(و من اراد الاخره و سعی لها سعیها و هو مؤمن فاولئک کان سعیهم مشکورا): (و هر کس آخرت را بخواهد و همه کوشش خود را برای آن بکار بنددو مؤمن هم باشد پس ایشان سعیشان پذیرفته شده و مأجور خواهند بود)، درمقابله با آیه قبل که حال دنیا طلبان را بیان فرمود، در این آیه به شرح کسانی می پردازد که همه هم و غم خود را صرف آخرت نموده اند و در طول زندگی اعمال خود را در جهت کسب حیات اخروی تنظیم کرده اند و در عین حال مؤمن هستند، یعنی این سعی ومجاهده آنها برای آخرت ، اولا) باید کمال جدیت راداشته باشد و ثانیا) این سعی مقرون به ایمان بوده ، یعنی اقرار به توحید، نبوت ومعاد داشته باشد و در کنار آن با انجام تکالیف و آمادگی قیام به مقدمات آن کمال سعی خود را برای برگرفتن عمل خود از ضروریات عقل یا حجت شرعیه داشته باشد، اینچنین کسی ، خداوند عمل او را به بهترین وجه قبول نموده وکوشش او را می ستاید و ستایش خداوند در برابر عمل بنده ، عبارتست از تفضل بر او.آری اصل پاداش بنده به سبب عملش تفضلی از جانب خداست وگرنه وظیفه بنده ،بندگی مولاست و هرگز نباید خود را از مولا طلبکار بداند، لذا ثواب دادن خداوند،تفضل اوست و ستایش نمودن بنده اش ، خود تفضلی دیگر از جانب خداست و خداوندصاحب فضلی عظیم است (و الله ذوالفضل العظیم ).این دو آیه دلالت دارند که اسباب اخروی همان اعمال هستند و این اعمال هرگز ازغایات و نتایج جبری خود تخلف ندارند، به خلاف اسباب دنیوی که تخلف و اختلاف پذیرند. [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَةَ وَ سَعى‌ لَها سَعْیَها وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ کانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً «19»
وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَةَ: و هر که خواهد خیر آخرت و نعیم بهشت را. وَ سَعى‌ لَها سَعْیَها: و کوشش کند براى آن به اعمال شایسته آنچه حق سعى آن باشد، یعنى بجا آوردن اوامر و ترک کردن نواهى به خلوص نیت و تقرب رضاى الهى.
وَ هُوَ مُؤْمِنٌ‌: و حال آن که آن ساعى، مؤمن باشد، یعنى ایمان صحیح خالى از شایبه شرک، زیرا قبول عمل فرع ایمان صحیح است، و آن اعتقاد به توحید و معاد و نبوت و اقرار به آنچه پیغمبر از جانب خدا آورده. فَأُولئِکَ کانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً: پس آن گروه جامع شروط ثلاثه طالب آخرت و ساعى در عمل آن و ایمان هست، کوشش آنان مقبول و پسندیده نزد خداى تعالى، یعنى مثابند بر آن، زیرا شکر از جانب الهى اعطاى ثواب است بر طاعات. نزد بعضى مراد از شکر سبحانى، تضاعیف حسنات و تجاوز از سیئات ایشان است.
