(اذا السماء انفطرت ):(وقتی که آسمان بشکافد) [ نظرات / امتیازها ]

1‌-‌ زمانی‌ ‌که‌ آسمان‌ شکافته‌ و پاره‌ پاره‌ شود (و مانند ‌آن‌ یَوم‌َ تَشَقَّق‌ُ السَّماءُ بِالغَمام‌ِ وَ نُزِّل‌َ المَلائِکَةُ تَنزِیلًا). [ نظرات / امتیازها ]

إِذَا السَّماءُ انفَطَرَت‌.

‌یعنی‌ هنگامیکه‌ آسمان‌ شکافته‌ شود و مطالبی‌ ‌که‌ آیات‌ ‌بعد‌ میفرمایند رخ‌ دهند ‌هر‌ کسی‌ میداند ‌که‌ چه‌ زاد و توشه‌ای‌ ‌برای‌ عالم‌ آخرت‌ خویشتن‌ فرستاده‌ و چه‌ اموالی‌ بجای‌ نهاده‌ ‌است‌. سبب‌ اینکه‌ قرآن‌ مجید موضوع‌ معاد و روز رستاخیز ‌را‌ ‌به‌ وسیله انواع‌ الفاظ و بیان‌ تکرار و ‌به‌ بشر خاطرنشان‌ میکند و ‌در‌ باره‌اش‌ اهتمام‌ میورزد ‌اینکه‌ ‌است‌ ‌که‌ معاد و روز قیامت‌ نیز نظیر توحید یکی‌ ‌از‌ اصول‌ دین‌ اسلام‌ بشمار میرود. اضافه‌ ‌بر‌ اینکه‌ تکرار اینگونه‌ مطالب‌ باعث‌ متنبه‌ شدن‌ افراد ‌است‌ ‌از‌ خوف‌ و هول‌ حساب‌. شاید افراد گنه‌کار بدین‌ وسیله‌ پند و اندرز بگیرند‌-‌ مبین‌. [ نظرات / امتیازها ]

إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ: اذا، شرط زمان آینده و مشعر بر تحقق پیش‏آمد ناگهانى است. انفطار، انفعال- قبول و پذیرش- اثر فطر میباشد. از موارد استعمال لغت فطر چنین استنباط میشود که معناى آن شکافته شدن و سر برآوردن است: فطرت، صفات و خواصى است که از درون انسان (نه عوامل خارج) سر برمى‏آورد. فطر (بضم فاء) گیاهى است مانند قارچ که ناگهان از زمین برمى‏آید. بنا بر این چون مقصود از السماء جسم یا اجرام محیط بر ماست باید عامل و علت طبیعى انفطار آن از خود آن یا باطن آن باشد.

گرچه معلومات و تحقیقات کیهانشناسى با همه پیشرفتهایش، هنوز راجع بپایان جهان یا بهم ریختن وضع موجود نظام کهکشانها نمیتواند مانند قرآن اظهار نظر قاطع نماید، ولى در مسیر اینگونه بررسیها چنین وضع نهایى پیش‏بینى میشود: از مجموع مشاهدات و محاسبات ریاضى این اصل مسلم شده است که سراسر جهان و کهکشانها پیوسته در حال انبساط است و این انبساط نتیجه قوا و تغییرات و تحولاتیست که در عناصر و مواد اولى آن روى میدهد .

آیه 47 سوره الذاریات: وَ السَّماءَ بَنَیْناها بِأَیْدٍ وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ آسمان را بنیاد نهادیم بنیرویى، و همانا ما گسترش دهنده‏ایم» با تعبیر جامع و صریح، قوا و نیروهاى نخستین جهان و گسترش آن را بیان کرده. چون اصل گسترش جهان و دور شدن کهکشانها از نظر قرآن و علم امروز مسلم است، این اصل یا قانون عمومى، شامل مجموعه‏هاى کواکبى و ماده میان آنها که تشکیل دهنده کهکشانها میباشند، نیز میباشد و باید مجموعه‏هاى کوکبى داخل آنها نیز پیوسته از هم دور شوند. در نتیجه این انبساط نیروى ثقل مرکزى کمتر و مدارات وسیعتر میگردد. باین ترتیب زمانى گرچه بسیار دور خواهد رسید که رشته‏هاى جاذبه مرکزى کهکشانى خود گسیخته «منفطر» شود، آن چنان که مجموعه کهکشانها از هم گسیخته و جدا شده‏اند. این از هم گسیختن (انفطار) چنان که براى هر یک از کهکشانها پیش‏بینى میشود براى کهکشان ما یا قسمتى از آن که آسمان فراگیرنده ما میباشد روزى خواهد پیش‏آمد. [ نظرات / امتیازها ]

آن زمان که نظام جهان درهم ریزد!
باز در آغاز این سوره به قسمتى از حوادث وحشت انگیزى که در آستانه رستاخیز سرتاسر این جهان را فرا مى گیرد برخورد مى کنیم .
نخست مى فرماید:
((در آن زمان که آسمان (کرات آسمانى ) از هم شکافته شود)) (اذا السماء انفطرت ). [ نظرات / امتیازها ]

- آسمان در آستانه قیامت، از هم گسیخته خواهد شد.

