور تحت‌ اراده‌ و مشیت‌ ‌او‌ ‌است‌. [ نظرات / امتیازها ]

(آیه 70)- سر چشمه تفاوت روزیها: در اینجا مسأله اثبات خالق یکتا را
ج2، ص582
تعقیب می‌کند و آن از طریق دگرگونی و تغییرات نعمتها است که از اختیار انسان بیرون است و نشان می‌دهد از ناحیه دیگری مقدر می‌شود.
نخست می‌گوید: «و خداوند شما را آفرید» (وَ اللَّهُ خَلَقَکُمْ).
«سپس روح شما را بطور کامل می‌گیرد» و مرگتان فرا می‌رسد (ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ).
هم حیات از ناحیه اوست، و هم مرگ تا بدانید این شما نیستید که آفریننده مرگ و حیاتید.
مقدار طول عمر شما نیز در اختیارتان نیست، بعضی در جوانی یا نزدیک به پیری از دنیا می‌روند ولی «بعضی از شما به بالاترین و بدترین سالیان عمر (یعنی نهایت پیری) باز می‌گردند» (وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلی أَرْذَلِ الْعُمُرِ).
«و نتیجه این عمر طولانی آن خواهد شد که بعد از علم و دانش و آگاهی چیزی نخواهد دانست» و همه را به دست فراموشی می‌سپارد (لِکَیْ لا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً).
درست مانند آغاز عمر و سنین کودکی که یک پارچه نسیان بود و فراموشکاری و ناآگاهی، آری «خداوند آگاه و قادر است» (إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ).
همه قدرتها در اختیار اوست و به هر مقدار که صلاح بداند می‌بخشد و به هر موقع که لازم ببیند می‌گیرد. [ نظرات / امتیازها ]

وَ اَللّٰهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفّٰاکُمْ وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلىٰ أَرْذَلِ اَلْعُمُرِ لِکَیْ لاٰ یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً إِنَّ اَللّٰهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ این آیه در بیان آنست که: خلقت، وفات، پیر شدن شما نیز مقهور ارادۀ خداست و از خود قدرتى ندارید، این حالات شما دلیل توحید و دلیل نفوذ اراده خدا در ادارۀ جهان است و اگر قدرت دست مردم بود نه حاضر به مردن مى شدند و نه از جوانى گذشته و به أَرْذَلِ اَلْعُمُرِ مى رسیدند منظور از ثُمَّ یَتَوَفّٰاکُمْ مردن در وسط سن و مرگهاى معمولى است، بعضى دیگر بقدرى عمر مى کنند که پیر و از کار افتاده مى شوند و محفوظات و معلومات خود را فراموش مى کنند و به حالت کودکى بر مى گردند در مجمع البیان از رسول خدا و على علیهما السّلام نقل شده که ارذل العمر رسیدن به هفتاد و پنج است در تفسیر صافى از امام صادق از پدرش علیهما السّلام نقل شده که آن صد سال است «اذا بلع مائة سنة فذلک ارذل العمر» جملۀ إِنَّ اَللّٰهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ حاکى است که این کارها دست شما نیست بلکه در دست خدا است که او دانا و تواناست [ نظرات / امتیازها ]

