(وما ارسلنا قبلک من المرسلین الا انهم لیاکلون الطعام ویمشون فی الاسواق وجعلنا بعضکم لبعض فتنه اتصبرون وکان ربک بصیرا): (و ما پیش از توپیامبرانی را نفرستادیم جز آنکه ، آنها نیز غذا می خوردند و در بازارها قدم می زدند، مابعضی از شما را مایه امتحان بعض دیگر قرار داده ایم ، آیا صبوری می کنید؟ و پروردگارتو بیناست ) یعنی ای محمد ص تو اولین پیامبری نیستی که خصوصیات بشری داری و غذامی خوری و به کسب معاش اشتغال داری ، همچنانکه در جای دیگر می فرماید (قل ماکنت بدعا من الرسل (26) بگو من پیامبری نوظهور نیستم ) بلکه همه پیامبران در خواص بشری مانند تو و سایر مردمند، بدون اینکه ضرری به دعوت و رسالتشان وارد شود وعلت این امر آنست که ما بعضی از مردم را وسیله امتحان بعضی دیگر قرار داده ایم ، ازآن جمله رسولان باعث امتحان مردم هستند و به وسیله آنها اهل ایمان از اهل شک وپیروان هوی و هوس ، از طالبان حق متمایز می شوند. پس آیا صبر و خویشتنداری می کنید؟ و مراد از صبر همه اقسام صبر ـ صبر بر تلخی مصائب و صبر در طاعت خدا وصبر در برابر ارتکاب معصیت و ترک آن ـ است . به هر جهت بدان که پروردگارت بیناست پس به صواب و صحیح هر امری داناست و هر امری را در موضع مناسب آن قرار می دهد و نظام اتم عالم هم بر همین منوال جریان دارد و هدف نظام عالم ، کمال هرفرد، از راه پیمودن طریق سعادت و یا شقاوت به حسب استحقاق و استعداد ذاتی اوست ، و لازمه این امر آن است که سنت امتحان در میان همه افراد ـ من جمله انبیاء ـگسترش یابد و هیچکس از آن مستثنی نباشد. [ نظرات / امتیازها ]

همه پیامبران چنین بودند
در چند آیه قبل یکى از بهانه جوئیهاى مشرکان را به این عنوان که چرا پیامبر اسلام غذا مى خورد و در بازارها راه مى رود، آمده بود و جوابى اجمالى و سر بسته براى آن گفته شد، آیه مورد بحث به همان مطلب بازگشته و پاسخى صریحتر و مشروحتر به آن مى دهد و مى گوید: ما هیچیک از رسولان را قبل از تو نفرستادیم مگر اینکه همه آنها از جنس بشر بودند، غذا مى خوردند و در بازارها راه مى رفتند (و با مردم حشر و نشر داشتند) (و ما ارسلناک قبلک من المرسلین الا انهم لیاکلون الطعام و یمشون فى الاسواق ). و در عین حال بعضى از شما را وسیله امتحان بعض دیگر قرار دادیم (و جعلنا بعضکم لبعض فتنة ). این آزمایش ممکن است از این طریق باشد که انتخاب پیامبران از جنس ‍ بشر آن هم از انسانهائى که از میان توده هاى جمعیت محروم برمى خیزند خود آزمایش بزرگى است ، چرا که گروهى ابا دارند زیر بار همنوع خود بروند بخصوص کسى که از نظر امکانات مادى در سطح پائینى قرار داشته باشد، و آنها از این نظر در سطح بالا و یا سن و سالشان بیشتر و در جامعه سرشناستر باشند.
این احتمال نیز وجود دارد که منظور آزمودن عمومى مردم به وسیله یکدیگر است ، چرا که افراد از کار افتاده و ناتوان و بیمار و یتیم و دردمند، آزمونى هستند براى اقویا و افراد سالم و تندرست ، و به عکس ‍ افراد تندرست و قوى ، آزمونى هستند براى افراد ضعیف و ناتوان ، آیا گروه دوم راضى به رضاى خدا هستند؟ و آیا گروه اول وظیفه و تعهد انسانى خود را در برابر گروه دوم انجام مى دهند یا نه ؟ و از آنجا که این دو تفسیر با هم منافاتى ندارند ممکن است هر دو در مفهوم وسیع آیه که امتحان مردم به وسیله یکدیگر است جمع باشد. و به دنبال این سخن ، همگان را مورد خطاب قرار داده و سؤ ال مى کند: آیا صبر و شکیبائى پیشه مى کنید؟ (اءتصبرون ).
چرا که مهمترین رکن پیروزى در تمام این آزمایشها صبر و استقامت و پایمردى است ، صبر و استقامت در برابر هوسهاى سرکشى که مانع از قبول حق مى شود، صبر و استقامت در برابر مشکلاتى که در آنجا وظائف و اداء رسالتها وجود دارد، و همچنین شکیبائى در برابر مصائب و حوادث دردناک که زندگى انسان به هر حال خالى از آن نخواهد بود. خلاصه تنها با نیروى پایدارى و صبر است که مى توان از عهده این امتحان بزرگ الهى برآمد. و در پایان آیه به عنوان یک هشدار مى فرماید: پروردگار تو همواره بصیر و بینا بوده و هست (و کان ربک بصیرا). مبادا تصور کنند چیزى از رفتار شما در برابر آزمونهاى الهى از دیده بینا و موشکاف علم خداوند مکتوم و پنهان مى ماند، او همه را دقیقا مى داند و مى بیند. [ نظرات / امتیازها ]