این دو آیه و همچنین آیات بعدى که داستان نزول مائده را حکایت مى‏کند، و نیز آیات بعد از آن که متضمن خبرى است از خداوند به عیسى بن مریم (علیه‌السلام) به اینکه بزودى خداوند از او از اینکه چرا نصارا او و مادرش را براى خود دو معبود اتخاذ کردند باز خواست مى‏کند همگى با غرضى که افتتاح این سوره به منظور ایفاى آن بوده مرتبط هستند. و آن غرض دعوت به وفاى به عهد و شکر نعمت و تحذیر از عهدشکنى و کفران نعمت‏هاى الهى است، همین مطالب است که آخر سوره را با اول آن مربوط ساخته و وحدت سیاق را در سراسر سوره حفظ کرده است. [ نظرات / امتیازها ]

این آیه معجزات باهره‏اى را که بدست عیسى بن مریم (علیه‌السلام) ظاهر شده مى‏شمارد، الا اینکه علاوه بر شمردن معجزات بر او و مادرش منت مى‏گذارد، و این معجزات تقریبا با همین الفاظ در سوره آل عمران آنجا که ملائکه با مریم حدیث مى‏کنند و وى را به پیدایش عیسى (علیه‌السلام) بشارت مى‏دهند ذکر شده است.

تامل در سیاق این آیات ادعاى ما را مبنى بر اینکه معجزات مذکور که بر حسب ظاهر مختص به حضرت مسیح (علیه‌السلام) است، در حقیقت نعمتهایى است که خداوند بر او و مادرش هر دو ارزانى داشته است، مدلل و روشن مى‏سازد، چنان که آیات سوره آل عمران هم که به مریم بشارت مى‏دهد، به این معنا اشعار دارد، براى اینکه به نعمت بشارت داده مى‏شود، پس معلوم مى‏شود معجزات و موهبت‏هایى که از مختصات مسیح (علیه‌السلام) است از قبیل ولادت بدون پدر و تایید به روح القدس و آفریدن مرغ و شفاى کور مادر زاد و پیسى و زنده کردن مردگان به اذن خدا، همگى براى مریم نیز نعمت و کرامت است، پس مسیح و مریم هر دو متنعم به این نعمتهاى الهى هستند، چنان که خداى تعالى هم آن نعمتها را به هر دو نسبت داده و فرموده: «نِعْمَتِی عَلَیْکَ وَ عَلى‏ والِدَتِکَ» و آیه «وَ جَعَلْناها وَ ابْنَها آیَةً لِلْعالَمِینَ» (انبیا/91) نیز به همین معنى اشاره دارد، زیرا هر دو را یک آیه و معجزه شمرده است.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

ممکن است از اینکه کتاب و حکمت و تورات و انجیل را یکى کرده و کلمه (اذ) را بر سر هر یک از این چهار کلمه تکرار ننموده، استفاده شود که تمامى این علوم یکباره و بدون تدریج به آن جناب القا شده و او همه‏ آنها را یک امر الهى واحدى تلقى نموده است. {وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ} [ نظرات / امتیازها ]

از حیث اینکه لفظ (اذ) تکرار نشده است، ظهور دارد در اینکه معجزات خلقت طیر و شفا دادن کور مادر زاد و جذامى همه دنبال هم و بدون فاصله زمانى بوده است. {وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ بِإِذْنِی فَتَنْفُخُ فِیها فَتَکُونُ طَیْراً بِإِذْنِی وَ تُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْنِی} [ نظرات / امتیازها ]

اگر هم کلمه (باذنى) را در دنبال مساله خلقت طیر ذکر نموده و (باذنى) که بعدا در آخر جمله ذکر مى‏کند اکتفا ننموده، براى خاطر عظمت مساله خلقت و افاضه حیات بوده، نه اینکه فاصله زمان را برساند، براى این عنایت بوده که در دلهاى شنوندگان خطور نکند که غیر خدا هم مى‏تواند مستقلا افاضه حیات کند، و اگر خطور هم کند جاى گیر نشود (گر چه براى مدت کوتاهى باشد) و خدا داناتر است. {وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ بِإِذْنِی فَتَنْفُخُ فِیها فَتَکُونُ طَیْراً بِإِذْنِی وَ تُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْنِی} [ نظرات / امتیازها ]

