بسم الله ارحمن الرحیم.
طولانی ترین آیه قرآن است .که برلزوم نگاشتن سند بین مردم در خصوص انجام معاملات و دادو ستد است و همچنین لزوم گرفتن شاهد بر انجام و اثبات درستی آن است.

بسم الله الرحمن الرحیم.
1. مخاطب این ایات مومنانی هستند که ایمانشان به حد کمال نرسیده و گفتار و کردارشان یکسان نیست.این آیات در مورد افرادی خاص و فراریان جنگ احد نازل شده است. اما شان نزول موجب انحصار معنای ایه نمی شود، بلکه سرزنش این آیات شامل همه افرادی می شود که سخنی می گویند ولی طبق آن عمل نمی کنند که شامل عهد ها، نذر ها و وعده های افراد می شود.
2. در این آیات عمل نکردن به گفتار را موجب خشم شدید و بزرگ خدا معرفی کرده است که در مجازات و عذاب او ظاهر می شود.
3. عمل نکردن به گفتار عوامل روان شناختی دارد؛ گاهی به خاطر آن است که انسان از ابتدا تصمیم ب انجام کاری ندارد ولی می گوید که انجام می دهد؛ این نوعی نفاق است.
4. از امام صادق (ع) روایت شده است:" دانشمند کسی است که عملش گفتارش را تایید کند و هر کس عملش مطابق گفتارش نباشد، دانشمند نیست.

توضیح : آموزه ها و پیام ها:
1. اگر اهل عمل نیستید سخن آن را هم نگویید.
2. مومن باید سخن و کردارش مطابق هم باشد.
3. سخن خالی از عمل ( گناه بزرگی است که) موجب خشم خداست.
4. گویندگان بدون عمل خدا را به خشم می آورند و رزمندگان اهل عمل دوستی او را جلب می کنند.

منظور این آیات فرشتگان الهی اند که در هنگام گرفتن جان کافران به سختی عمل می کنند ؛ ولی روح مومنان را با نرمی و نشاط می گیرند و در اجرای فرمان الهی با سرعت عمل می کنند و بر یکدیگر پیشی می گیرند و امور جهان را تدبیر می کنند.

بسم الله الرحمن ارحیم
موجودات را پس از آفرینش مرتب می کند و سامان می دهد، یعنی به کهکشان ها، منظومه ها و جسم و جان انسان و طبیعت نظام می بخشد،خدا هر چیزی را متناسب با هدف آن مشخص و تقدیر می کند،
*موجودات را پس از آفرینش به سوی اهداف خویش راهنمایی می کند.
* گیاهان را از دل زمین بیرون می آورد و رشد می دهد و غذای حیوانات و انسان ها را از آن ها فراهم می سازد.
*خدا همان کسی است که می تواند گیاهان را خشک و تیره رنگ سازد، یعنی همان کسی که آنها را سبز و خرم می سازد می تواند آنها را نابود کند.
* مقصود از هدایت در این آیات ، هدایت تکوینی و تشریعی است.(...)

بسم الله الرحمن الرحیم.
قرآنی که همچون آفتاب ، خود دلیل خویشتن است، نور اعجاز از جوانب مختلف آن می درخشد، و محتوای آن دلیل روشنی است بر این که از سرچشمه وحی گرفته شده .
قرآنی که هر ناظر بی طرف می داند، ممکن نیست زائیده مغز بشری باشد، آن هم بشری که هرگز درس نخوانده بود، و در یک محیط تاریک و ظلمانی و مملو از خرافات پرورش یافته بود.
منظور از سجده در اینجا خضوع و تسلیم و اطاعت است و سجده معروف که پیشانی را در آن بر زمین می گذارند یکی از مصداق های کلی است، شاید به همین دلیل، در بعضی از روایات آمده است: وقتی پیامبر (ص) این آیات را تلاوت فرمود سجده کرد.
البته، طبق فتاوای معروف فقهای اهل بیت (ع) این سجده از سجده های مستحب قرآن است، و مذاهب چهار گانه اهل تسنن، همه آنها سجده را به هنگام تلاوت این آیه واجب میدانند، جز "مالک" که معتقد است بعد از پایان سوره باید سجده کرد.

