[ همه تفسیر ها ]
تفسیر های داريوش بيضايي (84 مورد)
● سوره جن آیه 8 - تفسیر هفت جلدی جامع قرآن بقلم و جمع آوری مرحوم علامه حاج سید ابراهیم بروجردی
وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِیدًا وَشُهُبًا وَأَنَّا کُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ ۖ فَمَنْ یَسْتَمِعِ الْآنَ یَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًاوَأَنَّا لَا نَدْرِی أَشَرٌّ أُرِیدَ بِمَنْ فِی الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا:
جنیان گفتند مامی خواستیم به آسمان بالا رویم یافتیم آن را که مملو (انباشته)بود از فرشتگان نگهبانان قوی و تیر شهاب آتشبار و پیش از این در کمین شنیدن سخنان آسمانی می نشستیم اکنون چون می خواهیم سخنان فرشتگان را بشنویم شهاب و ستاره ای از آتش ما را منع می کند غرض (هدف،قصد)جنیان از شنیدن سخنان فرشتگان آن بود که به مردم بگویند ما علم غیب می دانیم و آن ها را در اشتباه اندازند
چون خبری می شنیدند آن را به مردم می گفتند آنها هم گمان می کردند جنیان علم غیب می دانند.
و ما هنوز نمی دانیم که خدای تعالی برای اهل زمین چه می خواهد شر و بلا و نکبت و بیماری و تنگدستی یا صلاح و رشد و تندرستی و توانگری.
علی بن ابراهیم ذیل آیه فوق از ابن بکیر روایت کرده گفت شنیدم حضرت باقر( علیه السلام) قرائت نمود آیه را و فرمود سوگند به خدا پروردگار ارادهء شر نمود برای مردم هنگامی که آن ها بیعت کردند با معاویه ملعون (نفرین شده)و رها کردند حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) را.
● سوره جن آیه 13 - تفسیر هفت جلدی جامع قرآن بقلم و جمع آوری مرحوم علامه حاج سید ابراهیم بروجردی
وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَىٰ آمَنَّا بِهِ ۖ فَمَنْ یُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلَا یَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا:
و ما چون به آیات قرآن گوش دادیم هدایت یافته و ایمان آورده ایم و هرکه به خدای خود ایمان آورد دیگر از نقصان (زیان)خیر و ثواب و از رنج و عذاب برخود نترسد.
در کافی ذیل آیه مزبور (نام برده) از محمد بن فضل روایت کرده که از حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) معنای آیه را سوال نمودم فرمود هدایت ولایت امیرالمومنین( علیه السلام )است آن ها ایمان آوردند به ولایت مولای ما و هر کس ایمان آورد به ولایت ما آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) از عذاب و خسران(آسیب) نمی ترسد فضل می گوید به آن حضرت عرض کردم این معنا که فرمودید تنزیل آیه است (یک واقعه خاص که سبب نزول آیه شده،ظاهر) فرمود خیر تاویل آیه می باشد (مفهموم عامی که قابل انطباق با جریانات مشابه می باشد،باطن)عرض کردم حضورش معنای آیه( لا املک لکم ضرا و لارشدا )چیست؟
فرمود پیغمبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) مردم را دعوت نمود به سوی ولایت امیرالمومنین (علیه السلام) قریش اجتماع کردند حضورش و گفتند ای محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) ما را معاف بدار از ولایت علی بن ابی طالب( علیه السلام )فرمود به امر خداست به من ربطی ندارد آن حضرت را متهم کردند و حضورش بیرون رفتند و اتهام ایشان آن بود که گفتند محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بر خدا دروغ بسته است دربارهء ولایت علی( علیه السلام) خداوند آیه ذیل را نازل فرمود(قُلْ إِنِّی لَنْ یُجِیرَنِی مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَلَنْ أَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَدًاإِلَّا بَلَاغًا مِنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ ۚ وَمَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا) آیه ۲۲ - ۲۳ همین سوره است، یعنی بگو ای رسول ما مرا چه کسی از قهر خدا می تواند در پناه بگیرد و به غیر او هیچ گریزگاهی هرگز نخواهم یافت تنها محل امن و پناه من رسانیدن احکام و امر خدا است و هر کس نافرمانی خدا و رسولش را کند البته کیفر (مجازات)او آتش دوزخ است و در آن جا جاوید (پایدار)خواهد بود.
