کلمه اولیا جمع کلمه ولی است، که از ماده ولایت است ، و ولایت در اصل به معنای مالکیت تدبیر امر است ، مثلا ولی صغیر یا مجنون یا سفیه، کسی است که مالک تدبیر امور و اموال آنان باشد، که خود آنان مالک اموال خویشند، ولی تدبیر امر اموالشان به دست ولیشان است.
این معنای اصلی کلمه ولایت است، ولی در مورد حب نیز استعمال شده ، و به تدریج استعمالش زیاد شد ، و این بدان مناسبت بود که غالبا ولایت مستلزم تصرف یک دوست در امور دوست دیگر است ، یک ولی در امور مولی علیه(یعنی کسی که تحت سرپرستی او است) دخالت می‏کند، تا پاسخگوی علاقه او نسبت به خودش باشد ، یک مولی علیه اجازه دخالت در امور خود را به ولیش می‏دهد، تا بیشتر به او تقرب جوید ، اجازه می‏دهد چون متاثر از خواست و سایر شؤون روحی او است، پس تصرف محبوب در زندگی محب ، هیچگاه خالی از حب نیست. [ نظرات / امتیازها ]

اگر ما کفار را اولیای خود بگیریم خواه ناخواه با آنان امتزاج روحی پیدا کرده‏ایم، امتزاج روحی هم ما را می‏کشاند به اینکه رام آنان شویم، و از اخلاق و سایر شؤون حیاتی آنان متاثر گردیم، ( زیرا که نفس انسانی خو پذیر است )، و آنان می‏توانند در اخلاق و رفتار ما دست بیندازند دلیل بر این معنا آیه مورد بحث است، که جمله «من دون المؤمنین» را قید نهی قرار داده، و می‏فرماید مؤمنین کفار را اولیای خود نگیرند در حالی که با سایر مؤمنین دوستی نمی‏ورزند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

آوردن این اوصاف(صفت مومن و کافر) برای تفسیر فرمان مؤمنین نباید کافران را اولیای خود بگیرند، و به مؤمنین دیگر اعتنا نکنند در حقیقت سبب حکم و علت آن را بیان نموده بفهماند دو صفت کفر و ایمان به خاطر تضاد و بینونتی است که بین آن دو هست ، قهرا همان بینونت و فاصله و تضاد به دارندگان صفت کفر با صفت ایمان نیز سرایت می‏کند، در نتیجه آن دو را از نظر معارف و عقائد و اخلاق از هم جدا می‏کند، دیگر راه سلوک به سوی خدای تعالی و سایر شؤون حیاتی آن دو یکی نخواهد بود، نتیجه این جدائی هم این می‏شود که ممکن نیست بین آن دو ولایت و پیوستگی برقرار باشد، چون ولایت موجب اتحاد و امتزاج است، و این دو صفت که
در این دو طایفه وجود دارد موجب تفرقه و بینونت است، و وقتی یک فرد مؤمن نسبت به کفار ولایت داشته باشد، و این ولایت قوی هم باشد، خود به خود خواص ایمانش و آثار آن فاسد گشته، و بتدریج اصل ایمانش هم تباه می‏شود.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

«وَ مَن یَفْعَلْ ذَلِک فَلَیْس مِنَ اللَّهِ فی شیْ‏ءٍ» منظور از اینکه می‏فرماید: «هر کس چنین کند» این است که هر کس کفار را به جای مؤمنین اولیا بگیرد، چنین و چنان می‏شود، و اگر نام عمل را نبرد و به جای آن لفظی عام آورد، برای اشاره به این نکته بوده، که گوینده آنقدر از پذیرفتن ولایت کفار نفرت دارد که نمی‏خواهد حتی نام آنرا ببرد، همانطور که خود ما از هر قبیحی، با کنایه تعبیر می‏کنیم، و باز به همین جهت است که نفرمود: و من یفعل ذلک من المؤمنین - و هر کس از مؤمنین چنین کند چون خواست ساحت مؤمنین را پاک‏تر از آن بداند، که مثل چنین عملی را به آنان نسبت دهد. [ نظرات / امتیازها ]

«و من یفعل ذلک فلیس من الله فی شی‏ء» و سپس اضافه کرد «الا ان تتقوا منهم تقیة» ، در جمله اول فرمود کسی که چنین کند(و کافر را ولی خود بگیرد) هیچ ارتباطی با حزب خدا ندارد ، و در جمله دوم ، مورد تقیه را استثنا کرد ، چون تقیه معنایش این است که مؤمن از ترس کافر اظهار ولایت برای او می‏کند ، و حقیقت ولایت را ندارد . [ نظرات / امتیازها ]

کلمه دون در جمله : «مِن دُونِ الْمُؤْمِنِینَ» چیزی شبیه ظرف است، که معنای نزد را می‏دهد البته بویی هم از معنای فرومایگی و قصور در آن هست، و معنایش این است که مؤمنین به جای مردم با ایمان مردم کفر پیشه را ولی خود نگیرند، که جایگاه و موقعیت آنان نسبت به مقام و موقعیت مردم با ایمان، پست و بی‏مایه است، چون جاه و مقام مؤمنین بلندتر از مکان کفار است. و ظاهرا اصل در معنای کلمه دون همین باشد که خاطر نشان نموده و گفتیم: دو چیز در معنای آن هست، یکی نزدیکی، و دیگری پستی.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

کلمه من در جمله: «من الله» به معنای ابتدا است، و در مثل چنین مقامی معنای گروه‏گرائی را افاده می‏کند، و به آیه چنین معنا می‏دهد: و کسی که چنین کند هیچ ارتباطی با حزب خدا ندارد، همچنانکه در جای دیگر فرموده: «و من یتول الله و رسوله و الذین آمنوا، فان حزب الله هم الغالبون»(المائده/56).
و نیز در حکایتی که از ابراهیم (علیه‏السلام) کرده فرموده:« فمن تبعنی فانه منی»(ابراهیم/36) یعنی از حزب من است، و به هر حال، پس معنای آیه(و خدا داناتر است) این است که چنین کسی در هیچ حالی و اثری برقرار در حزب خدا نیست. [ نظرات / امتیازها ]

کلمه اتقاء در اصل از ماده وقایه از خوف گرفته شده و چه بسا از باب استعمال مسبب در مورد سبب به معنای خود خوف هم استعمال شود، و شاید تقیه در مورد آیه نیز از همین قبیل باشد. [ نظرات / امتیازها ]

