توضیح : تسلیم بودن در برابر حکم دینى و تشریعى خدا، دلیل بر تسلیم بودن در برابر حکم تکوینى او است و این مرحله یکى از مراحل ایمان است، که هر مؤمنى به آن مرحله برسد صفاتى در او رشد مى‏کند، که از همه روشنترش تسلیم شدن در برابر همه دستورات و مقدراتى است که از ناحیه خداى تعالى به وى مى‏رسد به همین جهت است که می‏بینیم در آیه مورد بحث تسلیم را مطلق آورده است .
از این جا روشن می‏شود که جمله : «فلا و ربک ...» هر چند که به حسب لفظ تنها رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) را نام برده، و فرموده: (به پروردگارت سوگند که ایمان نمی‏آورند مگر وقتی که تو را در اختلافات خود حکم قرار دهند)، در نتیجه به ذهن می‏رسد که مساله مخصوص احکام تشریعی خدای تعالی است لیکن مساله منحصر به آن نیست، چون به قول معروف مورد، مخصص نیست در آیه شریفه سخن از این رفته بود که مسلمانان نباید به غیر رسول الله (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) مراجعه کنند ، با این که خدا بر آنان واجب فرموده که تنها به او رجوع کنند قهرا احکام تشریعی مورد گفتگو قرار می‏گیرد لیکن مساله تسلیم منحصر به آن نیست، بلکه معنای آیه عام است، و شامل احکام تشریعی خدا و رسول و احکام تکوینی خدای تعالی هر دو می‏شود که توضحیش از نظر خواننده گذشت. بلکه از این هم عمومی‏تر است و شامل قضای رسول خدا(صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) یعنی داوری آن جناب و حتی همه روشهایی که آن جناب در زندگیش سیره خود قرار داده می‏شود ، و مسلمانان ( اگر ایمانشان مستعار و سطحی نباشد)، باید اعمال آن جناب را سیره خود قرار دهند، هر چند که خوشایندشان نباشد. پس هر چیزی که به نحوی از انحا و به وجهی از وجوه انتسابی به خدا و رسول او (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) داشته باشد، چنین مؤمنی نمی‏تواند آن را رد کند، و یا به آن اعتراض نماید و یا از آن اظهار خستگی کند و یا به وجهی از وجوه از آن بدش آید ، چون اثر در همه مشترک است ، و مخالفت در همه آنها ناشی از شرک است ، البته به مراتبی که در شرک هست، و به همین جهت است که خدای تعالی فرموده: «و ما یؤمن اکثرهم بالله الا و هم مشرکون »(یوسف/106) [ بستن توضیحات ]

توضیح : این روایت را محاسن برقى (ص 271 حدیث 364) به نقل از ابى الجارود روایت کرده است. [ بستن توضیحات ]

توضیح : 1-این روایت را اصول کافى (ج 2 ص 398 حدیث 6 باب الشرک) به سند خود از عبد اللَّه کاهلى روایت کرده است.

2-در تفسیر عیاشی(ج 1 ص 255 حدیث 184) به سند خود از عبد الله بن یحیی کاهلی از امام صادق (علیه‏السلام) روایت آمده که گفت: من از آن جناب شنیدم می‏فرمود به خدا سوگند اگر مردمی خدا را به تنهایی عبادت کنند، و شریکی برای او نگیرند، و نماز را به پا داشته زکات را بدهند، حج بیت الله انجام داده روزه رمضان را بگیرند ولی در باره کاری که رسول خدا (صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) کرده اعتراض کنند، که چرا چنین و چنان کرد؟ و یا حتی این اعتراض را در دل خود کنند به همین خاطر مشرک می‏شوند، امام (علیه‏السلام) آنگاه این آیه را قرائت کردند، که: «فلا و ربک لا یؤمنون حتی یحکموک فیما شجر بینهم ثم لا یجدوا فی انفسهم حرجا -مما قضی محمد و آل محمد- و یسلموا تسلیما». [ بستن توضیحات ]