● پاداش نیکوکاران «حسنى» و «زیاده بر آن» است
کلمه «حسنى» مؤنث کلمه «احسن» است، و منظور از آن مثوبت و پاداش حسنى است، و منظور از زیادت، زیادت استحقاقى است، به این معنا: کسانى که عمل نیک مىکنند مستحق دو نوع پاداش مىشوند، یکى پاداشى برابر عملشان و یکى پاداشى زائد بر آن. البته اینکه مىگوییم هر دو پاداش به نحو استحقاق است، معنایش این نیست که بندگان حقى بر خدا پیدا مىکنند و طلبکار خدا مىشوند، بلکه معنایش این است که خداى تعالى خودش از فضل خود چیزى را جزاء و ثواب عمل قرار مىدهد، و در آیاتى نظیر: «لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ» (آل عمران/199)
این جزاء را حق بنده نیکوکار قرار مىدهد، و آن گاه خود او این جزاء را مضاعف و چند برابر نموده، آن چند برابر را نیز حق بنده نیکوکار مىسازد.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : و در امثال آیه «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها» (انعام/160) مىفرماید این پاداش چند برابر حق او است، اینجا است که ما از جمله «لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى» استحقاق را مىفهمیم، و مىپنداریم جزاى حسناى حسنه و همچنین زیادت بر مقدار حسنه و یا به عبارتى، ده برابر آن، حق بنده است. لیکن از آیه زیر مىفهمیم هم جزاء وهم زیادت آن از فصل الهى است: «فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ وَ یَزِیدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ» (نساء/173).
و اگر منظور از کلمه «حسنى» در جمله «ِلَّذِینَ أَحْسَنُوا» عاقبت حسنى باشد، و عقل بشر ما فوق حسنى چیزى را تعقل نکند، در این صورت معناى کلمه «و زیادة» زائد بر آن حدى خواهد بود که عقل بشر مىتواند از فضل الهى را تصور کند.
آن وقت معنا چنین مىشود: براى کسانى که نیکى مىکنند عاقبت حسنى خواهد بود به اضافه فضلى از ناحیه خداى تعالى که عقل بشر از درک آن عاجز است. آیات زیر نیز به این معنا اشاره دارد: «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ» (سجده/17) و «لَهُمْ ما یَشاؤُنَ فِیها وَ لَدَیْنا مَزِیدٌ» (ق/35)، چون این معنا معلوم است که انسان هر چیز نیکویى را مىخواهد، پس مزید از آنچه انسان مىخواهد چیزى است که فهم انسان، قاصر از درک آن است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:10، ص: 59 و 60 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : پاداش اعمال |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● معنای کلمه «الرهق»
کلمه «الرهق»- با دو فتحه- به معناى پیوستن و فرا گرفتن است. وقتى مىگویند «رهقه الدین» معنایش این است که سیلاب قرض به تدریج به او پیوست تا آنجا که او را فرا گرفت.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:10، ص: 60 |
قالب : لغوی |
موضوع اصلی : بدون موضوع |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● معنای کلمه «قتر»
منبع : ترجمه المیزان، ج:10، ص: 60 |
قالب : لغوی |
موضوع اصلی : بدون موضوع |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● نیکوکاران دچار تاریکى ظاهرى و معنوى نمىشوند
اگر اهل بهشت را توصیف کرده به اینکه: «چهرههایشان را قتر و ذلت فرا نمىگیرد»، بدین جهت است که قتر و ذلت وصف اهل دوزخ است، که گرفتار قتر یعنى سیاهى صورت و ذلت یعنى سیاهى معنوى مىشوند، و در آیه بعد در باره اهل دوزخ مىفرماید: «تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ».
و معناى آیه اینست: «کسانى که در دنیا کار نیک و احسان مىکنند، در آخرت مثوبت حسنى دارند، به اضافه زیادتى از فضل خدا»، و یا معناى آن این است: «کسانى که در دنیا کار نیک و احسان مىکنند عاقبتى حسنى دارند، به اضافه زیادتى که به عقلشان تصور نمىشود و صورتهاى آنان را غبار سیاهى فرا نمىگیرد، و دلهایشان دچار ذلت نمیشود، و اینان اصحاب بهشت و در آن جاودانند».
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:10، ص: 60 |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : پاداش اعمال |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● دنیا و آخرت هر دو از پاداش محسنین است
1-امام باقر (علیهالسلام) در تفسیر آیه فرموند: و اما «حسنى» عبارت است از بهشت، و اما «زیادت» عبارت است از دنیا، چون خداى تعالى نعمتهایى را هم که در دنیا به نیکوکاران مىدهد در آخرت به حساب مىآورد، و در نتیجه هم پاداش دنیوى به آنان مىدهد و هم پاداش اخروى- تا آخر حدیث.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : این روایت را تفسیر قمى(ط. نجف، ج 1، ص 311) به سند خود از ابى الجارود روایت کرده است.