«فَلَیْس مِنَ اللَّهِ فی شیْ‏ءٍ إِلا أَن تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً» استثنای در این آیه استثنای منقطع است، یعنی استثنائی است بدون مستثنا منه، چون آنچه به نظر می‏رسد مستثنا منه باشد، در واقع مستثنا منه نیست، زیرا اظهار محبت دروغی و از ترس، محبت واقعی نیست، و همچنین اظهار سایر آثار ولایت اگر دروغی و از ترس باشد ولایت واقعی نیست، چون خوف و محبت که مربوط به قلب است، دو صفت متضادند، که دو اثر متقابل در قلب دارند، چگونه ممکن است در یک قلب متحد شوند، و در نتیجه استثنای در جمله: و هر کس چنین کند از حزب خدا نیست مگر آنکه تولیش از ترس باشد، استثنای متصل باشد. [ نظرات / امتیازها ]

این آیه شریفه دلالتی روشن بر جواز تقیه دارد، از ائمه اهل بیت(علیهم‏السلام) هم این استفاده روایت شده، همچنان که آیه‏ای که در باره داستان عمار و پدرش یاسر و مادرش سمیه نازل شده این دلالت را دارد، و آیه این است که می‏فرماید:«من کفر بالله من بعد ایمانه الا من اکره و قلبه مطمئن بالایمان، و لکن من شرح بالکفر صدرا فعلیهم غضب من الله ، و لهم عذاب عظیم»(النحل/106).
و کوتاه سخن اینکه، کتاب و سنت هر دو بر جواز تقیه بطور اجمال دلالت دارند، اعتبار عقلی هم مؤید این حکم است ، چون دین جز این نمی‏خواهد و شارع دین هم جز این هدفی ندارد که حق را زنده کند و جان تازه‏ای بخشد ، و بسیار می‏شود که تقیه کردن و بر حسب ظاهر طبق دلخواه دشمن و مخالفین حق عمل کردن مصلحت دین و حیات آن را چنان تامین می‏کند که ترک تقیه آن طور تامین نکند ، و این قابل انکار نیست، مگر کسی بخواهد منکر واضحات شود.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

کلمه تحذیر که مصدر فعل یحذر است مصدر باب تفعیل است، و ثلاثی مجرد آن کلمه حذر است، که به معنای احتراز از امری ترس‏آور است، و در آیه که می‏فرماید خدا شما را از خودش برحذر می‏دارد، برحذر داشتن از عذاب او است، همچنان که در جای دیگر فرموده: «ان عذاب ربک کان محذورا»(الإسراء/57)، و نیز پیامبر را از منافقین و از فتنه کافر بر حذر داشته، می‏فرماید:« هم العدو فاحذرهم»(المنافقون/4) و نیز می‏فرماید:«و احذرهم ان یفتنوک»(المائده/49) [ نظرات / امتیازها ]

در آیه مورد بحث و بعد از دو آیه، مسلمانان دوستدار کفار را از خودش برحذر ساخته، و وجه آن تنها این است که بفهماند خدای سبحان خودش مخوف و واجب الاحتراز است، و از نافرمانیش باید دوری کرد.
و خلاصه بفهماند بین این مجرم و بین خدای تعالی چیز مخوفی غیر خود خدا نیست، تا از آن احترا جوید، یا خود را از خطر او در حصن و قلعه‏ای متحصن کند. بلکه مخوف خود خدا است، که هیچ چیزی که مانع او شود وجود ندارد و نیز بین مجرم و خدا هیچ مایه امیدی که بتواند شری از او دفع کند وجود ندارد، نه هیچ صاحب ولایتی، و نه شفیعی.
بنا بر این در آیه شریفه شدیدترین تهدید آمده و تکرار آن در یک مقام این تهدید شدید را زیادتر و شدیدتر می‏گرداند، و باز با تعقیب جمله مورد بحث با دو جمله دیگر یعنی جمله «و الی الله المصیر» و جمله «و الله رؤف بالعباد»(آل عمران/30) که بیانش خواهد آمد این شدت را می‏افزاید.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

کوتاه سخن اینکه دوستی با کفار طغیان و افساد نظام دین است، که بدترین و خطرناکترین ضرر را برای دین دارد، حتی ضررش از ضرر کفر کفار و شرک مشرکین نیز بیشتر است، زیرا آنکس که کافر و مشرک است، دشمنیش برای دین آشکار است، و به سهولت می‏توان خطرش را از حومه دین دفع نموده و از خطرش برحذر بود، و اما مسلمانی که دعوی صداقت و دوستی با دین می‏کند، و در دل دوستدار دشمنان دین است، و قهرا این دوستی اخلاق و سنن کفر را در دلش رخنه داده، چنین کسی و چنین کسانی ندانسته حرمت دین و اهل دین را از بین می‏برند، و خود را به هلاکتی دچار می‏سازند که دیگر امید حیات و بقائی باقی نمی‏گذارد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

جمله: «یُحَذِّرُکمُ اللَّهُ نَفْسهُ» دلالت دارد بر اینکه تهدید در آن به عذابی حتمی است، چون از خود خدا تحذیر کرده، و تحذیر از خود خدا دلالت دارد که دیگر حایلی بین او و عذاب وجود ندارد و کسی نمی‏تواند خدا را با اینکه تهدید به عذاب کرده از عذابش جلوگیر شود، پس نتیجه قطعی می‏دهد که عذاب نامبرده واقع شدنی است، همچنان که دو آیه سوره هود نیز این معنا را می‏فهماند. [ نظرات / امتیازها ]

اینکه فرمود: «و الی الله المصیر» دلالت دارد بر اینکه شما از این عذاب راه گریزی ندارید، و خدا هم از آن صرفنظر نمی‏کند، و این خود تهدید در جمله قبلی را تاکید می‏نماید. [ نظرات / امتیازها ]

این آیات یعنی آیه: «لا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَفِرِینَ أَوْلِیَاءَ» و آیات بعدش از خبرهای غیبی قرآن کریم است، که توضیح آن ان شاء الله در سوره مائده می‏آید. [ نظرات / امتیازها ]

حجاج بن عمرو هم پیمان قبیله کعب بن اشرف و ابن ابی الحقیق و قیس بن زید، پنهان از دیگران تصمیم گرفته بودند چند نفر از مسلمانان مدینه را از دین خود گمراه سازند.
رفاعة بن منذر و عبد الله بن جبیر و سعد بن خثیمه از جریان خبر داشتند به آن چند نفر مسلمان هشدار دادند که با این اشخاص نشست و برخاست نکنید، این یهودیان در دل تصمیم دارند شما را گمراه کنند و از دین مرتد سازند، ولی مسلمانان اعتنا نکردند، در این باره بود که آیه: «لا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَفِرِینَ أَوْلِیَاءَ» تا جمله «وَ اللَّهُ عَلی کلِّ شیْ‏ءٍ قَدِیرٌ» نازل گردید.

