- محل پیدایش نطفه مرد (منى)، بین تیره پشت و استخوان هاى قفسه سینه قرار دارد.
یخرج من بین الصلب و الترائب
«صلب»; استخوانى است که از قسمت بالاى پشت، نزدیک گردن شروع شده و تا دنبالچه (که جاى آن در انسان در جایگاه دم در حیوانات است) ادامه یافته است(قاموس). «تریبة» (مفرد «ترائب»); یعنى، بالاترین استخوان قفسه سینه که زیر چانه قرار گرفته است (نهایه ابن اثیر). تمام اهل لغت آن را جاى گردن بند از قفسه سینه مى دانند (لسان العرب). برخى آن را به تمام استخوان هاى قفسه سینه و گروهى به چهار استخوان از سمت راست و چهار استخوان از سمت چپ اطلاق مى کنند (قاموس). خروج نطفه از آن محل، ممکن است به اعتبار تغذیه کیسه منى از آن جا باشد.
2 - بین استخوان هاى قفسه سینه و تیره پشت مردان و زنان، جایگاه خروج عنصر تشکیل دهنده جسم انسان است.*
یخرج من بین الصلب و الترائب
چنانچه مراد از «ماء دافق» در آیه قبل، نطفه مرد و تخمک زن باشد، مفاد این آیه نیز مشترک خواهد بود.
3 - شناخت مراحل تکوین و مسیر نزول نطفه مراحل تکامل آن تا آفرینش کامل انسان، توصیه خداوند به همه انسان ها است.
فلینظر ... یخرج من بین الصلب و الترائب
4 - خروج نطفه از فاصله بین ستون فقرات و قفسه سینه، امرى شگفت آور و مایه رفع استبعاد از «معاد» است.
یخرج من بین الصلب و الترائب
ارتباط این آیه با آیه بعد، گویاى برداشت یاد شده است.
5 - خروج جنین از رحم، امرى شگفت و نشانه امکان معاد است. *
یخرج من بین الصلب و الترائب
ضمیر فاعلى «یخرج»، ممکن است به «الانسان» در دو آیه قبل برگردد، در این احتمال مراد از «ماء دافق» نطفه مرد و مراد از جمله «یخرج...»، تولّد نوزاد خواهد بود و «من بین الصلب و الترائب»، اشاره به جایگاه رحم است که بین قسمت هاى جلو و پشت مادر مى باشد.
6 - «دخل أبوحنیفة على الصادق(ع) قال(ع) ...انّ المنى ... یخرج من جمیع الجسد... فقال أبوحنیفة: کیف یخرج من جمیع الجسد و اللّه یقول: «یخرج من بین الصلب و الترائب»؟ قال أبوعبداللّه(ع) فهل قال: لایخرج من غیر هـذین الموضعین؟...;(1)
ابوحنیفه خدمت امام صادق(ع) رسید، حضرت فرمود: ... منى ... از تمامى جسد خارج مى شود ... ابوحنیفه عرض کرد: چطور از تمامى بدن خارج مى شود; در حالى که خداوند مى فرماید: «یخرج من بین الصلب و الترائب»؟ امام صادق(ع) فرمود: آیا خدا فرموده است که از غیر این دو موضع خارج نمى شود؟».
[ نظرات / امتیازها ] [7] «یَخرُج‌ُ مِن بَین‌ِ الصُّلب‌ِ وَ التَّرائِبِ- که بیرون می‌آید از میان پشت مازه پدر و استخوانهای مادر.»گفته‌اند: ترائب نواحی سینه است و یکی از آنها تریبة است، که چون اینکه استخوانها (دنده‌ها) به آرامی و نرمی حرکت می‌کنند و به خاک (تراب) می‌مانند، بدین سبب به اینکه نام خوانده شده‌اند. و اما صلب استخوان پشت و مغز آن است.
سؤال: معنی اینکه که انسان میان صلب و ترائب است چیست! بعضی به اینکه پرسش چنین پاسخ داده‌اند:
صلب آدمی ستون مهره‌ها، و ترائب استخوانهای سینه او است، و شاید مقصود از آن دیواره زیرین سینه باشد. و گفته‌اند: در هفته‌های ششم و هفتم زندگی، جنین در زهدان، چیزی در آن به وجود می‌آید که به نام جسم و لف و مجرای آن خوانده می‌شود و در هر یک از دو کنار ستون مهره‌ها جای دارد، و از قسمتی از آن گرده‌ها و دستگاه دفع پیشاب، و از بخشی دیگر بیضه یا خاگ (در مرد) و تخمدان (در زن) به وجود می‌آید، پس خاگ و تخمدان در آغاز پیدایش خود در مجاورت گرده‌ها، در میان صلب و ترایب، یا میان وسط ستون مهره‌ها و مقابل قسمت پایین دنده‌ها جای دارند، و اضافه می‌کند که: هر یک از خاگ و تخمدان، پس از تمام شدن رشد آنها، به پایین رفتن به جای شناخته شده آنها آغاز می‌کند، پس خاگ چندان پایین می‌آید که در خاگدان (کیسه بیضه‌ها) قرار می‌گیرد، و تخمدان سرانجام در درون زهدان در کنار لوله فالوپی مستقر می‌شود.«12»
[ نظرات / امتیازها ]