1 نزول وحى بر پیامبر، حقّ است، نه ساخته‏ى ذهن و خیال او. «آیاتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَقِّ»
2 روسفیدى و روسیاهى در قیامت، بازتاب عقاید و افکار و اعمال خود انسان‏هاست، نه ظلم خداوند. «وَ مَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْماً لِلْعالَمِینَ»

1 حالات انسان و ساعات دعا، در استجابت آن مؤثّر است. «هُنالِکَ دَعا زَکَرِیَّا» 2
غبطه خوردن کمال، ولى حسد ورزیدن نقص است. زکریّا علیه السلام با دیدن مقام مریم علیها السلام شیفته شد و غبطه خورد و دست به دعا برداشت. «هُنالِکَ دَعا»
3 زن مى‏تواند پیامبر خدا را تحت تأثیر قرار دهد. «هُنالِکَ دَعا زَکَرِیَّا»
4 مشاهده‏ى کمالات دیگران، زمینه‏ى درخواست کمالات و توجّه انسان به خداوند است. «هُنالِکَ دَعا زَکَرِیَّا»
5 درخواست فرزند و نسل پاک، سنّت و روش انبیاست. «هَبْ لِی»، «ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً»
6 ارزش ذریّه و فرزندان، به پاکى آنهاست. «ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً»
7 در دعا باید از خداوند تجلیل کرد. «إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ»

1 در عبادات اسلامى، زمان نقش مهمّى دارد. «الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُوماتٌ» 2 محیط و فضاى با صفاى حج و مکّه را نباید با ارتکاب گناه و کدورت آلوده نمود. «فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ فِی الْحَجِّ» 3 اعتقاد و یقین به آگاهى خداوند، رمز نشاط و امید در انجام وظائف است. «ما تَفْعَلُوا مِنْ خَیْرٍ یَعْلَمْهُ اللَّهُ» 4 در هر سفرى، زاد و توشه لازم است، بهترین زاد و توشه‏ى سفر حج تقواست.
«خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوى‏» 5 پرهیزکارى نشانه‏ى خردمندى است. «وَ اتَّقُونِ یا أُولِی الْأَلْبابِ»

نزول آیات الهى بر پیامبر، بدون کم و کاست و براساس حقّ و حقیقت است.
همچنین عمل‏ها و عکس العمل‏ها، پاداش‏ها و کیفرهاى امّت‏ها، مطابق یک سرى اصول و سنّت‏هاى پایدار است. خداوند، نه بر بندگان تکلیفِ فوق طاقت مى‏کند و نه در کیفر و پاداش، شرایط و استعدادها و توان افراد را یکسان مى‏بیند، که اینها موجب ظلم مى‏گردد.
ظلم را کسى روا مى‏دارد که یا کمبود داشته باشد و یا نتواند از راه حقّ به مقصود خود نایل شود و یا از بدى و زشتى ستم غافل باشد، و بر خداوند سبحان هیچ یک از این موارد صادق نیست. خداوندى که همه چیز از اوست و بازگشت همه چیز نیز به سوى اوست، چه نیازى به ظلم کردن دارد؟!

مادر مریم با همسر زکریّا خواهر بودند و هر دو عقیم و نازا.
مادر مریم با دیدن صحنه‏ى غذا دادن پرنده به جوجه‏هایش منقلب شد و به درگاه خدا دعا کرد، خداوند نیز به او مریم را عطا کرد. در اینجا هم وقتى حضرت زکریّا مقام و مرتبه‏ى مریم را دید، از خداوند طلب فرزند نمود.

مادر مریم با همسر زکریّا خواهر بودند و هر دو عقیم و نازا.
مادر مریم با دیدن صحنه‏ى غذا دادن پرنده به جوجه‏هایش منقلب شد و به درگاه خدا دعا کرد، خداوند نیز به او مریم را عطا کرد. در اینجا هم وقتى حضرت زکریّا مقام و مرتبه‏ى مریم را دید، از خداوند طلب فرزند نمود.

سوگند به عصر- روزگار یا هر عصرى یا وقت نماز عصر یا عصر نبوت یا عصر مهدى (ع) که حق بر باطل پیروز مى‏شود (1)
که هر آینه آدمى در زیانکارى است (2)
مگر کسانى که ایمان آوردند و کارهاى نیک و شایسته کردند و یکدیگر را به راستى و درستى اندرز دادند و یکدیگر را به شکیبایى- و پایدارى- سفارش کردند. (3)

سوگند بفرستاده شده‏ها از پى هم

آنچه در آسمانها و آنچه در زمین هست مال خداست و کارها بسوى خدا باز گشت داده مى‏شود.

ابن عبّاس و کلبى گویند، خداوند سبحان قسم یاد کرده بروزگار براى اینکه در آن عبرت و اعتبارست براى صاحبان دیده از جهت گذشت شب و روز بنا بر تقدیر دورها و بگفته حسن و قتاده: آن وقت نزدیک بشام است، پس بنا بر این خداوند سبحان قسم یاد کرده بطرف آخر از روز براى آنچه که در آنست از دلالت بر وحدانیّت و یکتایى خداى تعالى به پشت کردن روز و آوردن شب و رفتن سلطنت خورشید چنانچه قسم یاد کرده بضحى که آن طرف اوّل روز است براى آنچه که در آنست از حدوث پادشاهى آفتاب و روز آوردن روز، و اهل ملّتها این دو وقت را تعظیم نموده و بزرگ میدارند.
مقاتل گوید: خداوند قسم یاد کرده بنماز عصر و آن وسطى و میانه و ابن کیسان گوید: آن شب و روزند و بآنها عصران گفته میشود.

ابن عبّاس و مجاهد و قتاده و ابى صالح گویند یعنى بادها را پى در پى فرستادم مانند دویدن اسب. پس بنا بر این عرفا منصوب است بر حالیت از قول ایشان جاءوا الیه عرفا واحدا یعنى پى در پى.
ابن مسعود و ابى حمزه ثمالى از اصحاب على (ع) از آن حضرت روایت کرده‏اند که آنها فرشتگانند که فرستاده بمعروف از امر و نهى خدایند و بنا بر این مفعول له است و بعضى گفته‏اند: مراد از مرسلات پیامبرانند که بدعوت معروف آمده‏اند و ارسال نقیض امساک است.

این آیه در حقیقت مشتمل بر دو دلیل بر عدم صدور ظلم و ستم از ناحیه خدا است نخست اینکه خدایى که مالک تمام هستى و موجودات این جهان مى‏باشد ظلم و ستم در باره او مفهومى ندارد، کسى تعدى بدیگرى مى‏کند که فاقد چیزى باشد که دیگران دارند.
به علاوه ظلم و ستم در باره کسى مفهوم دارد که ممکن است بدون جلب رضایت او کارى صورت گیرد اما آن کس که تمام امور هستى از آغاز تا پایان به او باز مى‏گردد و هیچکس بدون اذن او نمى‏تواند کارى انجام دهد ظلم و ستم از ناحیه او ممکن نیست.