علامه طباطبایی: ظاهرا منظور روایت، تطبیق یک مصداق بر عموم آیه است برای اینکه در عرف قرآن کلمه کافرین اعم از یهود و نصارا و مشرکین است و مسلمانان را بطور کلی از دوستی عموم کفار نهی می‏کند و اگر بنا باشد داستان نامبرده سبب نزول باشد، باید سبب نزول آیاتی باشد که خصوص یهود و نصارا را نام می‏برد، نه سبب نزول آیات مورد بحث که نامی از اهل کتاب نمی‏برد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

1-در ذیل آیه: «إِلا أَن تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً … » امیر المؤمنین (علیه‏السلام) در ضمن حدیثی فرمود: خدای تعالی تو را دستور داده تا در دین خودت تقیه کنی، برای اینکه می‏فرماید: زنهار، زنهار، مبادا خود را به هلاکت افکنی و تقیه‏ای را که به تو دستور داده‏ام ترک نمائی، زیرا با ترک تقیه سیل خون از خود و برادرانت براه می‏اندازی و نعمت‏های خودت و آنان را در معرض زوال قرار داده، آنان را خوار و ذلیل دست دشمنان دین نمایی، با اینکه خدای تعالی به تو دستور داده که وسیله عزت آنان را فراهم سازی.

علامه طباطبایی: اخبار در مشروعیت تقیه از طرق ائمه اهل بیت(علیهم‏السلام) بسیار زیاد است، و شاید به حد تواتر برسد و خواننده محترم توجه فرمود که آیه شریفه هم بر آن دلالت دارد، دلالتی که به هیچ وجه نمی‏توان آن را انکار نمود.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

با در نظر داشتن بیانى که ما در آیات سابق داشتیم، و گفتیم: مقام آیات مقام تعرض حال اهل کتاب و مشرکین، و تعریض برایشان است، آیات مورد بحث هم بى‏ربط با آن مطالب نیست، پس بین این آیات و آن آیات ارتباط هست، در نتیجه مراد از کافرین در این آیات نیز اعم از اهل کتاب و مشرکین است، و اگر از دوستى و اختلاط روحى با کفار نهى مى‏کند، از دو طایفه نهى مى‏کند، و اگر مراد از کفار تنها مشرکین باشند، باید گفت آیات متعرض حال آنان است، و مردم را دعوت مى‏کند به اینکه مشرکین را رها نموده به حزب خدا متصل شوند، و خدا را دوست بدارند، و رسول او را اطاعت کنند. [ نظرات / امتیازها ]

تقیّه، به معناى کتمان عقیده‏ى حقّ از ترس آزار مخالفان و ترک مبارزه با آنان به جهت دورى از ضرر یا خطرِ مهم‏تر است. تقیّه، گاهى واجب و گاهى حرام است. [ نظرات / امتیازها ]

