(له مقالید السموات و الارض و الذین کفروا بایات الله اولئک هم الخاسرون ): (کلیدهای آسمانها و زمین بدست اوست و آنان که به آیات خدا کفرورزیدند، ایشان همان زیانکارانند) این آیه اشاره به همان حقیقتی دارد که قبلا مشرکین به آن اعتراف کردند، آنجا که فرمود: (اگر از ایشان بپرسی ، چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است ، هر آینه می گویند: خدا) و اینجا نیز از خالق بودن خداوند مقدمه چینی می کند تا مسأله تدبیر وربوبیت را اثبات نماید، ابتدا از همین که خلقت همه موجودات منتهی به خداست ، نتیجه می شود که خدا مالک همه آنهاست ، و هیچ موجودی مالک خود و هیچ چیز دیگری نیست ، مگر آنکه خدا آن را به او تملیک نموده باشد. پس خدای سبحان وکیل همه موجودات و قائم مقام آنها و مدبر امر ایشان خواهد بود، یعنی خدای سبحان یگانه رب و مدبر عالم است .و اینکه کلیدهای خزائن آسمانها و زمین بدست اوست ، کنایه از این است که خداوندمالک خزائن غیبی است که نظام و تدبیر موجودات از آنجا ظهور می یابد و به عالم شهود منتقل می شود و هستی موجودات و ارزاقشان و عمر و اجلشان همه از آن خزائن نشأت می گیرد و همین امر مالکیت بر خزائن تعلیل وکیل بودن خدا نسبت به همه موجودات است و بهمین دلیل هم (واو) عاطفه میان این دو عبارت نیامده است . در ادامه می فرماید، حال که حجتها و آیات همه دال بر خالقیت و مالکیت و ربوبیت خدای واحد است ، کسانی که به آیات پروردگارشان کفر ورزیده و او را در امر ربوبیت یگانه نشمارند و او را عبادت نکنند، به حقیقت زیانکار هستند. [ نظرات / امتیازها ]

در این آیه با ذکر توحید مالکیت خداوند بحث توحیدى آیه قبل را تکمیل کرده ، مى گوید: ((کلیدهاى آسمانها و زمین از آن او است )) (له مقالید السماوات و الارض ).
((مقالید)) به گفته غالب ارباب لغت جمع ((مقلید)) است (هر چند زمخشرى در کشاف مى گوید این کلمه مفردى از جنس خود ندارد) و ((مقلید)) و ((اقلید)) هر دو به معنى ((کلید)) است ، و به گفته ((لسان العرب )) و بعضى دیگر اصل آن از ((کلید)) فارسى گرفته شده ، و در عربى نیز به همین معنى استعمال مى شود بنابراین ((مقالید السماوات و الارض )) به معنى کلیدهاى آسمانها و زمین مى باشد.
این تعبیر معمولا کنایه از مالکیت و یا سلطه بر چیزى است چنانکه مى گوئیم : کلید این کار به دست فلان است ، لذا آیه فوق مى تواند هم اشاره به توحید مالکیت خداوند بوده باشد، و هم توحید تدبیر و ربوبیت و حاکمیت او بر عالم هستى .
به همین دلیل بلافاصله بعد از این جمله چنین نتیجه گیرى مى کند: ((کسانى که به آیات خداوند کافر شدند زیانکارند)) (و الذین کفروا بایات الله اولئک هم الخاسرون ).
چرا که منبع اصلى و سرچشمه واقعى همه خیرات و برکات را رها کرده و در بیراهه ها سرگردان شده اند، از کسى که تمام کلیدهاى آسمان و زمین به دست او است روى برتافته و به سراغ موجودات ناتوانى رفته اند که مطلقا کارى از آنها ساخته نیست . در حدیثى از امیر مؤ منان على (علیه السلام ) آمده است که از رسول خدا (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) تفسیر ((مقالید)) را پرسیدم ، فرمود: ((یا على ! لقد سئلت عن عظیم المقالید هو ان تقول عشرا اذا اصبحت ، و عشرا اذا امسیت ، لا اله الا الله و الله اکبر و سبحان الله و الحمد لله و استغفر الله و لا قوة الا بالله (هو) الاول و الاخر و الظاهر و الباطن له الملک و له الحمد (یحیى و یمیت ) بیده الخیر و هو على کل شى ء قدیر)): ((از کلیدهاى بزرگى سؤ ال کردى آن این است که هر صبح و شام ده بار این جمله ها را تکرار کنى لا اله الا الله و الله اکبر و سبحان الله و الحمد لله ... تا آخر حدیث .
سپس افزود: ((کسى که هر صبح و شام ده بار این کلمات را تکرار کند خداوند شش پاداش به او مى دهد که یکى از آنها را این مى شمارد که خداوند او را از شیطان و لشکر شیطان حفظش مى کند تا سلطه اى بر او نداشته باشند)).
ناگفته روشن است که گفتن این کلمات بصورت لقلقه لسان براى اینهمه پاداش کافى نیست بلکه ایمان به محتوى و تخلق به آن نیز لازم است .
این حدیث ممکن است اشاره لطیفى به اسماء حسناى خداوند بوده باشد که مبداء حاکمیت و مالکیت او بر عالم هستى است (دقت کنید). [ نظرات / امتیازها ]

