20) (اعلموا انما الحیوه الدنیا لعب و لهو و زینه و تفاخر بینکم و تکاثر فی الاموال و الاولاد کمثل غیث اعجب الکفار نباته ثم یهیج فتریه مصفرا ثم یکون حطاما و فی الاخره عذاب شدید و مغفره من الله و رضوان و ما الحیوه الدنیا الامتاع الغرور):(بدانید که زندگی دنیا بازیچه و بیهوده و زینت و مایه تفاخری میان شما ووسیله افزودن ثروت و اولاد است ، درست مانند بارانی که کفار از روییدن گیاهانش به شگفت می آیند و گیاهان به نهایت درجه رشد می رسند و به ناگاه می بینی که به زردی گراییده و خشک می شوند، دنیا چنین است و کفار در آخرت عذابی شدید دارند و برای مؤمنان مغفرت و رضوان الهی است و زندگی دنیا جز متاعی فریبنده نیست ) (لعب ) یعنی بازی نظامداری که غرض حقیقی ندارد و (لهو)یعنی هر عمل سرگرم کننده که انسان را از امور مهمه باز دارد و (زینت ) یعنی اینکه چیز مرغوبی را به چیزدیگری بیافزایند، تا مردم به خاطر جمالی که از این امر ضمیمه حاصل شده مجذوب آن چیز شوند، و (تفاخر)یعنی مباهات کردن به حسب و نسب و (تکاثر در اموال واولاد)یعنی فخر فروشی از بابت زیادی مال و فرزند.می فرماید زندگی دنیا عرضی زایل شدنی و سرابی باطل است که از پنج خصلت خالی نیست ، یا لعب و بازیچه است یا سرگرمی یا زینت و یا تفاخر و تکاثر و همه اینهاموهوماتی است که نفس آدمی به آنها دل می بندد و از کمالات و امور مهمه غافل می شود، از شیخ بهایی نقل شده که این پنج خصلت را بر پنج مرحله از عمر آدمی تطبیق داده ،(کودکی : بازی و لعب ، جوانی : سرگرمی و لهو، میانسالی :آراستن خود با مال وجمال و...، ابتدای کهولت : افتخار به گذشته و حسب و نسب و دوران سالخوردگی :حرص بر مال و اولاد).آنوقت خداوند در مقام تشبیه می فرماید: مثل زندگی دنیا در فریبندگی ظاهری وزوال زود رس ، درست مثل بارانیست که به موقع می بارد و باعث رویش گیاهان می شودو خرمی و بهجت آنها کفار را به تعجب وامی دارد، اما رفته رفته رو به زردی می گذارد وسرانجام گیاهی خشک و شکسته می شود، پس دنیا فانی و زودگذر است ، آنچه ابدیست آخرت است که اگر انسان اهل گناه و کفر بوده باشد عذابی شدید خواهد داشت و اگراهل ایمان و طاعت باشد به مغفرت و خشنودی خدا نایل خواهد شد. و اینکه مغفرت رابر رضوان مقدم نمود، به جهت آنست که برای نیل به رضوان خدا قبلا باید بوسیله مغفرت خدا تطهیر شد و اینکه مغفرت و رضوان را به خدا نسبت داد (به خلاف عذاب )برای آنست که اشاره کرده باشد، غرض اصلی خلقت مغفرت بوده ، نه عذاب ، اما خودانسان با خروج از روش عبودیت آن عذاب را باعث شده .و در آخر می فرماید:زندگی دنیا جز متاعی نیست که از آن بهره برداری می شود وبهره آن همان فریب خوردن با آنست (پس مبادا زندگی دنیا شما را بفریبد و شما را ازمقصد حقیقی باز دارد، بلکه به عمل صالح بپردازید تا در آخرت از ثمرات آن بهره مندشوید). [ نظرات / امتیازها ]