طبق ﴿اِلاّاَن تَتَّقوا مِنهُم تُقة﴾، ارتباط ولایی با کافران ممنوع، و پیامدش محرومیّت از رحمت‏های الهی است، مگر از روی تقیه باشد.
آیه مورد بحث سند محکم قرآنی تقیه است: ﴿اِلاّاَن تَتَّقوا مِنهُم تُقة﴾، هرچند قرآن کریم در آیات دیگری نیز به تقیه پرداخته است:
1. ﴿اِلاّمَن اُکرِهَ وقَلبُهُ مُطمَئِنٌّ بِالایمن) 1 این آیه درباره عمّار یاسر نازل شده است و تقیه را امضا می‏کند.
2. ﴿وقالَ رَجُلٌ مُؤمِنٌ مِن ءالِ فِرعَونَ یَکتُمُ ایمنَهُ اَتَقتُلونَ رَجُلاً اَن یَقولَ رَبِّی اللهُ وقَد جاءَکُم بِالبَیِّنتِ مِن رَبِّکُم) 2 مردی از آل فرعون که مؤمن بود و ایمانش را کتمان می‏کرد، از موسی(علیه‌السلام) و مکتب او دفاع می‏کرد.
برپایه این آیه، تقیه از خطوط کلّی «دین» ـ یعنی اسلام ـ است؛ نه شرعه و منهاج، تا به مذهبی خاص مربوط باشد، چنان که در ادیان ابراهیمی (مذاهب و مکاتب) نیز تقیه بوده است.
3. به استناد برخی عمومات قرآن کریم نیز می‏توان «تقیه» را ثابت کرد؛ مانند ﴿وقَد فَصَّلَ لَکُم ما حَرَّمَ عَلَیکُم اِلاّمَا اضطُرِرتُم اِلَیه) 3 این آیه درباره ذبیحه و میته است؛ امّا حکم ﴿اِلاّمَا اضطُرِرتُم﴾ هرگز به میته و ذبیحه و مانند آن‏ها اختصاص ندارد، بلکه به طور کلّی در حال اضطرار می‏توان موقّتاً واجبی را ترک کرد یا حرامی را مرتکب شد، چون معیار حجیّت، اطلاقِ وارد است نه خصوصیّت مورد.
گفتنی است که آیات مزبور، خطوط کلّی «تقیه» را ترسیم می‏کنند، بنابراین در پاسخ امثال صاحب المنار که شیعه را به تقیه و احیاناً خرافات متهم می‏کنند 4 ، باید گفت که عقاید شیعه از جمله «تقیه»، در قرآن و سخنان ائمه اهلِ بیت(علیهم‌السلام) ریشه دارد 1. «تقیه»، دستوری دینی است که در سیره صحابه هم آمده است 2 و بزرگان اهل سنّت نیز هم در مباحث تفسیری و فقهی بدان پرداخته‏اند 3.
تذکّر: «تقیه» با آیاتی چون ﴿ولایَخافونَ لَومَةَ لائِم) 4 ﴿فَلا تَخافوهُم وخافونِ اِن کُنتُم مُؤمِنین) 5 و ﴿اَلَّذینَ یُبَلِّغونَ رِسلتِ اللهِ ویَخشَونَهُ ولایَخشَونَ اَحَدًا اِلاَّاللهَ وکَفی بِاللهِ حَسیبا) 6 که مؤمن را شجاع می‏داند یا او را به نترسیدن فرمان می‏دهد، منافات ندارد، زیرا هیچ حکمی موضوع خود را از بین نمی‏برد، چنان‏که در رویارویی با خطرِ دشمنِ مهاجم، وظیفه مؤمنان جنگ و دفاع است نه «تقیّه».
در نفاق و تقیه، ظاهر با باطن هماهنگ نیست؛ ولی آنجا که باطن حق و ظاهر باطل باشد، «تقیّه» و هرجا باطنْ باطل و ظاهرْ حق باشد، «نفاق» است. اهل تقیه در قلب (اصل) مؤمن‏اند و در زبان (فرع) مخالف؛ برعکس منافقان.
قرآن کریم در ترسیم چهره اهل نفاق می‏فرماید: ﴿اِذا جاءَکَ المُنفِقونَ قالوا نَشهَدُ اِنَّکَ لَرَسولُ اللهِ واللهُ یَعلَمُ اِنَّکَ لَرَسولُهُ واللهُ یَشهَدُ اِنَّ المُنفِقینَ لَکذِبون) 1 و درباره اهل تقیه می‏فرماید: ﴿مَن کَفَرَ بِاللهِ مِن بَعدِ ایمنِهِ اِلاّمَن اُکرِهَ وقَلبُهُ مُطمَئِنٌّ بِالایمن) 2 این آیه شریفه در آغاز هجرت درباره عمّار یاسرِ نازل شد: به رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم گزارش دادند که عمّار درباره آلهه مشرکان نیکو سخن گفته و درباره شما بدگویی کرده است؛ حضرت رسول‏صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند که عمّار سرشار از ایمان است و از او پرسیدند که قلبت نیز مانند زبانت بود؛ عمّار عرض کرد که هرگز قلبم همانند زبانم نبود؛ آن‏گاه حضرت رسول فرمود که اگر دیگر بار نیز گرفتار آنان شدی، چنین کن: إن عادوا فعد 3.
«تقیّه» تنها در مقابل مخالفان مذهب نیست. آری روایاتی مانند آنچه درباره کیفیّت شستن دست یا مسح روی پا و کفش وارد شده است، درباره تقیه از مخالفان مذهبی است؛ ولی اطلاقات ادلّه تقیه، تقیه از ستمگران به شیعه و تقیّه از ملحدان و کافران را نیز شامل می‏شود.
تذکّر: «تقیه» در برخورد با عامّه، در احکامی جاری است که آنان بدان معتقدند؛ نه در موضوعاتی که بر آن‏ها نیز مشتبه است؛ مثلاً اگر آنان باور دارند که هلال ذیحجه مثل هلال هر ماه دیگر، با شهادت عدل واحد یا شهادت دو نفر غیر عادل در محکمه قاضی ثابت می‏شود و به استناد چنین شهادتی، قاضی محکمه‏شان هلال ماه را اعلام کند، اگر کسی از روی تقیه در روز ترویه 1 احرام بندد و شب و روز نهم را در عرفات باشد و وقوف روز نهم را از زوال شمس تا غروب آن ادراک کند، کافی است، گرچه بر او ثابت نشده باشد؛ امّا اگر محکمه آنان چنین حکم نکرد و موضوع بر خود آنان مشتبه ماند و حجگزاران را روز هشتم ذیحجّه به عرفات بردند، اینجا تقیه نیست، زیرا موضوعی است که امر آن بر خود عامّه نیز مشتبه است و حکمی نیست که از مراکز رسمی آنان صادر شده باشد.
ممکن است در ابتدا تقیه به احکام پنج‏گانه قسمت شود: در صورت تساوی طرفین، «مباح» است و در حالت راجح بودن «مستحب» و در فرض مرجوح بودن «مکروه» و در صورت مصلحت حتمی «واجب» و در حالت مفسده حتمی «حرام» است، پس همه جا نمی‏توان گفت که هنگام ترس از جان، تقیه «واجب» است.
شاید این تقسیم ابتدایی به شکل دیگر مطرح گردد: تقیه در صورت تساوی ملاک‏ها واجب تخییری است و در صورت‏های راجح یا مرجوح بودن آن، وجوب تعیینی یا حرمت دارد، چنان‏که ممکن است تطور دیگری داشته باشد.
امین الاسلامِ از شیخ مفید(قدس‌سرّه) وجوب تقیه، جواز تقیه، فعل آن افضل از ترک و ترک آن افضل از فعل را نقل؛ آن‏گاه نظر شیخ طوسی را ذکر فرموده است 1.
براساس التقیّة من دینی و دین آبائی؛ و لا إیمان لمن لا تقیّة له 2 ، «تقیّه» درباره حفظ جان جایز بلکه واجب است و ضابط آن، همان معیار در تزاحم است؛ یعنی باید اهم و مهم لحاظ شود و مهم برای حفظ اهم در مورد تقیه ترک شود؛ مثلاً چون اصل دین از هر چیزی مهم‏تر است، برای حفظ آن می‏توان از بعضی واجب‏های مهم گذشت؛ ولی نمی‏توان از اصل دین برای حفظ جان (مثلاً) که خیلی مهم است چشم پوشید.
تعیین مصداق گاهی عقلی است و زمانی نقلی؛ گاهی سهل است و زمانی صعب.
غرض آنکه در مورد زیان مالی تحمّل‏پذیر، تقیه جایز است، گرچه مال فراوان باشد؛ امّا از میان حفظ جان و حفظ اصل دین، حفظ اصل دین مقدم است.
همان‏طور که بین امور یاد شده تفاوت است، نسبت به مکلفان نیز احکام تقیه فرق دارد: گاهی مسلمانی عادی از روی تقیه گناه می‏کند و زمانی مرجع و پیشوای دینی با چنین تکلیفی وادار به افتاء یا سکوت می‏شود، پس التقیة من دینی و دین آبائی نیز مرزی دارد و پس از اثبات اینکه تقیه در همه‏جا واجب نیست، از جواز آن بحث می‏شود.
به نظر شیخ طوسی در صورت خطر جانی، تقیه واجب است 1 ، زیرا ظاهر ﴿اِلاّاَن تَتَّقوا مِنهُم تُقة﴾ استثنا از نهی است که حدّاکثر جواز را می‏رساند، پس وجوب تقیه و موارد آن را باید در مباحث مربوط به تقیّه جست‏وجو کرد. براساس این فتوا در دَوَران امر بین حفظ نفس و حفظ مال، تقیه واجب است.
ایشان در ادامه نقل می‏کند:
