(فانت عنه تلهی ):(تو از او تغافل می کنی )در توضیح ملاک آن عبوس شدن و اعراض ، خطاب به آن شخص عبوس ،می فرماید:تو بسیار به وضع مستکبران و اعراض کنندگان و توانگرانی که توانگری خود را به رخ مردم می کشند و اظهار ریاست می کنند، توجه می کنی و زیاد به وضع آنهااهتمام و اعتناء می کنی ، در حالیکه اگر آنها نخواهند خود را پاک کنند، بر تو تکلیفی نیست ، تا رهایی از آن مسئولیت تو را حریص کند به مسلمان شدن او و باعث شود که ازوضع کسانی که قبلا با طیب خاطر مسلمان شده اند غفلت کنی و از وضع آنکس که خودرا پاک کرده و از خدا می ترسد بی اعتناء باشی و کسی را که با شتاب به نزد پیامبر ص می آید تا بوسیله معارف دین و مواعظی که از پیامبر می شنود خود را پاک کند و از خدامی ترسد، به امرش توجهی نداشته باشی و خود را بکار دیگر مشغول سازی‌ . [ نظرات / امتیازها ]

فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهّٰى‏ :پس تو از او اعراض و متغیر شوى.تنبیه-این مطلب محقق است که مقام شامخ حضرت رسالت صلّى اللّه علیه و آله و سلّم اعلى و اجلّ است از خطا و خطل و سهو زلل.زیرا معصوم‏[است‏]و به‏ هیچ وجه خلاف رضاى سبحانى از او صادر نگردد.بنابراین آنچه نقل شده در نزول این آیات در بارهء آنحضرت،از درجه اعتبار ساقط است به وجوهى:1- سید مرتضى علم الهدى(رحمه اللّه)در تنزیه الانبیاء فرماید:ظاهر آیه دلالت ندارد بر توجه خطاب به پیغمبر،و نیست در آیه چیزى که دلالت کند بر آنکه خطاب به آنحضرت باشد.بلکه خبر محض است و تصریح نشده به مخبر عنه‏ (کسى که خبر داده شده از او)و به تأمّل،شخص دریابد که خطاب به غیر پیغمبر است.2-وصف شده به عبوس و این از صفات پیغمبر نیست،نه در قرآن و[نه‏]در خبرى که با دشمنان چنین نموده باشد،چه برسد به مؤمنین محبین 3- وصف اقبال به اغنیا و اعراض از فقرا،این هم از چیزهائى است که حضرت از آن مبرّاست.1زیرا کسى را که خلاّق عالم وصف اخلاقش فرموده:«إِنَّکَ لَعَلىٰ خُلُقٍ عَظِیمٍ»2و خود فرموده:«بعثت لأتمّم مکارم الاخلاق»3هرگز عقل سلیم تجویز ننماید نسبت خلاف را.4-نزول آیه در غیر حضرت وارد شده،چنانچه‏ از حضرت صادق علیه السّلام مروى است که آیه در حق مردى از بنى امیّه نازل‏ شده که نزد پیغمبر نشسته بود.ابن ام مکتوم وارد شد.آن مرد چون او را بدید،از او تنفر نموده،دامن خود را از او دور کرده تا جامهء او به او نرسد و روى عبوس‏ کرد و اعراض نمود.حق تعالى این آیه فرستاد و اخبار فرمود از کراهت و اعراض‏ او از ابن امّ مکتوم. [ نظرات / امتیازها ]

1 - فرد خشمگین از حضور ابن ام مکتوم در مجلس پیامبر(ص)، از او اعراض کرده، خود را به گفتوگو با دیگرى سرگرم ساخت.

فأنت عنه تلهّى

«تلهّى» در اصل «تتلهّى» بوده و حذف «تاء» از باب تفعّل در این موارد شایع است. این کلمه از ریشه «لهو» است و راغب در مفردات «لهو» را به معناى چیزى دانسته است که انسان را از آنچه باید مقصد او قرار گیرد و براى او اهمیت دارد، باز دارد.

2 - خداوند، با گوشزد کردن برخورد ناشایست فردى که از ابن ام مکتوم اعراض کرده بود، او را سرزنش کرد.

فأنت عنه تلهّى

3 - ترجیح اشراف بر دیگران در تبلیغ دین و برخورد دو گانه تبعیض آمیز در معاشرت با مردم، مذموم است.

أمّا من استغنى . فأنت له تصدّى ... فأنت عنه تلهّى

4 - لزوم استقبال از همنشینى با خداترسان و دین پژوهان و پرهیز از بى اعتنایى به آنان

فأنت عنه تلهّى

5 - تقویت ایمان مؤمنان، داراى اهمیتى افزون تر از پافشارى بر هدایت معاندان و کافران پندناپذیر

فأنت له تصدّى ... فأنت عنه تلهّى

از مجموع این بخش از آیات، استفاده مى شود که اصرار بر ارشاد کافران، گرچه کارى پسندیده است; ولى هرگاه در تعارض با تقویت ایمان مسلمانى قرار گیرد، باید آن را رها کرد.

6 - لزوم پرهیز مبلّغان، از برخوردهاى ناهنجارى که زمینه گریز مردم از مجلس وعظ و ارشاد گردد.

لعلّه یزّکّى ... فأنت عنه تلهّى
[ نظرات / امتیازها ]

فَأَنت‌َ عَنه‌ُ تَلَهّی‌‌-‌ ‌خود‌ ‌را‌ ‌از‌ دور نگاه‌ می‌داری‌ و ‌به‌ کار دیگر می‌پردازی‌.»

و چنان‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌به‌ کار ‌او‌ اهتمام‌ و توجهی‌ نداری‌. [ نظرات / امتیازها ]

در این آیه می فرماید ای پیامبر تو بواسطه آنکه هنوز امیدوار به هدایت آن فرد مستغنی هستی حتی اگر لحظاتی را بخواهی به آن شخص مستغنی بپردازی و تصدی بنمایی به او لذا به همان اندازه از آنکسی که با تمام سعی وتلاش نزد تو آمده و طالب هم می باشد غافل میشوی [ نظرات / امتیازها ]