2-شیخ مفید در کتاب امالى (ط. انتشارات اسلامى، ص 262) به سند خود از ابى اسحاق همدانى از امیر المؤمنین (صلواتاللَّهعلیه) روایت کرده که در ضمن نامهاى که براى محمد بن ابى بکر در هنگام اعزامش به ولایت مصر نوشت و به وى دستور داد آن نامه را براى مردم مصر بخواند، نوشته: خداى تعالى مىفرماید: «لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى وَ زِیادَةٌ» و «حسنى» عبارت است از بهشت و «زیادت» عبارت است از دنیا.
علامه طباطبایی: این دو روایت ناظر است به معناى اولى که در بیان قبلى آوردیم. و در معناى روایت دوم، طبرسى روایتى از امام باقر (علیهالسلام) در مجمع البیان (ط. اسلامیه، ج 5، ص 104) آورده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:10، ص: 67 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : پاداش اعمال |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● مراد از «زیادت»
1-رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) فرمود: زیادت عبارتست از نظر کردن به وجه اللَّه.
علامه طباطبایی: این معنا به چند طریق از طرق اهل سنت از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) نقل شده و ما در تفسیر آیه «رَبِّ أَرِنِی أَنْظُرْ إِلَیْکَ» (اعراف/143) در جلد هشتم این کتاب بیانى داشتیم که این حدیث را توضیح مىدهد.
2-امام (علیهالسلام) فرمود: زیادت بخششى است از ناحیه خداى عز و جل.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : 1-این روایت را در المنثور (ط. بیروت، ج 3، ص 305) به سند خود از دارقطنى و ابن مردویه از صهیب روایت کرده است.
2-این روایت را تفسیر برهان (ج 2، ص 183) به سند خود از صاحب نهج البیان از على بن ابراهیم روایت کرده است.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : ترجمه المیزان، ج:10، ص: 67 و 68 |
قالب : روایی |
موضوع اصلی : وجهالله |
گوینده : علامه طباطبایی |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● آرامش در جنگ -
سيد مصطفي فاطمي کيا
در قرآن، شش مرتبه کلمه «سَکینة» بهکار رفته که پنجبار آن در مورد جنگ است.
در جنگ حنین، خداوند چهار نوع لطف به مؤمنان داشت: سکینه، جنود نامرئى، قهر بر کفّار و پذیرش توبهى فراریان (که در آیهى بعد مطرح است).
بعضى از اسیرانِ کفّار، از مسلمانان مىپرسیدند: کجایند آن سفید پوشانى که ما را مىکشتند؟ [1] اشاره به فرشتگانى که با لباسهاى سفید، به چشم کفّار مىآمدند.
1) تفسیر صافى.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور : حجت الاسلام قرائتی |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : جهاد |
گوینده : سید مصطفی فاطمی کیا |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● پاداش نیکو -
مسعود ورزيده
نکته ها
«رَهَق» به معناى پوشاندن اجبارى است و «قَتر» به معناى غبار، دود و خاکستر.
اعطاى پاداش زیادتر و مضاعف، با تعبیر «زیادة» ، «ضِعف» و «اضعاف» مکرّر در قرآن آمده است. از جمله: هر که نیکى کند پاداش ده برابر دارد، [1] خداوند علاوه بر پاداش کامل از فضل خود به آنان عطا مىکند، [2] پاداش هفتصد برابر براى انفاق در راه خدا. [3
امام صادق علیه السلام مىفرماید: هر چیز اندازهاى دارد، جز اشک که قطرهاى از آن آتشها را خاموش کند. سپس فرمود: کسى که اشکى براى خدا بریزد، چهرهاش تیرگى و خوارى نخواهد دید. «لا یرهق وجوههم قترٌ ولاذلّة» [4]
در بعضى روایات مراد از «زیادة» را دنیا گرفتهاند. [5] و روایات بسیارى از اهل سنّت، «زیادة» را ملاقات با خدا (والطاف او) دانسته است. [6]
«احسنوا»، دامنهى نیکى، شامل عقیدهى نیک، عمل شایسته و گفتار خوب مىشود.
1) انعام، 160.
2 ) نساء، 173.
3) بقره، 261.
4) تفسیر نورالثقلین.
5) تفسیر نورالثقلین.
6) تفسیر درّالمنثور.
[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]توضیح : امام صادق (ع )فرموده:هر چیز اندازهاى دارد، جز اشک که قطرهاى از آن آتشها را خاموش کند. سپس فرمود: کسى که اشکى براى خدا بریزد، چهرهاش تیرگى و خوارى نخواهد دید.
[ بستن توضیحات ] [ نظرات / امتیازها ]
منبع : تفسیر نور |
قالب : تفسیری |
موضوع اصلی : بندگی- عبودیت |
گوینده : masoud varzideh |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
● ندارد -
اميد شيرواني آزاد
اعطاى پاداش زیادتر و مضاعف، با تعبیر «زیادة» ، «ضِعف» و «اضعاف» مکرّر در قرآن آمده است. از جمله: هر که نیکى کند پاداش ده برابر دارد، خداوند علاوه بر پاداش کامل از فضل خود به آنان عطا مىکند،پاداش هفتصد برابر براى انفاق در راه خدا.
[ نظرات / امتیازها ]
منبع : حجت الاسلام قرائتی |
قالب : اعتقادی |
موضوع اصلی : پاداش |
گوینده : امید شیروانی آزاد |
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.