لَهُ مَقالِیدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیاتِ اللَّهِ أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ (63)

و نیز به جهت اظهار قدرت تامه خود فرماید:

لَهُ مَقالِیدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌: مر ذات الهى راست کلیدهاى خزائن آسمان و زمین.

بیان:

این کنایه است از قدرت حق سبحانه بر حفظ آسمان و زمین و مزید دلالت بر اختصاص آن به او، چه دخالت در خزائن متصور نیست مگر کسى را که مفاتیح آن به دست او باشد؛ پس خلاصه معنى آنکه: او مالک جمیع امور علویات و سفلیات است و غیر او را تصرف بالذات در آن ممکن نیست.

2- ابن عباس گفته: مفاتیح آسمان و زمین، رحمت و ارزاق است‌ «2».

3- خزاین آسمان باران، و خزاین زمین گیاه، و کلید این خزاین تصرف او است، هرگاه خواهد باران فرستد و هر چه خواهد از نباتات برویاند.

4- در منهج- حارث همدانى روایت نموده که از حضرت امیر المؤمنین پرسیدم:

مراد مقالید آسمان و زمین چیست؟ فرمود: (سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الا اللّه و اللّه اکبر و لا حول و لا قوة الا باللّه العلى العظیم هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن له الملک و له الحمد یحیى و یمیت و هو حى لا یموت بیده الخیر و هو على کل شی‌ء قدیر).

بعد فرمود هر که این کلمات را گوید حق تعالى او را شش خصلت کرامت فرماید: 1- او را از شر ابلیس نگاهدارد. 2- قنطارى به او مزد دهد که از کوه احد گرانتر باشد. 3- او را به درجه ابرار رساند. 4- حور العین زوج او گرداند.

5- دوازده هزار ملک را فرماید تا این کلمات را از او شنیده بر ورقى منشور ثبت تا روز قیامت گواهى دهند. 6- ثواب تلاوت تورات و انجیل و زبور و قرآن به او مرحمت فرماید و چنان باشد که حج و عمره کرده باشد، و اگر در آن حال بمیرد جزو شهداء باشد «1» «بشرط تقوى و عمل صالح و الا به صرف قرائت این ثواب عظیم را ندارد».

وَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیاتِ اللَّهِ‌: و آنانکه کافر شوند به آیات خدا و شواهد قدرت، و تکبر ورزند از تمجید و ثناى او، أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ‌: آن گروه ایشانند زیانکاران، زیرا ایمان که سرمایه سعادت جاودانى است به سوء اختیار به کفر تبدیل کردند لا جرم وبال و نکال لازم آنها و به خسران ابدى گرفتارشوند
[ نظرات / امتیازها ]

لَه‌ُ مَقالِیدُ السَّماوات‌ِ وَ الأَرض‌ِ وَ الَّذِین‌َ کَفَرُوا بِآیات‌ِ اللّه‌ِ أُولئِک‌َ هُم‌ُ الخاسِرُون‌َ (63)

‌از‌ ‌برای‌‌او‌ ‌است‌ کلیدهای‌ آسمانها و زمین‌ و کسانی‌ ‌که‌ کافر شدند ‌به‌ آیات‌ الهیه‌ اینها ‌خود‌ ‌آنها‌ خاسر و زیان‌کاران‌ هستند.

لَه‌ُ مَقالِیدُ جمع‌ مقلاد ‌است‌ و نظر ‌به‌ اینکه‌ کلید ‌هر‌ بابی‌ و خزینه‌ای‌ و صندوقی‌ دو خصوصیت‌ دارد ‌هم‌ میبندد و ‌هم‌ باز میکند باعتبار اینکه‌ میبندد مقالیدش‌ گویند و باعتبار اینکه‌ باز میکند مفاتیح‌ گویند ‌پس‌ مقلاد و مفتاح‌ یک‌ معنی‌ دارد بدو اعتبار و مراد رزق‌ و رحمت‌ و بلاء و نقمة ‌است‌ و تعبیر بخزائن‌ میکنند ‌که‌ میفرماید وَ لِلّه‌ِ خَزائِن‌ُ السَّماوات‌ِ وَ الأَرض‌ِ منافقون‌ آیه 7.

السَّماوات‌ِ وَ الأَرض‌ِ آنچه‌ ‌از‌ آسمان‌ نازل‌ میشود و آنچه‌ ‌از‌ زمین‌ بیرون‌ میآید تمام‌ ‌در‌ تحت‌ قدرت‌ ‌او‌ ‌است‌ بروی‌ ‌هر‌ ‌که‌ بخواهد میبندد و بروی‌ ‌هر‌ ‌که‌ بخواهد باز میکند.

وَ الَّذِین‌َ کَفَرُوا بِآیات‌ِ اللّه‌ِ ‌که‌ تمام‌ اینها ‌را‌ مستند باسباب‌ ظاهریه‌ میدانند چه‌ نعم‌ و ارزاق‌ و توسعه‌ و چه‌ بلیات‌ و تضییقات‌ و مصائب‌ و مستند بخدا نمیدانند لذا تمام‌ کوشش‌ ‌آنها‌ ‌در‌ جلب‌ منافع‌ و دفع‌ مضار ‌در‌ تهیه اسباب‌ ‌آنها‌ ‌است‌ و ابدا توجه‌ بخدا ندارند.

أُولئِک‌َ هُم‌ُ الخاسِرُون‌َ زیرا تأثیر کلیه ‌اینکه‌ اسباب‌ تحت‌ مشیت‌ ‌او‌ ‌است‌ چه‌ بسا اشخاصی‌ ‌که‌ تمام‌ اسباب‌ ‌برای‌ ‌آنها‌ فراهم‌ ‌است‌ ‌در‌ کمال‌ ضیق‌ و شدت‌ هستند و بسا اشخاصی‌ ‌که‌ دستشان‌ ‌از‌ همه اسباب‌ کوتاه‌ ‌است‌ و ‌در‌ کمال‌ توسعه‌ و راحتی‌ هستند بقول‌ مثنوی‌:

‌از‌ قضا سرکنجبین‌ صفرا فزود
روغن بادام خشکى مى‏‌نمود

و همین خسران و زیان است قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ فرقان آیه 77 باید رفت درب خانه او هر چه میخواهد از او خواست و هر بلائى را دفعش را از او طلبید و اینکه امر فرموده که در مقام تحصیل اسباب برآیند براى اینست که بیعار و تنبل بار نیایند و بیکدیگر محتاج باشند و معاشرت و مودت و محبت با هم داشته باشند. [ نظرات / امتیازها ]