وَ اَللّٰهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفّٰاکُمْ وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلىٰ أَرْذَلِ اَلْعُمُرِ لِکَیْ لاٰ یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً إِنَّ اَللّٰهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ این آیه اشاره است باستیلاء و قوّت و قاهریت حق تعالى نسبت بافراد بشر که متذکر گردند و بدانند که تمام شراشر وجودشان از حیات و موت و جوانى و پیرى تحت قیومیت مبدأ متعال واقع است شما را آفریده و دگرباره شما را مى میراند و جسم شما را خاک مى نماید و بعموم قدرت بعضى از شما در جوانى حیات دنیا را بدرود گوئید و بعضى به پیرى مى رسید (أَرْذَلِ اَلْعُمُرِ) ارذل افعل التفضیل از رذل و بمعنى پستى است یعنى بقدرى عمر شما طولانى مى گردد که قوّه عقل و شعور رو بانحطاط مى گذارد (لِکَیْلاٰ یَعْلَمَ ) لام عاقبت است یعنى سر انجام بجائى مى رسد که پس از دانش چیزى نمى داند و قوّه حافظه و فهم او نقصان پیدا مى نماید و بعضى گفته اند کفّار چنینند لکن مؤمن چنین نیست آرى بقرینه(کم)در (خَلَقَکُمْ و یَتَوَفّٰاکُمْ و مِنْکُمْ ) که تماما خطاب است شاید مقصود مشرکین و کافرین باشند نه مؤمنین زیراکه شخص مؤمن به آن روح ایمانى چنگ زده و به عروة الوثقاى توحید متمسک گردیده و آن رشته اى است که گسستگى ندارد و نیز چون مؤمن باتقوا عملش از مشکوة نور ولایت و نبوت اقتباس گردیده و اندازه اى از آن به قلبش اشراق شده و ظاهرا چنانچه در اهلش مشاهده شده اضافه بر اینکه به پیرى فانى نمى گردد دائما در ازدیاد است (نُورٌ عَلىٰ نُورٍ) و اگر در پیرى بنظر خرف آید براى این است که قواى حسیّه بدنى مثل چشم و گوش او ضعیف گردیده و در اثر آن ارتباطش به دیگران کم شده نه اینکه در عقلش خلل پدید شده باشد [ نظرات / امتیازها ]

وَ اللَّهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلى‌ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْ لا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ «70»
وخداوند شما را آفرید سپس (جان) شما را مى‌گیرد وبعضى از شما به پست‌ترین دوران عمر (پیرى) بازگردانده مى‌شود، تا آنجا که بعد از دانستن (بسیارى از مطالب، بخاطر پیرى همه را فراموش مى‌کند و دیگر) چیزى نمى‌داند. البتّه خداوند آگاه و توانمند است.
نکته ها
«أَرْذَلِ» از «رذل» به معناى پست و بى‌ارزش است. پست‌ترین دوران عمر، همان دورانى‌
جلد 4 - صفحه 549
است که ضعف و فراموشى به حدّ اعلى مى‌رسد. «1»
فراموشى دوران کهولت، مربوط به افراد عادّى است، وگرنه اولیاى خدا نظیر حضرت نوح و حضرت مهدى علیهما السلام که براى مسئولیّتى عمر طولانى دارند، هرگز گرفتار غفلت و سستى و فراموشى نمى‌شوند.
پیام ها
1- مرگ و حیات به دست اوست. «خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ»
2- عمر مفید و باارزش، دوران آگاهى انسان است. عمرى که در آن فراموشى و غفلت است، بى ارزش است. «أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْ لا یَعْلَمَ»
3- عمر طولانى براى همه نیست. «وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ»
4- تغییر و تحولات که در انسان پدید مى‌آید، از قدرت و ضعف، علم و جهل، آگاهى و نسیان، همه بر اساس تدبیر و علم خداوند است. «إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ» [ نظرات / امتیازها ]

وَ اَللّٰهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفّٰاکُمْ وَ مِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلىٰ أَرْذَلِ اَلْعُمُرِ لِکَیْ لاٰ یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً إِنَّ اَللّٰهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ انسان را دوران هایى است که آنها را یکى پس از دیگرى پشت سر مى گذارد این دوران ها به ترتیب عبارتند از: کودکى، نوجوانى، جوانى، میانسالى و پیرى هر دوره نیز عامل طبیعى خود را دارد که به خدا نسبت داده مى شود؛ زیرا او آفریدگار طبیعت و جهان هستى است مقصود از ارذل العمر، دوران پیرى است که با فرارسیدن آن، نیروى جسم، عقل، حافظه و سایر حواس ظاهرى و باطنى ضعیف مى شود زمانى که یکى از اعضاى فرد پیر و یا یکى از حواس او ضعیف مى شود، کار او به پایان مى رسد و دیگر به حالت پیشین برنخواهد گشت، بلکه روز به روز ضعیف تر و سست تر مى شود، به ویژه نیروى حافظه که وى آن را به کلى از دست مى دهد و به حالت دوران کودکى برمى گردد، گویى هرگز درسى را نیاموخته و تجربه اى به دست نیاورده است [ نظرات / امتیازها ]