وَ لَوْ تَرى إِذِ الْمُجْرِمُونَ ناکِسُوا رُؤُسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنا أَبْصَرْنا وَ سَمِعْنا فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحاً إِنَّا مُوقِنُونَ
بعد از آن حال مجرمین را فرماید:
وَ لَوْ تَرى إِذِ الْمُجْرِمُونَ: و اگر ببینى اى بیننده زمانى را که مجرمین درگاه سبحانى به سبب شرک و معاصى، ناکِسُوا رُؤُسِهِمْ: افکندگان باشند سرهاى خود را در روز قیامت، یعنى از غایت خجالت و ندامت و مذلت سرها در پیش افکنند، عِنْدَ رَبِّهِمْ: در محضر و موقف پروردگارشان در حالتى که گویند: رَبَّنا أَبْصَرْنا: پروردگارا ما دیدیم آنچه وعده کرده بودى، وَ سَمِعْنا: و شنیدیم به گوش قبول تصدیق پیغمبران را، یا هول قیامت را دیدیم و آواز صور را شنیدیم، یا دیدیم رشد را و شنیدیم حق را، یا قبل از این کور و کر بودیم اکنون دیدیم و شنیدیم و مکشوف شد براى ما قیامت و احوال آن، فَارْجِعْنا: پس برگردان ما را به دنیا، نَعْمَلْ صالِحاً: بجا آوریم کارهاى شایسته، إِنَّا مُوقِنُونَ: بدرستى که ما یقین آورندگانیم زیرا مشاهده نمودیم و ما را شبهه در آن نمانده.
تنبیه: قیامت روز عیان و شهود حقایق، و ایمان ضرورى گردد، و لذا تمام کفار ایمان آورند و تقاضاى برگشت به دنیا و اتیان عمل صالح را نمایند، لکن فایدهاى نخواهد داشت.
حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام در نهج البلاغه فرماید: ا و لم تروا الى الماضیین منکم لا یرجعون و الى الخلف الباقین لا یبقون ا و لستم ترون اهل الدّنیا یمسون و تمسون و یصبحون على احوال شتّى فمیّت یبکى و اخر یعزّى و صریع مبتلى و عائد یعود و اخر بنفسه یجود و طالب للدّنیا و الموت یطلبه و غافل و لیس بمغفول عنه و على اثر الماضى ما یمضى الباقى ...
آیا نمىبینید به دیده بصیرت بسوى گذشتگان از شما که باز نمىگردند اصلا و بسوى بازماندگان که باقى نمانند، آیا نیستید شما که مىبینید اهل دنیا را صبح نمایند و شب کنند بر احوال مختلف؛ پس یکى مردهاى است که مىگریند بر او، و دیگرى تسلیت دهند او را در عزا، و یکى افتاده به انواع بلاها گرفتار، و دیگر بیمارى است که مىروند به عیادت او، و دیگرى به نفس خود جان مىدهد، و دیگر طالب دنیا که مرگ او را طلب کند، و دیگرى بىخبر از عقبى در حالى که غافل نیستند از او اصلا، و اثر گذشته است آنچه باقىاست ... «1»
[ نظرات / امتیازها ]
وَ لَو تَری إِذِ المُجرِمُونَ ناکِسُوا رُؤُسِهِم عِندَ رَبِّهِم رَبَّنا أَبصَرنا وَ سَمِعنا فَارجِعنا نَعمَل صالِحاً إِنّا مُوقِنُونَ «12»
و اگر میبینی موقعی که بد کرداران سرها به زیر انداخته در پیشگاه احدیت میگویند: پروردگار ما، ما بینا شدیم و شنوا شدیم پس ما، را برگردان عمل صالح به جا میآوریم محققا ما یقین پیدا کردیم.
وَ لَو تَری إِذِ المُجرِمُونَ مجرم کسی را گویند که مستحق جرم باشد و اینکه شامل کفار و مشرکین و معاندین و مخالفین و شاکین و منکرین ضروریات دین و مبدعین و ظالمین و عاصین میشود که تمام مجرم و استحقاق عذاب دارند.
ناکِسُوا رُؤُسِهِم از شرم و حیاء و خجلت و ندامت و ذلت و خفت سر به زیر انداخته با کمال حقارت.
عِندَ رَبِّهِم در محکمه حساب و سؤال و جواب اظهار پشیمانی میکنند.
رَبَّنا أَبصَرنا وَ سَمِعنا ما در دنیا کور و کر بودیم نه حقایق را درک کردیم و نه به فرمایشات انبیاء گوش دادیم: صُمٌّ بُکمٌ عُمیٌ فَهُم لا یَعقِلُونَ ولی فعلا حقایق بر ما مکشوف شد و حقانیت انبیا را درک کردیم و بینا و شنوا شدیم.
فَارجِعنا پس ما را برگردان به دنیا و زنده فرما.
نَعمَل صالِحاً ما دست از کفر و شرک و ظلم و عناد و مخالفت و معاصی برمیداریم و به اعمال صالحه و وظائف دینی عمل میکنیم دیگر شک و شبهه بر ما باقی نمانده.
إِنّا مُوقِنُونَ یقین قطعی پیدا کردیم.
[ نظرات / امتیازها ]