بسم الله الرحمن الرحیم.
قرآن کریم در آیات یازدهم تا شانزدهم سوره عبس به بیدارگری و عظمت قرآن و آزادی انتخاب انسان اشاره می کند و می فرماید:
هر گز چنین نیست ( که روش تو اینگونه باشد)، در حقیقت، آن (آیات) یادآوری است . و هرکس بخواهد آن را بیاد آورد. در حالی که این آیات در کتاب ارجمند . بلند مرتبه پاکیزه در دستان سفیران و (نویسندگان) ارجمندان نیکوکار (است).
نکته ها و اشاره ها: 1. آیات قرآن تذکر و بیدار باش است برای کسانی که بخواهند بیدار شوند . از پندهای قرآن استفاده کنند . آری قرآن کتابی روشنگر و بیدار گر برای همه انسان ها و نسل ها ست. صدجهان تازه در آیات اوست عصر ها پیچیده در آنات اوست
2. انسان در انتخاب راه آزاد است ، یعنی اگر بخواهد از قرآن پند می گیرد و راه صحیح را انتخاب می کند ، اما اگر نخواهد بیدار شود ، کسی نمی تواند او را به زور بیدار و هدایت کند.3. در این آیات چند ویژگی مهم قرآن یادآوری شده است :
الف) قرآن در صحیفه ها و لوح هایی ارجمند نوشته شده است ، یعنی قبل از نزول بر پیامبر (ص) در الواحی ارزشمند نوشته شده بود.
ب)نوشته های قرآن، والا و پاک اند و دست نااهلان و تحریفگران بدان ها نمی رسد.
ج) نوشته های قرآن به دست سفیرانی گرامی و نیکوکار سپرده شده اند ، که آن را با احترام حمل می کنند.
4. مقصود از سفیران ارجمند نیکوکاری که قرآن را حمل می کنند ، همان فرشتگان الهی و سفیران وحی یا کاتبان وحی هستند.
5. از امام صادق (ع) روایت شده است: حافظان قرآن ، که بدان عمل می کنند ،با سفیران ارجمند و نیکوکار (قرآن) همراه اند.
از این حدیث استفاده می شود: دانشمندان قرآنی (حافظان و مفسرانی که از قرآن محافظت و بدان عمل می کنند )،کاری شبیه فرشتگان و سفیران وحی انجام می دهند و در ردیف آنان هستند.
6. فرشتگان حامل وحی افراد گرامی هستند،چون درپیشگاه خدا مقام بلندی دارند و نیز افراد نیکوکاری هستند، چون دستورات خدا را عمل می کنند و حامل وحی اویند.

بسم الله الرحمن الرحیم.
قرآن کریم در آیات اول تا دهم سوره ی عبس به برخوردهای متفاوت با نابینایان، ثروتمندان و تلاشگران خداترس و لزوم رعایت ارزشهای اخلاقی اشاره کرده است.
نکته ها و اشاره ها:
در این آیات به دو گروه از انسان ها اشاره شده است: الف) ثروتمندانی که گرفتار غرور و سرکشی شده اند؛ انان بارها سخن حق را می شنوند ولی باز هم لجاجت می کنند. از این رو پیامبر (ص) مسئولیت چندانی در برابر آنان ندارد ولی با این حال آن حضرت اصرار داشتند که آنان را هدایت کنند.
ب) انسان تلاشگر و خداترسی که خالصانه به دنبال هدایت اند و می خواهند آیات الهی را بشنوند و بدان عمل کنند، که یکی از این افراد عبدالله بن ام مکتوم نابینا بود . این گونه افراد زمینه بهتری برای پذیرش حق و هدایت دارند. هر چند پیامبر (ص) به این گونه افراد لطف خاص داشتند ، اما گاهی بر اثر مشغول شدن به کارهای تبلیغی از یکی از آنها غافل می شدند. این آیات به پیامبر یادآوری می کنند که سزاوار نیست تو از افراد تلاشگر و خداترس غافل شوی .
2. این آیات فرهنگ اسلام را در برخورد با مستضعفان و مستکبران نشان می دهد. یعنی پیامبر(ص) و مبلغان و رهبران دینی باید اولویت را در تبلیغ رعایت کنند و مستضعفان حق جو اهمیت بیشتری بدهند ، زیرا آنان زمینه بهتری برای پذیرش هدایت دارند و همیشه حامیان مخلص اسلام هستند.
برخلاف ثروتمندان بی درد که در برابر اسلام موضع می گرفتند و لجاجت می نمودند از این رو باید بخش کم تری از وقت رهبران و مبلغان دینی برای آنان گذاشته شود.