وجود کودکان یتیم که پدر خود را در طفولیت از دست دادهاند در هر اجتماعى اجتنابناپذیر است ، این کودکان از جهات مختلفى باید مورد حمایت قرار گیرند.
از نظر عاطفى داراى کمبودهائى هستند که اگر خلاء وجود آنها از این نظر پر نشود کودکانى ناسالم ، و در بسیارى از مواقع سنگدل و جانى و خطرناک بار مىآیند ، بعلاوه عواطف انسانى ایجاب مىکند که آنها همچون سایر فرزندان جامعه مورد حمایت و توجه عموم باشند ، و از همه اینها گذشته مردم از آینده کودکان خود که ممکن است در چنین شرائطى قرار گیرند مطمئن شوند .
یتیمان در بسیارى از موارد داراى اموالى هستند که باید با دقت و امانت براى آینده آنها حفظ شود ، و در بسیارى از موارد فاقد امکانات مالى هستند که باید از این نظر نیز مورد توجه قرار گیرند باید دیگران همچون پدران و مادرانى دلسوز رنج یتیمى را از روح آنها بیرون کنند ، و گرد و غبار تنهائى را از چهره آنها بزدایند .
لذا در آیات قرآن مجید و روایات اسلامى بسیار روى این مساله تکیه شده است که هم بعد اخلاقى دارد و هم بعد اجتماعى و انسانى.
این حدیث از پیغمبر اکرم (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) معروف است که فرمود : ان الیتیم اذا بکى اهتز لبکائه عرش الرحمن ! : هنگامى که یتیم گریه مىکند عرش خدا به لرزه در مىآید خداوند به فرشتگانش مىفرماید : اى ملائکه من!
چه کسى این یتیم را که پدرش در خاک پنهان شده است به گریه در آورده ؟ ملائکه مىگویند : خدایا ! تو آگاهترى ، خداوند مىفرماید : اى ملائکه من ! شما را گواه مىگیرم که هر کس گریه او را خاموش ، و قلبش را خشنود کند ، من روز قیامت او را خشنود خواهم کرد .
از این بالاتر حدیث دیگرى از پیغمبر اکرم (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) مىخوانیم : اذا بکى الیتیم وقعت دموعه فى کف الرحمن : هر گاه یتیم گریه کند اشکهاى او در دست خداوند رحمن مىریزد!.
باز در حدیث دیگرى از همان حضرت آمده است که فرمود : انا و کافل الیتیم کهاتین فى الجنة اذا اتقى الله عز و جل و أشار بالسبابة و الوسطى : من و سرپرست یتیم مانند این دو در بهشت خواهیم بود - به شرط اینکه تقواى الهى را پیشه کند - سپس اشاره به انگشت سبابه و انگشت وسط نمود .
اهمیت این موضوع آن قدر زیاد است که امیر مؤمنان على در وصیتنامه معروفش توجه به یتیمان را در کنار توجه به نماز و قرآن قرار داده ، مىفرماید : الله الله فى الایتام فلا تغبوا افواههم و لا یضیعوا بحضرتکم : خدا را خدا را در باره یتیمان ، آنها را گاهى سیر و گاهى گرسنه نگذارید ، و نکند با حضور شما ضایع شوند.
در حدیثى از یکى از یاران پیامبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) آمده است که مىگوید ما خدمت رسول خدا (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم)نشسته بودیم ، پسر بچهاى خدمتش آمد ، عرض کرد : کودکى یتیم هستم ، و خواهرى یتیم دارم ، و مادرى بیوه زن.
از آنچه خدا به تو اطعام
تفسیر نمونه ج : 27ص :114
کرده به ما اطعام کن ، تا خداوند از آنچه نزد او است آنقدر به تو ببخشد که خشنود شوى ! پیامبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) فرمود : چه زیبا گفتى اى پسر ! سپس رو به بلال کرده ، فرمود : برو از آنچه نزد ما است بیاور ، بلال بیست و یک خرما با خود آورد پیغمبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) فرمود : هفت دانه براى تو ، هفت دانه براى خواهرت ، و هفت دانه براى مادرت .
معاذ بن جبل برخاست دستى بر سر کودک یتیم کشید گفت : خداوند یتیمى تو را جبران کند ، و تو را جانشین صالحى براى پدرت سازد ( کودک یتیم از فرزندان مهاجران بود).
پیغمبر (صلىاللهعلیهوآلهوسلّم) رو به معاذ کرد و فرمود : انگیزه تو براى اینکار چه بود ؟ عرض کرد : محبت و رحمت بود.
فرمود : هر کس از شما سرپرستى یتیمى را بر عهده گیرد ، و حق آن را ادا کند ، و دست بر سر یتیم کشد خداوند به عدد هر موئى حسنهاى براى او مىنویسد ، و به هر موئى سیئهاى از او محو مىکند ، و به هر موئى درجهاى به او مىبخشد.
البته در جوامع گستردهاى مانند جوامع امروز ، مسلمانان باید به کارهاى فردى در این زمینه قناعت نکنند بلکه باید نیروهاى خود را متمرکز کرده یتیمان را زیر پوشش برنامههاى حساب شده اقتصادى و فرهنگى و آموزشى قرار دهند ، و از آنها افرادى لایق براى جامعه اسلامى بسازند ، و این امر مهم نیاز به همکارى عمومى دارد .
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : وجود کودکان یتیم که پدر خود را در طفولیت از دست دادهاند در هر اجتماعى اجتنابناپذیر است
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ] آیه اعطا، «سوره ضحی آیه 5»
«وَلَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضَى؛ و پروردگارت به زودی عطایی می کند که راضی شوی».
در روایات زیادی آمده است که خداوند به فاطمه (س) این اختیار را داد که در فردای قیامت از گنهکاران امت پدرش شفاعت کند و این روایات از طریق فریقین نقل شده است.
مفسران اهل سنت در ذیل این آیه روایاتی آورده اند. از جمله این که جابر بن عبدالله روایت کرده است که، «رسول خدا (ص) روزی فاطمه (س) را در منزل مشغول آرد کردن گندم دید که حله شتر بر خود افکنده بود. فرمود: یا فاطمه! بشتاب و تلخی دنیا را به خاطر نعمتهای بهشتی بچش. به دنبال این جریان بود که آیه « وَلَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضَى » نازل شد».
[ نظرات / امتیازها ]