● سوره جن آیه 1 - تفسیر هفت جلدی جامع قرآن بقلم و جمع آوری مرحوم علامه حاج سید ابراهیم بروجردی
قُلْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا یَهْدِی إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِکَ بِرَبِّنَا أَحَدًاوَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًاوَأَنَّهُ کَانَ یَقُولُ سَفِیهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا:
ای رسول ما به مردم بگو مرا وحی رسید که طایفه ای از جنیان به آیات قرآن هنگام قرائت من گوش دادند
و پس از شنیدند گفتند ما قرآن عجیبی می شنویم این قرآن خلایق را برای خیر و صلاح هدایت و رهبری می کندبدین سبب ما به آن ایمان آورده و از این پس هرگز برای خدای خود شریک و انباز(همتا)نخواهیم گرفت همانا بزرگوار و بلند مرتبه و عظیم الشان است پروردگار ما و هرگز همسر و جفت و فرزندی نگرفته است سفیهان(نادان) و بی خردان ما به خدا دروغ بسته اند که نسبت فرزندی به او داده اند.
این آیه دلیل است بر آن که پیغمبر اکرم( صلی الله علیه و آل و سلم) مبعوث شده بر جن و انس و دیگر آن که جنیان دارای عقل و شعور هستند و مورد خطاب پروردگار واقع می شوند و آن ها به لغات عرب عارف هستند و تمیز (متمایز ساختن)می دهند معجزه را از غیر آن و قوم خود را به اسلام دعوت کردند و خبر دادند آن ها را به اعجاز(معجزه) و آن که قرآن کلام پروردگار است چنان که کلام و گفتار بندگان سبب تعجب نمی شود و تعجب قرآن برای آنست که از حد عادت از حیث تالیف و فصاحت (سخنوری)خارج است و مباین(مغایر) است از جهت لفظ و معنی و نظام با کلام مخلوق و کسی توانایی ندارد که آیه و سوره ای مانند قرآن بیاورد و متضمن(دربر گیرنده) داستان گذشته و آینده است و جاری نموده آن را خدای تعالی بر دست کسی که درس نخوانده و تحصیل دانش و آموزش ننموده و درمیان مردم جزیره العرب که ابدا بهره ای از علم و دانش نداشتند نشا و نما کرده لذا بزرگ شمردند او را و تعجب کردند از بیان قرآن هنگامی که شنیدند
طبرسی از ابن عباس روایت کرده که پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آل و سلم)در ابتداء امر جنیان را ندید تا قرآن را برای آن ها قرائت کند آن حضرت با جمعی از اصحاب به سوی بازار عکاظ تشریف بردند و چون مانع شدند از بالا رفتنن جنیان و شیاطین به آسمان بازگشتند به سوی قوم خود به آن ها گفتند ممنوع شده ایم از رفتن به آسمان و با تیر شهاب ما را راندند گفتند به یک دیگر متفرق می شویم در اقطار (اطراف )عالم تا ببینیم چه حادثه ای پیش آمده که در اثر آن ما را نمی گذارند به آسمان برویم آن ها پراکنده شدند در روی زمین جمعی از ایشان آمدند به طرف تهامه تا رسیدند زیردرختی که در حوالی سوق عکاظ بود مشاهده کردند پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آل و سلم) با اصحاب مشغول نماز صبح است و در نماز تلاوت قرآن می نماید گوش فرا دادند به قرآن و شنیدند آیاتی چند از قرآن را پس از آن رفتند و به قوم خود خبر دادند و گفتند مبعوث شدن محمد( صلی الله علیه و آل و سلم) سبب شده که ما نمی گذارند به آسمان بالا رویم و آن ها نه نفر بودند از طایفه جنیان نصیبین و شیصبان که بزرگترین طایفه جنیان هستند.
در تذهیب از حضرت باقر (علیه السلام) روایت کرده دو چیز است هرگاه شخصی آن ها را در نماز بخواند نمازش فاسد می شود یکی گفتن تبارک اسمک و تعالی جدک و لا اله غیرک این سخن گفتار جنیان است و ندانستند که به خداوند جد نتوان گفت و پروردگار در این آیه حکایت قول جنیان نموده و دیگر گفتن السلام علینا و علی عباد الله الصالحین است یعنی در تشهد اکتفاء به آن کند و السلام علیک ایها النبی را نگوید.