بیرون کردن مردگان در آیه کنایه از زنده کردن آنان است، و در این تعبیر عنایت روشنى است، و آن اینست که مردگانى را که مسیح زنده مى‏کرده، مردگان مدفون بوده‏اند، و آن جناب افاضه حیات به آنان مى‏کرده و براى از سر گرفتن زندگى در دنیا از قبرها بیرون‏شان مى‏آورده، از لفظ (الموتى- مردگان) استفاده مى‏شود که این مرده زنده کردن مکرر اتفاق افتاده است. {وَ إِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتى‏ بِإِذْنِی}

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

ابن سکیت خدمت امام صادق (علیه‌السلام) عرض کرد: از چه رو خداوند به موسى بن عمران ید بیضا، عصا و آلت سحر داد، و به حضرت عیسى آلت پزشکى و طبابت، و به رسول اللَّه (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) کلام و سخنورى؟ حضرت فرمودند: به درستى خداى تعالى موسى را در زمانى مبعوث کرد که اغلب مردم آن روز بیشتر کارشان سحر بود، و لذا موسى از طرف خداى تعالى بسوى ایشان مبعوث شد و کارهایى انجام مى‏داد که مردم با همه تخصص و قدرتى که در سحر داشتند از انجام مثل آن عاجز بودند، قهرا سحرهاشان باطل و حجت موسى بر ایشان اثبات شد، و خداى تعالى عیسى را در زمانى مبعوث نمود که بیشتر مردم به امراض گوناگون و آفت‏هاى عضوى مبتلا و بسیار به طبیبى که شفایشان دهد نیازمند بودند، لذا عیسى (علیه‌السلام) معجزه‏اش چیزى بود که خود مردم از آن بهره‏اى نداشته و خداوند او را در این راه آن قدر قدرت داد که مى‏توانست مردگان را زنده نماید و کورهاى مادر زاد و مبتلایان به پیسى را شفا دهد، و بدین وسیله حجتش را بر مردم اثبات نماید، و خداى تعالى محمد (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) را در زمانى مبعوث نمود که کار عمده و تخصصى مردم سخنرانى و خطبه‏خوانى و سرائیدن اشعار بوده، لذا رسول اللَّه (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به کتاب و موعظه و حکمتى مبعوث شد که گفتار آنان را باطل نموده و حجتش را بر آنان اثبات کرد. ابن سکیت عرض کرد: من که تاکنون کسى را مانند تو ندیدم، بفرمائید ببینم امروز حجت خدا چیست؟ فرمود عقل است که با آن راست‏گویان و دروغ‏پردازان به خدا تشخیص داده مى‏شوند، آن یکى تصدیق و این دیگرى تکذیب مى‏گردد، ابن سکیت گفت به خدا قسم جواب من همین بود که تو دادى.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

شخصى از امام ابى عبد اللَّه (علیه‌السلام) پرسید: آیا عیسى بن مریم کسى را بعد از مردنش زنده کرده، به طورى که عمرى را براى مدتى از سر گرفته باشد و مانند سایرین غذا خورده و بچه‏دار شده باشد؟ حضرت فرمودند: آرى عیسى (علیه‌السلام) رفیقى داشت که در راه خدا با او برادرى مى‏کرد و همواره عیسى به سراغش مى‏رفت و در سرایش رحل اقامت مى‏انداخت. وقتى عیسى مدتى از او غایب شد، پس از مراجعت از سمت اقامتگاه رفیقش عبور کرد تا سلامى به او بدهد دق الباب کرد مادرش بیرون آمد، عیسى از او حال برادر پرسید، پیر زن عرض کرد: یا رسول اللَّه؛ برادرت به رحمت ایزدى پیوست، فرمود: میل دارى بار دیگر او را ببینى عرض کرد آرى، فرمود: فردا مى‏آیم و به اذن خدا او را برایت زنده مى‏کنم، چون صبح شد عیسى نزد آن زن آمد و گفت: با من بیا تا بر سر مزار رفیقم برویم، عیسى (علیه‌السلام) وقتى بر سر مزار او رسید ایستاد و دست به دعا بلند نمود، چیزى نگذشت که قبر شکافته شد و فرزند آن زن در حالى که زنده شده بود بیرون آمد، وقتى چشم مادر به او و چشم او به مادر افتاد هر دو به گریه در آمدند، عیسى (علیه‌السلام) به حال آن دو رقت نمود و گفت: میل دارى با مادرت در دنیا بمانى؟ عرض کرد: آیا با رزق و خوراک و عمر یا بدون خوراک و رزق و مدت؟ فرمود: بلکه با رزق و مدت بیست سال که در آن مدت ازدواج بکنى و فرزند دار شوى. عرض کرد: اگر چنین است آرى مایلم، حضرت او را به مادرش سپرد و رفت و آن جوان همانطورى که مسیح وعده داده بود بیست سال دیگر زندگى نمود و فرزند دار شد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