مسیلمه کذّاب دو تن از اصحاب رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم را دستگیر کرد و از یکی از آن دو پرسید، آیا شهادت می‏دهی محمّدصلی الله علیه و آله و سلم فرستاده خداست؟ او گفت: بلی؛ آن‏گاه پرسید: شهادت می‏دهی که من رسول خدایم؟ گفت: آری. مسیلمه او را رها کرد.
از دومی پرسید: شهادت می‏دهی محمّدصلی الله علیه و آله و سلم فرستاده خداست؟ گفت: بلی؛ بعد پرسید: شهادت می‏دهی که من فرستاده خدایم؟ گفت: «إنّی أصمّ» و سه بار این جمله را تکرار کرد و مسیلمه نیز گردن او را زد.
این ماجرا را به پیامبر گرامی اسلام گزارش دادند آن حضرت‏صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: او با صدق و یقین رفت و فضل و بهره الهی را به همراه خود برد و این مرگ بر او گوارا باد! و امّا آن دیگری، از این دو حکم الزامی و ترخیصی، حکم دوم را انتخاب کرد و تبعه و عقوبتی ندارد 2.
شیخ طوسی پس چنین نتیجه می‏گیرد:
تقیه رخصت است و مقاومت و دفاع از حق، حتّی در مورد خوف از نفس، فضیلت است و ظاهر اخبار ما بر وجوب تقیه دلالت می‏کند و خلاف آن خطاست 1.
امین الاسلام) نیز در مجمع البیان اقوالی را درباره تقیه نقل و خود چنین نظر می‏دهد: در این آیه دلالتی است بر اینکه تقیه، هنگام ترس از جان جایز است 2.
گفتار شیخ طوسی که تقیه را هنگام ترس بر جان واجب دانسته‏اند، در صوت دَوَران امر بین حفظ نفس و حفظ مال، سخن درستی است؛ امّا در دَوَران امر بین حفظ نفس و حفظ دین، هیچ جای تقیه نیست؛ چه رسد که واجب باشد: ﴿ما کانَ لاَهلِ المَدینَةِ ومَن حَولَهُم مِنَ الاَعرابِ اَن یَتَخَلَّفوا عَن رَسولِ اللهِ ولایَرغَبوا بِاَنفُسِهِم عَن نَفسِه) 3 برپایه این آیه اهل مدینه و اطراف آن نباید هنگام خطر پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم را تنها بگذارند.
به فرموده حضرت امیرمؤمنان(علیه‌السلام) باید با مال جان را حفظ کرد و جان را سپر دین قرار داد: و إذا نزلت نازلة فاجعلوا أنفسکم دون دینکم 4. اگر جان سپر دین شود، دین را برای همیشه حفظ خواهد کرد، زیرا دین چون مال نیست که بر اثر حوادث روزگار از بین برود. انسانی که از دنیا می‏رود، امور دنیایی را وا می‏گذارد و امور آخرتی را همراه خود می‏برد؛ یعنی دین هر کسی همراه او سفر خواهد کرد.
از سویی، اغراض نیز متفاوت است، از این‏رو احکام آن هم مختلف می‏شود؛ مثلاً ممکن است کسی دفاع از ناموس را وظیفه‏ای دینی بداند و در این راه جان بدهد و شخص دیگری از روی عار که امری عرفی است، جان خود را در این راه بگذارد.
به هر روی، از میان حفظ نفس و حفظ دین، یقیناً حفظ نفس واجب نیست. حضرت امام خمینی آنجا که اصل دین در خطر بود، فرمودند: اصول اسلام در معرض خطر است؛ قرآن و مذهب در مخاطره است؛ با این احتمال، تقیه حرام است و اظهار حقایق واجب، ولو بلغ ما بلغ 1.
خلاصه آنکه از میان اهمّ و مهم، مهم باید فدا شود؛ مثلاً در دَوَران امر میان حفظ جان خود و حفظ جان معصوم(علیه‌السلام) باید جان را فدای جان معصوم کرد و اگر اصل دین در خطر باشد، نه تنها تقیه واجب نیست، حرام نیز هست.
البته شیخ طوسی در پی بحث گسترده نبوده است، از این‏رو اگر پژوهنده‏ای بخواهد از رأی فقهی ایشان آگاه شود، باید آن را در کتاب‏های فقهی وی (مانند المبسوط) بکاود.
ادلّه تقیّه نسبت به ادلّه احکام اوّلیّه، واجب یا حرام، حاکم است، از این‏رو دیگر بحث اظهر و ظاهر، عموم و خصوص، جمع دلالی و رجوع به علاج تعارض یا امثال آن مطرح نیست، بلکه دلیل حاکم مقدّم است.
بر این اساس، هنگام تقیه، ترک واجب و فعل محرّم بی‏هیچ تردیدی جایز خواهد بود. البته اگر عمل تقیه‏ای فاقد شرط یا واجد مانع باشد، به طور اطلاق نمی‏توان به مقبولیت آن حکم کرد؛ یا اثر وضعی (بطلان) را منتفی دانست، بلکه باید آن دلیل را که بر جزئیت، شرطیّت یا مانعیت عمل خاص دلالت دارد، ملاحظه کرد؛ اگر دلیل مطلق است و چیزی را مطلقاً در حال اضطرار یا اختیار، جزء یا شرط یا مانع می‏داند و در این صورت نیز اگر مقتضای جزئیت، مثلاً بطلان کلّ بدون جزء باشد، عمل تقیه‏ای که فاقد آن جزء باشد، باطل است، زیرا ادلّه اولیه اگر به شرطیّت یا جزئیّت یا مانعیت چیزی به گونه‏ای مطلق (در حال اختیار یا اضطرار) دلالت کند، در حال تقیه فقط جواز تکلیفی می‏آید و منع تکلیفی برداشته می‏شود نه جواز وضعی؛ امّا چنانچه لسان ادلّه وضعْ عمومیت نداشت و جزئیّت، شرطیّت و مانعیّت را در حال اضطرار تثبیت نمی‏کرد، باید بررسی کرد که آیا ادلّه تقیه که منع تکلیفی را بر می‏دارد، منع وضعی را هم بر می‏دارد یا نه.
ادله دو قسم‏اند: 1. بردارنده منع تکلیفی؛ مانند آیه مورد بحث: جمله ﴿لایَتَّخِذِ المُؤمِنونَ الکفِرینَ اَولِیاء﴾ و ﴿اِلاّاَن تَتَّقوا مِنهُم تُقة﴾، بیش از رفع حرمت را به همراه ندارد و آثار صحّت در حال تقیّه را نمی‏رساند. 2. ادله‏ای که ظرفیت رفع تکلیف و نیز وضع را دارند؛ مانند حدیث رفع... ما اضطروا إلیه 1. اگر کسی مانند شیخ انصاری روایت یاد شده را فقط بردارنده مؤاخذه و حکم تکلیفی دانست و آثار وضعی را در هر جایی تابع دلیل خاص خود پنداشت،
صحّت یا بطلان (اثر وضعی) عمل تقیه‏ای از حدیث رفع استفاده نمی‏شود 1 و اگر کسی مانند حضرت امام خمینی مراد از رفع را رفع جمیع آثار دانست ـ که حق نیز همین است ـ نه صرف رفع مؤاخذه می‏تواند احکام وضعی را نیز مانند احکام تکلیفی بردارد و بر این اساس، عمل تقیه‏ای صحیح است.
ایشان می‏فرماید:
اگر منظور از «رفع» در «حدیث رفع»، برداشته شدن حکم تکلیفی باشد، با توجّه به اینکه براساس ظاهر این حدیث، ذوات این اشیا برداشته می‏شود، که چنین نمی‏تواند باشد، باید جمیع آثار برداشته شود تا به منزله رفع ذوات این امور باشد و اگر جمیع آثار محفوظ باشد و تنها یک اثر (مؤاخذه) برداشته شده باشد، مصحّح سلب نخواهد بود؛ مثلاً وقتی می‏توان گفت که «سهو» یا «ما اضطروا إلیه» نیست که همه آثار این دو برداشته شده باشد؛ نه اینکه همه آثار آنها باشد و تنها معصیت و عقوبت برداشته شده باشد 2.
مرحوم شیخ انصاری و جمعی دیگر می‏گویند که تنها معصیت و عقوبت برداشته شده است 3.
آری، آثار وضعی نیز مانند آثار تکلیفی با حدیث رفع برداشته می‏شوند؛ یعنی همان شستن دست از پایین به بالا که موجب بطلان وضوست، در حال «تقیه» براساس حدیث رفع که جمیع آثار وضعی و تکلیفی را بر می‏دارد، سبب بطلان وضو نیست.
نظر شریف امام خمینی در باب حقیقت و مجاز نیز این بود که اثبات یا سلب، زمانی مصحح دارد که جمیع آثار اثبات یا سلب شوند 1.
نفی و اثبات هر دلیلی، تنها در محور موضوع همان دلیل است؛ مثلاً دلیل حلال بودن حیوان شکار شده به وسیله کلب معلَّم: ﴿فَکُلوا مِمّا اَمسَکن) 2 تنها لزوم ذَبح کردن را برمی‏دارد و وجوب شستن جای دهان سگ را نفی نمی‏کند؛ یعنی ﴿فَکُلوا مِمّا اَمسَکن) 3 ناظر به حلیّت و حرمت است نه طهارت و نجاست. «تقیه» نیز مانند هر موضوع دیگری، تنها در دایره موضوع خود نفی و اثبات دارد، بنابراین اگر کسی را به خوردن مردار وادارند، دلیل اضطرار و تقیه تنها حرمت خوردن را برمی‏دارد نه نجاست لمس کردن آن را، پس او باید دست و دهان خود را بشوید.