21) (سابقوا الی مغفره من ربکم و جنه عرضها کعرض السماء و الارض اعدت للذین امنوا بالله و رسله ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء و الله ذوالفضل العظیم ):(به جانب مغفرتی از پروردگارتان و بهشتی که عرض آن مانند عرض آسمان وزمین است ، بشتابید که آن برای کسانی آماده شده که به خدا و رسولان او ایمان آورند واین فضلی است ازناحیه خداکه به هرکس بخواهد می دهد و خدا دارای فضلی عظیم است )(مسابقه )یعنی غلبه جویی در رسیدن به هدف ، اما(مسارعت ) به معنای کوشش درسرعت دادن به حرکت است ، بنابر این ، این آیه تکلیفی زاید بر تکلیف آیه (سارعوا الی مغفره من ربکم و جنه عرضها السموات و الارض اعدت للمتقین )(43)را افاده می کند.و (سماء)و(ارض ) به معنای یک آسمان و زمین نیست ، بلکه تمامی آسمانها و زمین را شامل می شود و (عرض ) به معنای گشادگی و وسعت بهشت است ، نه عرض به معنای مقابل طول .به هر جهت می فرماید:بشتابید به سوی بهشتی که وسعت آن معادل همه آسمانها وزمین است و به سوی زندگی طیب و طاهر در عالمی مطهر سبقت بگیرید، که این بهشت و نعمات آن برای کسانی آماده شده که به خدا و پیامبرانشان ایمانی در اعلی مراتب آن دارند، بگونه ای که آثار آن ایمان در اعمال صالح و اجتناب از فسق و گناه ، ظاهر شده واین پاداش و بهشت فضلی از ناحیه خداست که آن را به هرکس از بندگانش که بخواهداختصاص می دهد، نه اینکه بندگان خود، مستحق و طلبکار پاداش از جانب خدای متعال باشند ولی خداوند خود اراده کرده که این پاداشها را به اهل ایمان اختصاص دهد، چون او صاحب فضلی عظیم است و این پاداش و بهشتی که به اهل ایمان می بخشد فضلی بزرگ از جانب اوست . [ نظرات / امتیازها ]

20) دنیا چیزى جز متاع غرور نیست! از آنجا که حب و علاقه دنیا سر چشمه هر گناه و «رأس کل خطیئه» است در این آیه ترسیم گویائى از وضع زندگى دنیا و مراحل مختلف، و انگیزه‏هاى حاکم بر هر مرحله را ارائه داده، مى‏گوید:
«بدانید زندگى دنیا تنها بازى و سرگرمى و تجمل پرستى و فخر فروشى در میان شما و افزون طلبى در اموال و فرزندان است» (اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَةٌ برگزیده تفسیر نمونه، ج‏5، ص: 105
وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ)
.
به این ترتیب «غفلت»، «سرگرمى»، «تجمل»، «تفاخر» و «تکاثر» دورانهاى پنج‏گانه عمر آدمى را تشکیل مى‏دهند.
سپس با ذکر یک مثال آغاز و پایان زندگى دنیا را در برابر دیدگان انسانها مجسّم ساخته، مى‏فرماید: «همانند بارانى که محصولش کشاورزان را در شگفتى فرو مى‏برد، سپس خشک مى‏شود به گونه‏اى که آن را زرد رنگ مى‏بینى، سپس تبدیل به کاه مى‏شود»! (کَمَثَلِ غَیْثٍ أَعْجَبَ الْکُفَّارَ نَباتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطاماً).
«کفار» در اینجا به معنى کشاورزان است، زیرا اصل معنى «کفر» به معنى «پوشاندن» است، و چون کشاورز بذرافشانى کرده و آن را زیر خاک مى‏پوشاند از این رو به او «کافر» مى‏گویند.
سپس به بازده عمر و نتیجه و محصول نهائى آن پرداخته، مى‏افزاید: «و در آخرت (از دو حال خارج نیست): عذاب شدید است یا مغفرت و رضاى الهى» (وَ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِیدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ).
و سر انجام آیه را با این جمله پایان مى‏دهد: «و (به هر حال) زندگى دنیا جز متاع و فریب نیست»! (وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ).