إذا السماء انفطرت

«انفطار»; یعنى، انشقاق (تاج العروس). به قرینه «و إذا القبور بعثرت» در آیات بعد، انفصال اجزاى آسمان از یکدیگر، پیش از حادثه قیامت و در آستانه آن خواهد بود.

2 - آسمان، داراى استحکامى ویژه و اجزاى آن، داراى پیوندى خاص و قابل از هم گسستن

إذا السماء انفطرت
[ نظرات / امتیازها ]

[1] همچون در سوره التکویر، این سوره نیز با بیان علامات و نشانه‏هاى ساعت قیامت آغاز مى‏شود که نظامهاى آفرینش به هم مى‏خورد، و ناگهان آسمان مى‏شکافد، و ستارگان فرو مى‏ریزند، و دریاها مشتعل و گورها زیر و زبر مى‏شود، که براى دل آگاه بهترین واعظ است و بر اثر آن مى‏پرسد که: این همه براى چیست؟

براى آن است که به حساب آدمى رسیدگى و پاداش کیفر او داده شود، و نخستین کسى که انسان را در آن روز در معرض داورى قرار مى‏دهد، نفس خود او است که از هر نیک و بدى که کرده و از پیش فرستاده آگاه است.

إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ- در آن هنگام که آسمان شکافته شود.»

گفتند: یعنى به فرمان خدا شکاف بردارد و فرشتگان فرود آیند، چنان که پروردگار تواناى ما در جاى دیگرى از قرآن گفته است: یَوْمَ تَشَقَّقُ السَّماءُ بِالْغَمامِ وَ نُزِّلَ الْمَلائِکَةُ تَنْزِیلًا. «1»

چنان مى‏نماید که کار بزرگتر از این است، و آسمانى که خدا آن را سقف محفوظى قرار داده بود، دیگر بناى مستحکمى نیست. مگر نه این است که روز امتحان پایان یافته و روز حساب فرا رسیده است؟ مگر آزمودن آدمى حکمت آفرینش نبود؟ و اکنون که حکمت پایان یافته، آنچه که به آن پیوستگى دارد نیزباید از میان برود.

در آن هنگام که آسمان شکافته شود، خرسنگهاى عظیمى که از پراشیدن ستارگان به وجود آمده، بر زمین فرو مى‏ریزد، پس واى بر کسى که در آن روز در حمایت سپر تقوا و پرهیزگارى قرار نگرفته و از حضور در سایه عرش الاهى برخوردار نبوده باشد! [ نظرات / امتیازها ]

سوره پیش با یادآورى گوشه ‏اى از رویدادهاى هراس ‏انگیز روز رستاخیز و سراى آخرت به پایان رسید، اینک این سوره نیز در همین مورد است و همین هدف را پى مى ‏گیرد.
در آغازین آیه این سوره مى‏فرماید:
إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ‏
آن‏گاه که آسمان شکافته و پاره پاره شود.
آیه مورد بحث، بسان این آیه است که مى‏فرماید:
و یوم تشقِّقُ السّماء بالغمام...
و روزى که آسمان با ابرى سپید از هم بشکافد و فرشتگان فرو فرستاده شوند.
[ نظرات / امتیازها ]

این رخداد با واژه‌هایى همچون «انشقاق»: «اِذَا السَّماءُ انشَقَّت» (انشقاق/84،1)، «تشقّق»: «ویَومَ تَشَقَّقُ السَّماءُ بِالغَمـمِ» ، (فرقان/25،25) «انفطار»: «اِذَا السَّماءُ انفَطَرَت» (انفطار/82،1)، «فرج»: «اِذا السَّماءُ فُرِجَت» (مرسلات/77،9)، «فتح»: «وفُتِحَتِ السَّماءُ فَکانَت اَبوبـا» (نبأ/78،19)[53] و «کشط»: «و‌اِذَا السَّماءُ کُشِطَت» (تکویر/81،11)[54] آمده‌است. برخى گفته‌اند: بعید نیست این‌گونه آیات کنایه از آن باشد که ابر جهل کنار مى‌رود و عالم آسمان که عالمى غیبى است آشکار مى‌شود و ساکنان آن (فرشتگان) ظاهر گشته، به زمین که جایگاه انسان است نازل مى‌شوند [ نظرات / امتیازها ]

این سوره نوزده آیه دارد و در مکّه نازل شده است.
نام آن برگرفته از آیه اول و به معناى شکافته شدن آسمان است.
همچون دیگر سوره‏هاى مکّى، محور این سوره، قیامت و حالات مردمان در آن هنگامه هولناک است. حوادث عظیمى که در پایان دوران جهان و در آستانه قیامت رخ مى‏دهد، فرشتگانى که مأمور ثبت اعمال انسان‏ها در دنیا هستند، عاقبت نیکان و بدان و گوشه‏اى از مشکلات آن روز، بخش‏هاى مختلف این سوره را تشکیل مى‏دهد.
براى تلاوت این سوره در نمازهاى واجب و مستحب، فضیلت‏هایى وارده شده که بیانگر نیاز دائمى انسان به تذکّر و توجّه است تا از قیامت غفلت نکند و به دنیا دل نبندد. [ نظرات / امتیازها ]