مراد از آخرت، ثواب آخرت است، و مراد از «کفار» در این جمله همان طور که گفتیم کفار در آیه قبلى است که منکر خدا و قیامت بودند مىفرماید: یهودیان مغضوب علیهم مانند کفار مشرک بتپرست منکر معادند.
توضیح : 1-بعضى از مفسرین (روح المعانى، ج 28، ص 821) گفتهاند: مراد از این کفار فقط مشرکین مکهاند، چون الف و لام در «الکفار» الف و لام عهد است، و حرف «من» در جمله «مِنْ أَصْحابِ الْقُبُورِ» براى ابتداى غایت است. خداى تعالى مىخواهد در این آیه شقاوت دائمى و هلاکت ابدى یهود را به یاد مؤمنین بیاورد تا از دوستى با آنان و نشست و برخاست با ایشان پرهیز کنند، مىفرماید: یهودیان از ثواب آخرت مایوسند، همان طور که منکرین قیامت از مردگان خود مایوسند، یعنى براى آنها وجود و حیاتى قائل نیستند، چون مرگ را هیچ و پوچ شدن مىدانند.
2-بعضى از مفسرین (مجمع البیان، ج 9، ص 277) گفتهاند: مراد از کفار، معناى معروف آن نیست، بلکه منظور همه مردگان است که در قبر نهفته شدهاند، چون کلمه «کفر» به معناى ستر و نهفتن است. در نتیجه به قول این مفسرین معنا چنین مىشود: همانطور که نهفته شدگان در قبر مایوسند.
3-بعضى دیگر (روح المعانى، ج 28، ص 82) گفتهاند: مراد از کفار همان کفار اصطلاحى است، و کلمه «من» بیانیه است، و معناى جمله این است که: یهودیان از ثواب آخرت مایوسند، همانطور که کفار مدفون
در قبور از میان همه أهل قبور مایوس از آنند، چون در آیهاى دیگر فرموده: «إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ کُفَّارٌ أُولئِکَ عَلَیْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ» (بقره/161).
[ بستن توضیحات ]