در الدر المنثور (ج 3 ص 180) است که ابن جریر و ابن ابى حاتم از سدى روایت کرده‏اند که گفت: نضر بن حارث همیشه به حیره رفت و آمد داشت، و زبان مردم آنجا را که به سجع تکلم مى‏کردند شنیده بود، وقتى به مکه آمد و کلام رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) و قرآن به گوشش خورد گفت: «قَدْ سَمِعْنا لَوْ نَشاءُ لَقُلْنا مِثْلَ هذا إِنْ هذا إِلَّا أَساطِیرُ الْأَوَّلِینَ».

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

کلمه «اساطیر» به معناى احادیث و جمع «اسطوره» است، و بیشتر در اخبار خرافى استعمال مى‏شود. [ نظرات / امتیازها ]

جمله «قَدْ سَمِعْنا» و جمله «لَوْ نَشاءُ لَقُلْنا» و همچنین تعبیر به «مِثْلَ هذا» با اینکه مى‏بایست گفته باشند «مثل هذه» و یا «مثلها» همه حکایت کلام مشرکین است، که اهانت ایشان را به آیات خدا و بى اعتنایى آنها را نسبت به مقام رسالت مى‏رساند، و نظیر آن، آیه «إِنْ هذا إِلَّا أَساطِیرُ الْأَوَّلِینَ- نیست این جز همان خرافات پیشینیان» است. [ نظرات / امتیازها ]

در آیه‏ى قبل، سخن از مکرهاى پى در پى کفّار و توطئه براى طرد و کشتن پیامبر صلى الله علیه وآله بود، این آیه نمونه‏اى از مکرهاى فرهنگى آنان را که براى تحقیر مکتب و قرآن طرح شده است، بیان مى‏کند. «اَساطیر» جمع «اسطوره»، به معناى افسانه‏هاى خرافى و خیالى است، که یا درباره‏ى انسان‏هاى اوّلیه است و یا ساخته و پرداخته آنان است. نضربن حارث در سفرى به ایران، داستان رستم و اسفندیار را فرا گرفته و در بازگشت به حجاز براى مردم بازگو مى‏کرد و مدّعى بود که من هم مى‏توانم مثل محمّد صلى الله علیه وآله حرف بزنم و قصه بگویم. <504> 1- از حربه‏هاى دشمن، عوام‏فریبى، سبک شمردن و مسخره نمودن حقّ است. «قالوا قد سمعنا لو نشاء لقلنا مثل هذا» امّا دشمنان طبل توخالى‏اند و تنها ادّعا دارند و در عمل، از آوردن نظیر قرآن عاجزند. 2- دشمنان نیز به برترى و فوق تصوّر بودن قرآن، اعتراف داشتند. «ان هذا الاّ أساطیر الاوّلین» 3- تهمت تحجّر، سنّت‏گرایى وکهنه‏پرستى، از قدیمى‏ترین تهمت‏ها به مؤمنان است. «أساطیر الاوّلین» [ نظرات / امتیازها ]

1 بارها قرآن مشرکان را دعوت به مبارزه کرد و آنان به فکر مبارزه با قرآن افتادند و از آوردن مِثل آن عاجز گشتند، ولى باز هم ادعا مى کردند که «اگر مى خواستیم، مطالبى مثل قرآن مى گفتیم » و آن را افسانه مى شمردند آرى؛ این سخنان آنها از روى تعصّب و کینه توزى و براى فریب مردم بود

2 آیه ى قبل منطق عملى مشرکان را نشان مى داد که توطئه ى قتل پیامبر صلى الله علیه و آله بود و این آیه منطق فکرى آنها را منعکس مى کند تا روشن شود که آنان نه درست کردار بودند و نه سلامت فکرى داشتند، بلکه همه ى برنامه هاى آنان ابلهانه بود [ نظرات / امتیازها ]