تنبیه: از آیه شریفه چنین مستفاد شود که مردم نسبت به اعمال عبادتیه دو صنف باشند: صنف اول آنانکه به اعمال خود دنیا را طالب و به هیچ وجه قرب و رضاى الهى را منظور ندارند، حق تعالى بعضى آنها را به بعضى مقاصد دنیوى نائل و اعراض دنیوى به ایشان مرحمت، لکن از ثواب اخروى محرومند. صنف دوم: آنان که ثواب اخروى را طالب و کوشش نمایند که به خلوص نیت بجاى آرند و ایمان هم داشته باشند، البته سعى آنها در درگاه الهى مقبول و ذخیره یوم المسئول گردد. و آدمى را در این دو طریقه مختار، و شخص عاقل، عرض فانیه دنیا را در مقابل نعم باقیه عقبى اختیار نکند. [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَن‌ أَرادَ الآخِرَةَ وَ سَعی‌ لَها سَعیَها وَ هُوَ مُؤمِن‌ٌ فَأُولئِک‌َ کان‌َ سَعیُهُم‌ مَشکُوراً «19»
و کسی‌ ‌که‌ اراده‌ کرده‌ آخرت‌ ‌را‌ و کوشش‌ کرده‌ ‌برای‌ تحصیل‌ آخرت‌ و ‌او‌ ایمان‌ ‌هم‌ دارد ‌پس‌ هست‌ کوشش‌ ‌او‌ ‌در‌ پیشگاه‌ الهی‌ مقبول‌ و پذیرفته‌ وَ مَن‌ أَرادَ الآخِرَةَ ‌که‌ چشم‌ ‌از‌ دنیا پوشیده‌ و علاقه‌ باین‌ چهار روز دنیا ندارد و دل‌ بزخارف‌ دنیوی‌ نبسته‌ و طلب‌ سعادت‌ و فیوضات‌ ‌آن‌ نشأ ‌را‌ میکند وَ سَعی‌ لَها سَعیَها مشغول‌ بعبادت‌ و اطاعت‌ و ترک‌ معاصی‌ و اجتناب‌ ‌از‌ محرمات‌ ‌که‌ مفاد اعمال‌ صالحه‌ و تقوی‌ و ورع‌ ‌است‌ وَ هُوَ مُؤمِن‌ٌ نه‌ مثل‌ عباد یهود و رهبانان‌ نصاری‌ و خلصه‌ صوفیه‌ و اشباه‌ اینها ‌باشد‌ بلکه‌ ایمان‌ بجمیع‌ عقائد مطابق‌ مذهب‌ شیعه‌ و بدعتی‌ ‌در‌ دین‌ نگذارد و اهانت‌ بمقدسات‌ دینی‌ نکند و منکر ضروریات‌ دین‌ و مذهب‌ نشود ‌که‌ تمام‌ اینها باعث‌ سلب‌ ایمان‌ میشود و شرط صحت‌ جمیع‌ عبادات‌ ایمان‌ ‌است‌ فَأُولئِک‌َ کان‌َ سَعیُهُم‌ مَشکُوراً معنی‌ ‌اینکه‌ نیست‌ ‌که‌ خداوند شکر گذار ‌او‌ ‌باشد‌ بلکه‌ ‌او‌ باید شکر ‌اینکه‌ توفیق‌ ‌را‌ بکند بلکه‌ خداوند ‌او‌ ‌را‌ مورد عنایات‌ و تفضلات‌ ‌خود‌ قرار میدهد و پسندیده‌ ‌او‌ میشود. [ نظرات / امتیازها ]

(آیه 19)- سپس به شرح حال گروه دوم می‌پردازد، با قرینه مقابله، آنچنانکه روش قرآن است، مطلب آشکارتر شود، می‌فرماید: «اما کسی که آخرت را بطلبد و سعی و کوشش خود را در این راه به کار بندد، در حالی که ایمان داشته باشد، این سعی و تلاش او مورد قبول الهی خواهد بود» (وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَةَ وَ سَعی لَها سَعْیَها وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ کانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً).
بنابراین برای رسیدن به سعادت جاویدان سه امر اساسی شرط است:
1- اراده انسان آن هم اراده‌ای که تعلق به حیات ابدی گیرد، و به لذات زود گذر و نعمتهای ناپایدار و هدفهای صرفا مادی تعلق نگیرد.
2- این اراده به صورت ضعیف و ناتوان در محیط فکر و اندیشه و روح نباشد بلکه تمام ذرات وجود انسان را به حرکت وادارد و آخرین سعی و تلاش خود را در این راه به کار بندد.
