(و السماء ذات الرجع ):(سوگند به آسمان دارای تحولات شگرف ) [ نظرات / امتیازها ]

- آسمان، داراى باران هاى پیاپى و فائده هاى مداوم و جایگاه ظهور مکرر ستارگان

و السماء ذات الرجع

«رَجْع» به معناى بازگرداندن و «رجوع» به معناى بازگشتن است (مفردات راغب). «ذات الرجع» وصفى است که بر ثبوت و تداوم دلالت دارد و مراد از آن مى تواند بازگشت دادن بخارهاى متصاعد به صورت باران باشد. گفته «مقاییس اللغة» ـ که «رَجْع» را به معناى «باران» دانسته است ـ این احتمال را تأیید مى کند. برخى از مفسران، آن را بر تمام فایده هاى آسمانى، ظهور مکرر ستارگان در شب ها، تأثیر حوادث آسمانى در پیدایش مکرر فصول سال، تطبیق داده اند.

2 - توجّه به تأثیر آسمان در تداوم بازگشت بعضى از پدیده ها، زمینه ساز باور به معاد

و السماء ذات الرجع

ارتباط این سوگند با قبل و بعد آن ـ به ویژه آیه «إنّه على رجعه لقادر» که کلمه «رجع» در آن نیز آمده است ـ بیانگر برداشت یاد شده است.

3 - سوگند خداوند به آسمان و به ارجاع هاى مکررى که پدید مى آورد.

و السماء ذات الرجع

سوگند به چیزى که داراى وصف خاصى است، در حقیقت سوگند به وصف نیز مى باشد.

4 - آسمان، آفریده اى شگفت است و تجدید حوادث آن بر شگفتى اش افزوده است.

و السماء ذات الرجع

سوگند خداوند به هر چیز، حاکى از عظمت آن است. [ نظرات / امتیازها ]

[11] عذاب‌ آخرت‌ تنها عذابی‌ نیست‌ ‌که‌ ‌هر‌ کس‌ ‌از‌ حق‌ منحرف‌ ‌شده‌ ‌باشد‌ ‌آن‌ ‌را‌ خواهد چشید، چه‌ ‌در‌ دنیا نیز عذابی‌ سبکتر ‌از‌ ‌آن‌ نیست‌ ‌که‌ ‌با‌ مقیاسهای‌ ‌ما بسیار سخت‌ و شدید می‌نماید. ‌آن‌ شکست‌ رسوا کننده‌ای‌ ‌است‌ ‌که‌ بهره کافران‌ و منافقان‌ ‌است‌ ... بدان‌ جهت‌ ‌که‌ ‌بر‌ خلاف‌ سنّتها و مقررات‌ ‌خدا‌ ‌در‌ آسمان‌ و زمین‌ عمل‌ کرده‌ و ‌به‌ حقی‌ ‌که‌ ‌بر‌ پیامبر‌-‌ ‌صلی‌ اللّه‌ ‌علیه‌ و آله‌‌-‌ فرو فرستاده‌ ‌شده‌ بی‌اعتناو کافر شده‌اند.

‌پس‌ سوگند ‌به‌ آسمان‌ و زمین‌ ‌که‌: وحی‌ حق‌ ‌است‌، و بیم‌ دادن‌ حق‌ ‌است‌، و شوخی‌ نیست‌.

«وَ السَّماءِ ذات‌ِ الرَّجع‌ِ‌-‌ و سوگند ‌به‌ آسمان‌ صاحب‌ رجع‌.»

گفته‌اند: رجع‌ ‌یعنی‌ باران‌، و ‌به‌ ‌اینکه‌ گفته شاعر استناد کرده‌اند:

ابیض‌ کالرّجع‌ رسوب‌ ‌إذا‌ ‌ما ثاخ‌ ‌فی‌ محتفل‌ یختلی‌

و بعضی‌ دیگر ‌آن‌ ‌را‌ ‌به‌ معنی‌ خورشید و ماه‌ و ستارگان‌ دانسته‌اند ‌که‌ ‌بعد‌ ‌از‌ غروب‌ کردن‌ بار دیگر طلوع‌ می‌کنند و باز می‌گردند، و ‌به‌ قولی‌: فرشتگانند ‌که‌ اعمال‌ بندگان‌ ‌را‌ ‌با‌ ‌خود‌ باز می‌گردانند.

‌به‌ نظر ‌من‌ مناسبترین‌ معنی‌ ‌برای‌ «رجع‌» بازگشت‌ افلاک‌ ‌به‌ جاهای‌ ‌خود‌ ‌با‌ تناسب‌ و نظم‌ و بدون‌ تغییری‌ ‌در‌ مسیر ‌آنها‌ ‌است‌، ‌که‌ ‌اینکه‌ ‌خود‌ دلالت‌ ‌بر‌ بازگشت‌ انسان‌ ‌به‌ امر ‌خدا‌ و روز قیامت‌ ‌است‌، خواه‌ بخواهد و خواه‌ نخواهد. [ نظرات / امتیازها ]

به باور بیشتر مفسران منظور این است که: به آسمان باران زا سوگند، امّا به باور «ابن زید» منظور این است که به خورشید و ماه و ستارگان آسمان که به طور مرتب و منظم طلوع و غروب مى‏کنند سوگند، چرا که واژه «رجع» به این معنى آمده است.
و به باور پاره‏اى دیگر منظور این است که: به نعمت‏هاى گوناگونى چون باران‏هاى پیاپى و رزق و روزى ‏ها و نعمت‏هاى متنوعى که با گذشت ماه‏ها و سال‏ها از آسمان به زمین فرود مى‏آید سوگند، چرا که واژه «رجع» به معنى نعمت‏هاى گوناگونى است که به تدریج از آسمان به صورت باران براى زنده شدن زمین و رویش گل‏ها و گیاهان و درختان و دانه ‏ها فرود مى‏آید. [ نظرات / امتیازها ]