از این آیه تا آخر سوره، درباره حضرت عیسى علیه السلام است.
در این آیه، انواع لطف الهى، و در آغاز همه، تأیید به روح القدس درباره حضرت مسیح بیان شده است.
در آغاز آیه مى‏فرماید: اى عیسى! یاد کن از نعمت‏هایى که به تو و به مادرت دادم، ولى آنچه از نعمت‏ها در آیه به چشم مى‏خورد همه‏ى نعمت‏ها مربوط به حضرت عیسى است (نه مادرش)، شاید به خاطر آن که نعمت به فرزند در حقیقت نعمت به مادر است. شاید هم مراد آیه، نعمت‏هایى باشد که در سوره آل عمران درباره‏ى حضرت مریم آمده است. [212]
شاید مراد از کتاب، کتب غیر تورات و انجیل باشد و نام تورات و انجیل با آنکه آن دو نیز کتابند به خاطر اهمیّت برده شده است.
از حضرت على‏علیه السلام پرسیدند: آن حیوانى که بدون قرار گرفتن در رحم (یا تخم) پیدا شد چیست؟ فرمود: پرنده‏اى که حضرت عیسى با دمیدن در مجسمه به وجود آورد. [213]

--------------------------------------------------------------------------------
212) آل‏عمران، 42 تا 45.
213) تفسیر نورالثقلین.
[ نظرات / امتیازها ]

در مورد بخشى از آیه * ٠٠٠٠تکلم الناس فی المهد و کهلا ٠٠٠٠٠٠* دو نکته را یادآور مى شوم:
١- در سوره آل عمران آیه ٤٦ * و یکلم الناس فی المهد و کهلا * خداوند خبر از أینده (یکلم) و بدنیا آمدن حضرت عیسى بن مریم و صحبت کردن وى با مردم مى دهد و در این آیه سوره أل عمران خداوند به همان اتفاقى که روى داده اشاره مى کند( تکلم )٠
٢- یکی از سوالاتی که با خواندن این آیه به ذهن انسان خطور میکند این است که همه انسانها در میانسالی توانانی سخن گفتن دارند و سخن گفتن در میانسالی معجزه ای محسوب نمی شود. پس هدف از آوردن موضوع میانسالی چیست؟ با توجه به اینکه میدانیم خداوند بیهوده این موضوع را در این آیه نیاورده است. در پاسخ باید گفت که هدف از به میان آوردن صحبت کردن حضرت مسیح(ع) در میانسالی بعد از طرح موضوع صحبت کردن ایشان در گهواره بخاطر این است که قران می خواهد بگوید که حضرت مسیح(ع) همانگونه که در میانسالی پخته و حساب شده حرف میزد؛ در گهواره نیز به همانگونه صحبت می کرد. زیرا اگر بعد از مهد، به کهلا اشاره نمی شد؛ ممکن بود گفته شود که معلوم نیست که حرف زدنش در گهواره از روی عقل و منطق بوده و ممکن است؛ وی حروفی بی معنا را بر زبان جاری ساخته است. پس ضرورت داشته تا بعد از مهد به کهل هم اشاره شود تا معلوم شود که حرف زدن حضرت مسیح(ع) در گهواره مانند حرف زدن یک انسان در میانسالی سنجیده و پخته بوده است٠
٣- دقت قران در این است که خداوند هم در این أیه و هم در آیه ٤٦ آل عمران بعد از مهد کهل را آورده تا خواننده قران این دچار اشتباه ذکر شده نگردد٠ [ نظرات / امتیازها ]