[ نظرات / امتیازها ]

در تاریخ مبارزات مذهبى و اجتماعى و سیاسى زمانهائى پیش مى آید که مدافعان حقیقت اگر بخواهند به مبارزه آشکار دست بزنند هم خودشان و هم مکتبشان به دست نابودى سپرده مى شود و یا لااقل در معرض مخاطره قرار مى گیرد مانند وضع شیعیان على (علیه السلام ) در زمان حکومت غاصب بنى امیه در چنین موقعى راه صحیح و عاقلانه این است که نیروهاى خود را به هدر ندهند و براى پیشبرد اهداف مقدس خود به مبارزات غیر مستقیم و یا مخفیانه دست بزنند و در حقیقت تقیه براى اینگونه مکتبها و پیروان آنها در چنین لحظاتى یک نوع تغییر شکل مبارزه محسوب مى شود که میتواند آنها را از نابودى نجات دهد، و در ادامه مجاهدات خود پیروز گرداند، کسانى که بر تقیه بطور دربست قلم بطلان میکشند معلوم نیست براى اینگونه موارد چه طرحى دارند؟ آیا نابود شدن خوب است و یا ادامه مبارزه به شکل صحیح و منطقى ؟ راه دوم همان تقیه است و راه اول چیزى است که هیچ کس نمى تواند آن را تجویز کند. [ نظرات / امتیازها ]

درست است که گاهى انسان به خاطر هدفهاى عالیتر، به خاطر حفظ شرافت ، و به خاطر تقویت حق و کوبیدن باطل حاضر است از جان عزیز خود نیز در این راه بگذرد، ولى آیا هیچ عاقلى میتواند بگوید جایز است انسان بدون هدف مهمى جان خود را به خطر اندازد؟ اسلام صریحا اجازه داده که انسان در موردى که جان یا مال و ناموس او در خطر است و اظهار حق ، هیچگونه نتیجه و فایده مهمى ندارد موقتا از اظهار آن خوددارى کند و به وظیفه به طور پنهانى عمل نماید.
چنانکه قرآن در آیه فوق خاطر نشان ساخته و با تعبیر دیگر در آیه 106 سوره نحل مى فرماید: (الا من اکره و قلبه مطمئن بالایمان )، مگر کسى که از روى اجبار چیزى بر خلاف ایمان اظهار مى کند و قلب او با ایمان مطمئن و آرام است .
تواریخ و کتب حدیث اسلامى نیز سرگذشت (عمار) و پدر و مادرش را
فراموش نکرده که در چنگال بت پرستان گرفتار شدند و آنها را شکنجه دادند که از اسلام بیزارى بجویند پدر و مادر عمار از این کار خوددارى کردند و به دست مشرکان کشته شدند ولى عمار آنچه را که آنها میخواستند با زبان اظهار داشت و سپس گریه کنان از ترس خداوند بزرگ به خدمت پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) شتافت پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) به او فرمود: (ان عادوا لک فعد لهم )، (اگر باز هم گرفتار شدى و از تو خواستند آنچه میخواهند بگو) و به این وسیله اضطراب و وحشت و گریه او را آرام ساخت .
نکتهاى که باید کاملا به آن توجه داشت این است که تقیه در همه جا یک حکم ندارد بلکه گاهى واجب و گاهى حرام و زمانى مباح مى باشد.
وجوب تقیه در صورتى است که بدون فایده مهمى جان انسان به خطر بیفتد، اما در موردى که تقیه موجب ترویج باطل و گمراه ساختن مردم و تقویت ظلم و ستم گردد حرام و ممنوع است .
روى این اساس تمام ایراداتى که در این زمینه شده پاسخ داده خواهد شد در حقیقت اگر خورده گیران در این باره تحقیق مى کردند واقف مى شدند که شیعه در این عقیده تنها نیست بلکه مساله تقیه در جاى خود یک حکم قاطع عقلى و موافق فطرت انسانى است .
زیرا تمام مردم عاقل و خردمند جهان هنگامى که خود را بر سر دو راهى ببینند که یا باید از اظهار عقیده باطنى خود چشم بپوشند و یا با اظهار عقیده خود جان و مال و حیثیت خود را به خطر افکنند، تحقیق مى کنند اگر اظهار عقیده در موردى باشد که ارزش براى فدا کردن جان و مال و حیثیت داشته باشد در چنین موقعى اقدام به این فداکارى را صحیح مى شمارند و اگر اثر قابل ملاحظه اى در آن نبینند از اظهار عقیده چشم مى پوشند. [ نظرات / امتیازها ]

