توضیح : 1-در تفسیر قمی(ج 1 ص 150) است که آیه نماز خوف وقتی نازل شد که رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) به سوی حدیبیه حرکت کرد، تا به مکه برود، و چون خبر به قریش رسید، خالد بن ولید را با دویست سوار به استقبال رسول خدا فرستادند، و او همه جا بر سر کوهها می‏رفت و خود را به لشکر اسلام و رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) نشان می‏داد.
تا آنکه در یکی از قسمتهای راه هنگام ظهر رسید، و بلال اذان گفت، و رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) با لشکرش نماز خواند.
خالد بن ولید به همراهان خود گفت: چه خوب است که هم اکنون که لشکریان اسلام مشغول نمازند، بر آنان بتازیم. چون اگر این فرصت را از دست ندهیم به هدف خود می‏رسیم. زیرا من می‏دانم که مسلمانان نماز را نمی‏شکنند، بنا بر این ساعتی دیگر که هنگام نماز دیگرشان است، فرا می‏رسد و آن نمازی است که از نور چشم، بیشتر آن را دوست دارند. همینکه داخل نماز شدند، بر آنان حمله می‏کنیم.
در این هنگام جبرئیل بر رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) نازل شد، و دستور نماز خوف را آورد، که خدای تعالی می‏فرماید: «و اذا کنت فیهم ...».
2-در مجمع البیان(ج 3 ص 103) در ذیل آیه: «و لا جناح علیکم ان کان بکم اذی من مطر ...» گفته است: این آیه وقتی نازل شد که رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) در عسفان بود و مشرکین در ضجنان قرار داشتند، هر یک در جای خود توقف کرده بودند، و رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) با اصحابش نماز ظهر را با تمام رکوع و سجودش خواند، مشرکین تصمیم گرفتند، در حال نماز بر مسلمین حمله ببرند، بعضی گفتند مسلمانان نمازی دیگر دارند که از این نماز در نظرشان محبوبتر است، و منظور آنان نماز عصر بود.
مشرکین تصمیم گرفتند که در هنگام نماز عصر حمله کنند، ولی خدای عز و جل این آیه را فرستاد.
و در نتیجه رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) نماز عصر را به طریق نماز خوف خواند و همین معنا باعث شد که خالد بن ولید مسلمان شود ( تا آخر داستان).
3-در همان کتاب است(مجمع البیان، ج 3 ص 103) که ابو حمزه - ثمالی - در تفسیر خود گفته است: رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) با قبیله بنی انمار جنگید و آنها را شکست و فراری داد.
و کودکان و اموال را ضبط کرد، و در حالی که احدی از دشمنان به چشم نمی‏خوردند، رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) و مسلمانان پیاده شده، اسلحه خود را بزمین گذاشتند، در این لحظه رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) از لشکریان دور شد و برای قضای حاجت به نقطه‏ای رفت، در حالی که سلاحی با خود نداشت و بین آن جناب و لشکریانش بیابانی فاصله بود.
بیابانی ناهموار و پست و بلند که مسلمانان رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) را نمی‏دیدند و باران هم نم نم شروع به باریدن کرد، رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) زیر سایه درختی نشست.
یکی از لشکریان دشمن بنام غورث بن حارث محاربی آن جناب را دید و یارانش نیز دیدند و غورث را تشویق کردند به اینکه رسول خدا را به قتل برساند.
غورث گفت : خدا مرا بکشد اگر او را نکشتم.
پس از کوه سرازیر شد در حالی که شمشیر خود را برهنه کرده بود و رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) از آمدن او بی‏خبر بود، یک وقت خبردار شد که غورث با شمشیر کشیده بالای سرش حاضر شده بود و می‏گفت: ای محمد امروز چه کسی تو را از شر من حفظ می‏کند؟! رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) فرمود: الله، همین که آن جناب، اسم جلاله را به زبان آورد غورث دشمن خدا با صورت به زمین افتاد.
رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) برخاست و شمشیر او را گرفت و فرمود: ای غورث چه کسی می‏تواند اکنون مانع من از کشتن تو شود؟ غورث گفت: هیچ کس نیست.
فرمود: آیا شهادت می‏دهی به اینکه معبودی به جز خدای تعالی نیست. و اینکه من بنده و فرستاده اویم؟ غورث گفت: نه، و لیکن عهد می‏بندم که دیگر تا ابد با تو جنگ نکنم و هیچ دشمنی را علیه تو کمک ننمایم.
رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) شمشیرش را به او داد. غورث گفت: بخدا سوگند که تو بهتر از منی.
آن جناب فرمود: آخر من به اینگونه صفات ستوده سزاوارتر از توام. غورث به طرف یاران خود رفت.
پرسیدند: ما تو را دیدیم که با شمشیر بالای سر او ایستاده بودی، پس چرا او را نکشتی؟ گفت: خدا نگذاشت، من شمشیر را بلند کردم که بر او فرود آورم، نفهمیدم چه کسی پس گردنی به من زد، بطوری که با صورت به زمین افتادم و شمشیر نیز از دستم افتاد و قبل از آنکه من شمشیر را بردارم، محمد (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) آن رابرداشت، و چیزی نگذشت که باران قطع شد و آب باران در بیابان به جریان افتاد، و رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) متوجه اصحاب خود شد و جریان را برای آنان شرح داد و این آیه را برایشان خواند: «ان کان بکم اذی من مطر ... ». [ بستن توضیحات ]

توضیح : این روایت را تهذیب الاحکام (ج 3 ص 302، ح 921- 12) روایت کرده است. [ بستن توضیحات ]

توضیح : 1-(متن کامل روایت)در فقیه(من لا یحضره الفقیه، یک جلدى ص 122) به سند خود از عبد الرحمان بن ابی عبد الله از امام صادق (علیه‏السلام) روایت کرده که فرمود: رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) در جنگ ذات الرقاع با اصحاب خود به نماز ایستاد، به این صورت که اصحاب را دو قسمت کرد، یک دسته را پیش روی دشمن قرار داد و با دسته دیگر نماز خواند.
او تکبیر گفت، آنان نیز گفتند، آن جناب حمد و سوره خواند و آنان ساکت بودند، او رکوع کرد، آنان نیز رکوع کردند، او سجده کرد، آنان نیز سجده کردند.
سپس رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) برای رکعت دوم بپا خاست و دیگر چیزی از حمد و سوره رکعت دوم را نخواند تا اصحاب خودشان حمد و سوره خواندند و رکعت دوم را تمام کردند و به یکدیگر سلام دادند، و به طرف لشکریان رفته و در برابر دشمن ایستادند و دسته دوم که تاکنون در برابر دشمن ایستاده بودند آمدند و پشت سر رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) ایستاده، آن جناب تکبیر گفت، آنان نیز گفتند و سکوت کردند.
رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) حمد و سوره خوانده و به رکوع رفت، آنان نیز رکوع کردند، آن جناب سجده کرد آنان نیز سجده کردند ، آنگاه رسول خدا نشست و تشهد خواند و به ایشان سلام داد.
آنان برخاستند و یک رکعت باقیمانده خود را خوانده، در آخر به یکدیگر سلام دادند و این همان نماز خوفی است که خدای تعالی در آیه شریفه: «و اذا کنت فیهم فاقمت لهم الصلوة ... کتابا موقوتا» پیامبر گرامیش را به خواندن آن دستور داده است.
امام (علیه‏السلام) سپس فرمود: کسی که بخواهد نماز مغرب را با جمعی به طریق نماز خوف بخواند، باید یک رکعت را با طایفه اول بخواند (و بایستد تا آنان دو رکعت دیگر را خود بخوانند و سلام دهند و در جای طایفه دوم قرار بگیرند) آنگاه رکعت دیگرش را با طایفه دوم بخواند (تا آخر حدیث). [ بستن توضیحات ]