3- همه اینها توأم با «ایمان» باشد، ایمانی ثابت و استوار، چرا که تصمیم و تلاش هنگامی به ثمر می‌رسد که از انگیزه صحیحی، سر چشمه گیرد و آن انگیزه چیزی جز ایمان به خدا نمی‌تواند باشد. [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَنْ أَرٰادَ اَلْآخِرَةَ وَ سَعىٰ لَهٰا سَعْیَهٰا وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولٰئِکَ کٰانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً اینها به عکس گروه اول هستند، یعنى آخرت را مى خواهند و براى آن کار مى کنند، کار مطابق ایمان و عمل مى کنند که آخرت را نیز به دست آورند، مشکور بودن تلاش آنها همان داراى پاداش بودن است، قید «هو مؤمن» مى رساند که توأم با تلاش باید ایمان به خدا و معاد و نبوت داشته باشد شکر انسان عکس العملى است در مقابل نعمت خدا و شکر خدا پاداشى است که به بنده عطا مى فرماید در مقابل عمل [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَنْ أَرٰادَ اَلْآخِرَةَ وَ سَعىٰ لَهٰا سَعْیَهٰا وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولٰئِکَ کٰانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً دنیا مأخوذ از دنوّ و نزدیکى است و بمعنى پستى هم آمده و مقصود عالم طبیعت است که نزدیکترین عالم انسانى است که در آن پیدایش جسمانى و طبیعى نموده،و شاید مقصود از آخرت آخر منزل صعود و کمال انسانى باشد و آن موقعى است که هر فردى از بشر به منتها درجه سعادت یا شقاوت خود خواهد رسید کسى که مقصود و مرادش سراى باقى اخروى باشد درصورتى که متصف بدو صفت گردیده یکى ایمان واقعى حقیقى و دیگر سعى و کوشش در امور اخروى چنین کسانى که مراد و مقصودشان مقامات و فیوضات عالم آخرت و سراى باقى و کمال انسانى است سعى و کوششان لائق ستایش و هرگونه تعریف و تمجیدى است و تشکر خدا نسبت به بنده تفضلات و قبولى اعمال وى است [ نظرات / امتیازها ]

وَ مَنْ أَرٰادَ اَلْآخِرَةَ وَ سَعىٰ لَهٰا سَعْیَهٰا وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولٰئِکَ کٰانَ سَعْیُهُمْ مَشْکُوراً «وَ سَعىٰ لَهٰا سَعْیَهٰا»، یعنى نیکى را بخواهد و آن را انجام دهد و تنها براى خدا و نیکى بدان ایمان داشته باشد و چنین فردى هم در پیشگاه خدا و هم در نزد مردم، استحقاق درجات عالى را دارد امّا کسى که براى به دست آوردن سود و تجارت کار مى کند، نکوهیده در آتش سوزان جهنم فروخواهد افتاد پیامبر خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: «کسى که به سوى خدا و پیامبر او هجرت کند، هجرتش به سوى خدا و پیامبرش است و کسى که به سوى دنیا هجرت کند به همان مى رسد و یا به سوى زنى هجرت کند، با او ازدواج خواهد کرد بنابراین، هجرت او به سوى چیزى خواهد بود که به سوى آن هجرت کرده است» از این سخن، چنین نتیجه مى گیریم که اسلام روشى دارد که انسان را به انجام کار نیک و دورى از کار بد رهنمون مى سازد، آن هم به خاطر خود این دو بنابراین، انسان براى نمونه، ملتزم مى شود که راست بگوید، زیرا باید ملتزم شود و نیز ملتزم مى شود که از دروغ گفتن دورى ورزد، زیرا باید دورى کند و از این قبیل است سایر فضیلت ها و رذیلت ها پیامبر صلّى اللّه علیه و آله با رساترین عبادت از این روش یاد کرده است: «همانا برانگیخته شدم تا اخلاق نیکو را به کمال برسانم» روشن است که خلق تنها زمانى نیکو و بزرگوارانه است که از هر شایبه اى خالص باشد [ نظرات / امتیازها ]