درست است که گاهى انسان به خاطر هدفهاى عالیتر، به خاطر حفظ شرافت ، و به خاطر تقویت حق و کوبیدن باطل حاضر است از جان عزیز خود نیز در این راه بگذرد، ولى آیا هیچ عاقلى میتواند بگوید جایز است انسان بدون هدف مهمى جان خود را به خطر اندازد؟ اسلام صریحا اجازه داده که انسان در موردى که جان یا مال و ناموس او در خطر است و اظهار حق ، هیچگونه نتیجه و فایده مهمى ندارد موقتا از اظهار آن خوددارى کند و به وظیفه به طور پنهانى عمل نماید.
چنانکه قرآن در آیه فوق خاطر نشان ساخته و با تعبیر دیگر در آیه 106 سوره نحل مى فرماید: ((الا من اکره و قلبه مطمئن بالایمان ))، مگر کسى که از روى اجبار چیزى بر خلاف ایمان اظهار مى کند و قلب او با ایمان مطمئن و آرام است .
تواریخ و کتب حدیث اسلامى نیز سرگذشت ((عمار)) و پدر و مادرش را
تفسیر نمونه جلد 2 صفحه 501
فراموش نکرده که در چنگال بت پرستان گرفتار شدند و آنها را شکنجه دادند که از اسلام بیزارى بجویند پدر و مادر عمار از این کار خوددارى کردند و به دست مشرکان کشته شدند ولى عمار آنچه را که آنها میخواستند با زبان اظهار داشت و سپس گریه کنان از ترس خداوند بزرگ به خدمت پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) شتافت پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) به او فرمود: ((ان عادوا لک فعد لهم ))، (اگر باز هم گرفتار شدى و از تو خواستند آنچه میخواهند بگو) و به این وسیله اضطراب و وحشت و گریه او را آرام ساخت .
نکتهاى که باید کاملا به آن توجه داشت این است که تقیه در همه جا یک حکم ندارد بلکه گاهى واجب و گاهى حرام و زمانى مباح مى باشد.
وجوب تقیه در صورتى است که بدون فایده مهمى جان انسان به خطر بیفتد، اما در موردى که تقیه موجب ترویج باطل و گمراه ساختن مردم و تقویت ظلم و ستم گردد حرام و ممنوع است .
روى این اساس تمام ایراداتى که در این زمینه شده پاسخ داده خواهد شد در حقیقت اگر خورده گیران در این باره تحقیق مى کردند واقف مى شدند که شیعه در این عقیده تنها نیست بلکه مساله تقیه در جاى خود یک حکم قاطع عقلى و موافق فطرت انسانى است .
زیرا تمام مردم عاقل و خردمند جهان هنگامى که خود را بر سر دو راهى ببینند که یا باید از اظهار عقیده باطنى خود چشم بپوشند و یا با اظهار عقیده خود جان و مال و حیثیت خود را به خطر افکنند، تحقیق مى کنند اگر اظهار عقیده در موردى باشد که ارزش براى فدا کردن جان و مال و حیثیت داشته باشد در چنین موقعى اقدام به این فداکارى را صحیح مى شمارند و اگر اثر قابل ملاحظه اى در آن نبینند از اظهار عقیده چشم مى پوشند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

در تاریخ مبارزات مذهبى و اجتماعى و سیاسى زمانهائى پیش مى آید که مدافعان حقیقت اگر بخواهند به مبارزه آشکار دست بزنند هم خودشان و هم مکتبشان به دست نابودى سپرده مى شود و یا لااقل در معرض ‍ مخاطره قرار مى گیرد مانند وضع شیعیان على (علیه السلام ) در زمان حکومت غاصب بنى امیه در چنین موقعى راه صحیح و عاقلانه این است که نیروهاى خود را به هدر ندهند و براى پیشبرد اهداف مقدس خود به مبارزات غیر مستقیم و یا مخفیانه دست بزنند و در حقیقت تقیه براى اینگونه مکتبها و پیروان آنها در چنین لحظاتى یک نوع تغییر شکل مبارزه محسوب مى شود که میتواند آنها را از نابودى نجات دهد، و در ادامه مجاهدات خود پیروز گرداند، کسانى که بر تقیه بطور دربست قلم بطلان میکشند معلوم نیست براى اینگونه موارد چه طرحى دارند؟ آیا نابود شدن خوب است و یا ادامه مبارزه به شکل صحیح و منطقى ؟ راه دوم همان تقیه است و راه اول چیزى است که هیچ کس نمى تواند آن را تجویز کند.
از آنچه گفتیم روشن شد که تقیه یک اصل مسلم قرآنى است ولى در موارد معین و حساب شده که ضابطه آن در بالا آمد، و اینکه مى بینیم بعضى از ناآگاهان تقیه را از ابداعات پیروان اهل بیت (علیهمالسلام ) مى شمرند دلیل بر این است که با آیات قرآن آشنائى زیادى ندارند.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

