[وجه اینکه از قیامت به" واقعه" تعبیر فرمود]
" إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ" وقوع حادثه عبارت است از حدوث و پدید آمدن آن، و کلمه" واقعه" صفتى است که هر حادثهاى را با آن توصیف مىکنند، (مىگویند: واقعهاى رخ داده، یعنى حادثهاى پدید شده) و مراد از" واقعه" در آیه مورد بحث واقعه قیامت است، و اگر در اینجا به طور مطلق و بدون بیان آمده، و نفرموده آن واقعه چیست، تنها فرموده:" چون واقعه رخ مىدهد" مثل اینکه شما بگویید:" هر وقت زید آمد چنین و چنان کن"، بدین جهت بوده که بفهماند واقعه قیامت آن قدر معروف است که توضیح آن و ذکر موصوفش مثل این مىماند که در مثال بالا بگویى" هر وقت زید بقال آمد چنین و چنان کن" با اینکه شنونده شما زید را به خوبى مىشناسد، و به همین جهت است که گفتهاند: اصلا کلمه" واقعه" یکى از نامهاى قیامت است، که قرآن این نامگذارى را کرده، هم چنان که نامهاى دیگرى چون" حاقة"، و" قارعة"، و" غاشیة" بر آن نهاده است.
____________________________________________________
و جمله" إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ" به طور ضمنى بر معناى شرط هم دلالت دارد، و جا داشت جزاى آن شرط را بیان کند، و بفرماید:" چون قیامت بپا مىشود چه مىشود"، ولى جزا را نیاورد، تا بفهماند آنچه مىشود آن قدر عظیم و مهم است که به بیان نمىگنجد، ولى به هر حال از سیاق آیاتى که در این سوره اوصاف قیامت را ذکر کرده فهمیده مىشود که آن جزا چه چیز است، و مردم در آن روز چه وضعى دارند، پس مىشود گفت که مثلا تقدیر کلام:" اذا وقعت الواقعة فاز المؤمنون و خسر الکافرون- چون قیامت بپا شود مؤمنین رستگار و کفار زیانکار مىشوند" مىباشد.
[ نظرات / امتیازها ]
سوره مبارکه «رحمان» با وصف بهشت و نعمتهاى ارزشمند و پرشکوه آن به پایان رسید، اینک این سوره با توجه دادن به رویداد تکاندهنده رستاخیز آغاز مىگردد. در نخستین آیه از آیات این سوره مىفرماید:
إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ
هنگامى که رخداد هولناک رستاخیز روى مىدهد،
واژه «واقعة» بسان «آزفة» از نامهاى روز رستاخیز است و منظور آیه این است که: آن گاه که در آستانه رستاخیز و پیدایش آن، بر «نفخه صور» براى زنده شدن مردگان و شتافتن آنان به صحراى محشر دمیده شده و آن رویداد هراسانگیز روى مىدهد.
پارهاى بر آنند که واژه «واقعه»، اشاره به مجموعهاى از رویدادهاى تکاندهندهاى دارد که در آستانه رستاخیز و پدید آمدن آن رویداد بزرگ رخ مىدهد، و این نامگذارى به دلیل بسیارى رویدادها و یا سختى گرفتارىها و رنجهایى است که در آنها نهفته است. و تقدیر آیه این گونه است که: «اذکروا اذا وقعت الواقعة» به یاد آورید آن گاه را که آن رویداد تکاندهنده روى مىدهد.
و هدف آیه شریفه روشنگرى و بیدارى انسانها و توجّه دادن به آن روز سرنوشتساز و آماده شدن براى دیدار آن روز است.
[ نظرات / امتیازها ]