جمله «دنیا متاع غرور است» مفهومش این است که وسیله و ابزار است براى فریبکارى، فریب دادن خویشتن، و هم فریب دیگران و البته این در مورد کسانى است که دنیا را هدف نهائى قرار مى‏دهند و به آن دل مى‏بندند، و آخرین آرزویشان وصول به آن است، اما اگر مواهب این جهان مادى وسیله‏اى براى وصول به ارزشهاى والاى انسانى و سعادت جاودان باشد هرگز دنیا نیست، بلکه مزرعه آخرت، و قنطره و پلى براى رسیدن به آن هدفهاى بزرگ است. [ نظرات / امتیازها ]

21) یک مسابقه بزرگ معنوى! بعد از بیان ناپایدارى جهان و لذات آن، و این که مردم در سرمایه‏هاى کم ارزش این جهان نسبت به یکدیگر تفاخر و تکاثر مى‏جویند، در اینجا مردم را به یک مسابقه عظیم روحانى در طریق کسب برگزیده تفسیر نمونه، ج‏5، ص: 106
آنچه پایدار است و سزاوار هرگونه تلاش و کوشش دعوت کرده، مى‏فرماید: «و به پیش تازید براى رسیدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتى که پهنه آن مانند آسمان و زمین است و براى کسانى که به خدا و رسولانش ایمان آورده‏اند آماده شده است» (سابِقُوا إِلى‏ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها کَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ).
در حقیقت مغفرت پروردگار کلید بهشت است همان بهشتى که پهنه آسمان و زمین را فرا مى‏گیرد، و از هم اکنون آماده براى پذیرائى مؤمنان است تا کسى نگوید بهشت نسیه است و بر نسیه دل نباید نهاد.
این نکته شایسته توجه است که پیشى گرفتن به سوى مغفرت پروردگار از طریق اسباب آن است، مانند توبه و جبران طاعات فوت شده و اصولا اطاعت پروردگار و پرهیز از معاصى است.
و در پایان آیه مى‏افزاید: «این فضل خداوند است که به هر کس بخواهد مى‏دهد و خداوند صاحب فضل عظیم است» (ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ).
یقینا آن چنان بهشت گسترده، با آن مواهب عظیمش چیزى نیست که انسان با این اعمال ناچیز به آن برسد، و این تنها فضل و رحمت و لطف الهى است که آن پاداش عظیم را در مقابل این قلیل قرار داده، و از او نیز جز این انتظار نیست.
چرا که پاداشها همیشه به مقیاس اعمال نیست بلکه به مقیاس کرم پاداش دهنده است. [ نظرات / امتیازها ]

20) ابن شهر آشوب از ابن عباس روایت کرده گفت پیغمبر اکرم(ص) فرمود: بدانید که زندگانی دنیا به حقیقت بازیچه ایست کودکانه و لهو و عیاشی جوانان و آرایش زنانه و فخر و خودستایی با یکدیگر و حرص افزون مال و فرزندان و در مثل مانند بارانیست که بموقع ببارد و گیاهی در پی آن از زمین بروید و برزگران دنیا پرست را به شگفت آورد سپس بنگری که زرد و خشک شده و پوسیده گردد در عالم آخرت دنیا طلبان را عذاب سخت جهنم باشد.
امیرالمومنین(ع) در همین رابطه به عمار یاسر فرمود: ای عمار بر دنیا غم مخور که تمام لذات دنیا شش چیز است: مطعوم و مشروب و ملبوس و منکوح و مشموم و مرکوب/ اما شریفترین طعامها عسل است که فراورده زنبور میباشد و بهترین مشمومات مشک است که از خون آهو است و نفیس ترین مرکوب ها اسب است که مردان بی شماری را بر پشت خود به هلاکت می رساند و بهترین مشروب آب است که تمام حیوانات از آن می آشامند و نیکوترین ملبوسات ابریشم باشد و آن بافته گرمی است و منکوحات زنانند و آنها وسیله دفع شهوت هستند پس دنیا چه زیبایی دارد و چگونه میشود به آن دلبستگی و تفاخر نمود و فرمود: مصیبات دنیا بسیار است و مشاربش تیره و هیچ دوستی را به دوستی خود برخوردار نکند .
[ نظرات / امتیازها ]