O با توجّه به قدرت بى انتهاى الهى در آیات قبل ، جایى براى پذیرفتن سلطه کفّار نیست . (بیدک الخیر، تولج اللیل ، لایتخذ...)
O در این آیه سیماى سیاست خارجى ، شیوه ى برخورد با کفّار، شرایط تقیّه و جلوگیرى از سوء استفاده از تقیّه بیان شده است .
O تقیّه ، به معناى کتمان عقیده ى حقّ از ترس آزار مخالفان و ترک مبارزه با آنان به جهت دورى از ضرر یا خطرِ مهم تر است . تقیّه ، گاهى واجب و گاهى حرام است . قرآن در آیه 106 سوره نحل ، درباره ى تقیّه سخنى گفته که شاءن نزول آن عمار یاسر است

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

سلام بر شما
اگرچه مومن ممکن است بنا بر ضرورت های زندگی جمعی با غیر مومنان ارتباطات اجتماعی داشته باشد و اشکالی هم ندارد. اما باید به هوش بود که کفر غیر از ظلم است! و مومن به هیچ وجه حق ندارد با ظلم مماشات کند. قطعا تقیه و سکوت در برابر ظلم از سوی مدعی اهل ایمان بودن به هیچ وجه پذیرفتنی نیست! و سکوت و تقیه ی او در برابر ظلم، جز شهادت به بی ایمانی و مومن به حق نبودنش هیچ چیز دیگری نیست.
مومن ولو برای لحظه ای حتی در دل خود نباید نسبت به ظلم بی تفاوت باشد و به هر طریق ممکن می بایست علیه ظلم قیام و مخالفت کند.
تراشیدن باب تقیه در مواجهه با عمل ظالمان یکی از آفات بسیار پلیدی بوده است که عده ای به مثابه ی یک ترفند شرعی برای خود و دیگران تجویز کردند و چه نتایج شومی هم در زمان سلطه ی سلاطین و مستبدان ما از همین تقیه در برابر ظلم به پا خواسته است.
مومن باید نعره ای مردانه و تمام قد باشد در برابر هر ظلمی که می بیند! [ نظرات / امتیازها ]

سلام
در همین صفحه در ضمن نکته های بیان شده مطلبی از مرحوم علامه طباطبایی از کتاب تفسیرالمیزان ایشان با عنوان «استثناء در آیه استثناء منقطع است» نقل گردیده است که ضمن احترام به نظر این استاد فقید، نقد ذیل بر آن به نظر وارد می آید:
جمع خوف و محبت در قلب ممکن است. همان طوری که در مباحث عرفانی و اخلاقی اسلامی نیز همواره مسلمان و مومن را کسی می شمارند که در عین این که دوستدار خداوند است، خوف او را نیز در دل دارد. همان طور که فرزندی به جهت خطایش از پدرش خوفی دارد اما این مانع از آن نمی شود که پدرش را در آن لحظه دوست نداشته نباشد.
مثال دیگر از جمع خوف و ترس: مادریست که از فرزند مجنون خود پرستاری می کند و در وقت تیمار او خوف از حمله ی فرزند خود را در دل دارد که مبادا به او آسیبی برساند ولی در عین حال محبّتی در دل نسبت به همان فرزند دارد که او را به پرستاری از فرزند مجنونش همچنان وا می دارد!
بنابراین جمع خوف و محبّت کاملا ممکن و بسیار هم شایع است.
اگر بخواهیم از نظر علم منطق صحبت کنیم، این می شود که اساسا محبّت و خوف رابطه ی ضدیّت ندارند و لذا جمع آن ها فاقد اشکال منطقی است! آنچه که ضد محبّت است همانا «نفرت» است. محبت و نفرت دو ضد هستند که از نظر منطقی و عقلی جمع آنها محال است. یعنی نمی توان کسی را دوست داشت و در همان حال او را دوست نداشت. این تناقض است. لذا اجتماع محبّت و نفرت که ضدّین منطقی محسوب می شوند محال است. در حالی که چنانکه عرض شد محبت و خوف ضد منطقی هم محسوب نمی شوند. و از همین روی نیز اجتماع آنها فاقد اشکال منطقی است. [ نظرات / امتیازها ]

سلام
برخی دوستان را دیده ام که از این آیه چنین فهمیده اند که مسلمانان هیچ بیگانه ای را نباید به دوستی و یاوری برگیرند و کلا با بیگانگان قطع رابطه کنند! (رجوع شود به بخش تفسیر همین آیه ذیل مطلب آقای ابراهیم محمودی-برگزیده ای از تفسیر نمونه)
بنده استنباطی این چنینی از این آیه را که اساسا با بیگانگان به طور کلی دوستی نباید کرد را نه متناسب با پیام این آیه می دانم و نه منطبق با واقعیت های جهان امروز!
قرن بیست و یکم در دوران جدید واقع است و آبشخور از بنیان های نظری جدید. امروزه دیگر نه امکان قطع ارتباط با دیگران و بیگانگان وجود دارد؛ و نه اگر بر فرض محال چنین امکانی وجود می داشت، به نفع مسلمانان بود.
در جهان امروز نمی توان دور کشور خود حصار و دیوار کشید و گفت به بیگانگان هرگز نباید دست داد! چراکه فرضا فلان و بهمان هستند. اصلا این دیدگاه نه مورد تأیید قرآن است و نه مصالح مسلمانان در جهان جدید را رقم خواهد زد.
دنیای جدید دنیای ارتباطات است و اگر ما خود را دارای فرهنگ و تمدن غنی می دانیم که صاحب حرف هایی برای گفتن به جهانیان است، می بایست با ملل مختلف جهان تعامل داشته باشیم! قرآن کریم خودش توصیه کرده است که بر روی زمین گردش کنید و با ملل مختلف آشنا شوید.
پیامبر اسلام صلوات الله علیه نیز در همین راستا فرموده است که: «رهبانیت ملّت من، نشستن در مساجد است.» یعنی ما در اسلام گوشه گیری و انزوا به هیچ وجه نداریم و اتفاقا یکی از امتیازات منحصر به فرد اسلام در همین تشویق به ارتباطات و حضور در میان مردمان است. دین اسلام یک دین کاملا اجتماعی و فعال است. به نظر بنده کسانی که از قرآن دوری از دیگر ملل و قطع رابطه با آن ها را به هر بهانه ای استنباط می کنند دچار سوء فهم شده اند و به طور جدی باید عمیق تر سیره ی پیامبر اسلام صلوات الله علیه و ائمه ی اطهار علیهم السلام را مورد کنکاش قرار دهند. [ نظرات / امتیازها ]