بعد از آنکه در آیه قبل تعجب کفار را از نزول وحى (قرآن) بر رسول خدا (صلى‌اللَّه‌علیه‌وآله‌وسلم) و نیز تکذیب نزول وحى توسط آنان را ذکر کرد و یادآور شد که کفار قرآن کریم را سحر خواندند، شروع کرده در بیان مورد تکذیب آنان، و آن را از دو جهت مورد سخن قرار داد، اول اینکه آنچه کفار وحى بودنش را تکذیب کردند یعنى قرآن کریم، بدان جهت که مشتمل است‏ بر معارفى صحیح و حق و غیر قابل تردید نمى‏تواند سحر باشد، و دوم اینکه قرآنى که کفار آن را سحر خواندند کتابى است الهى و حق، و به هیچ وجه سحر نیست.

پس، جمله «إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ ...» شروع در بیان جهت اول است، مى‏فرماید: آنچه رسول اسلام (صلى‌اللَّه‌علیه‌وآله‌وسلم) شما را بدان مى‏خواند و قرآن شما را تعلیم مى‏دهد حق است و شکى در آن نیست، و بر شما واجب است که آن را پیروى کنید.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

1 ـ خدا، پروردگار و مربى انسانهاست.
إن ربکم اللّه
2 ـ شرک پیشگان عصر بعثت، منکر ربوبیت خدا بودند.
قال الکفرون إن هذا لسحر مبین. إن ربکم اللّه
به کارگیرى حرف تأکید (إن) و اسمیه بودن جمله «إن ربکم اللّه» بیانگر برداشت فوق است.
3 ـ بعثت پیامبر اکرم (ص) و نزول قرآن، از مقتضیات ربوبیت خدا بر انسانها و در راستاى تربیت و شد آنان است.
أکان للناس عجباً أن أوحینا إلى رجل منهم ... إن ربکم اللّه
4 ـ خدا، آفریدگار آسمانها و زمین است.
الذى خلق السموت و الأرض
5 ـ جهان آفرینش، داراى آسمانهاى متعدد
الذى خلق السموت
6 ـ آفرینش آسمانها و زمین در مدتى برابر شش روز
الذى خلق السموت و الأرض فى ستة ایّام
7 ـ آفرینش آسمانها و زمین، در شش مرحله
الذى خلق السموت و الأرض فى ستة ایّام
کلمه «یوم» به معناى مقدارى از زمان به کار مى رود ـ کوتاه باشد یا بلند ـ بنابراین مى توان گفت: «ستة ایّام» به معناى شش دوره و مرحله است.
8 ـ خدا، فرمانرواى آسمانها و زمین است.
الذى خلق السموت ... ثم استوى على العرش
9 ـ «عرش» مرکز تدبیر و فرمانروایى جهان آفرینش
الذى خلق السموت ... ثم استوى على العرش
10 ـ سراسر گیتى در سیطره و اقتدار بى چون و چراى خداوند است.
الذى خلق السموت ... ثم استوى على العرش
«استواء» (مصدر استوى) به معناى استیلاست و «عرش» ; یعنى، تحت فرمانروایى. «استیلاى خداوند بر تخت حکومت» کنایه از سیطره کامل و اقتدار مطلق او بر سراسر هستى است.
11 ـ تدبیر امور آسمانها و زمین در دست خداوند است.
الذى خلق السموت و الأرض ... یدبر الأمر
12 ـ نظام هستى، نیازمند تدبیرِ پیوسته و مستمر خداوند است.
یدبر الأمر
به کارگیرى فعل مضارع (یدبر) ـ که مفید تجدد و استمرار است ـ بیانگر این حقیقت است که: جهان هستى هر لحظه نیازمند به خداوند بوده و با عنایت مستمر و بىوقفه او سر پا مانده است.
13 ـ جهان آفرینش، جهانى قانونمند و در حرکت به سوى هدفى معین
الذى خلق السموت و الأرض ... یدبر الأمر
«تدبیر» به معناى عاقبت اندیشى و «امر» به معناى کار است. «تدبیر امر» ; یعنى، در عاقبت و مآل کار چیزى اندیشیدن. لازمه این کار، عاقبت و هدف داشتن عالم و قانونمند بودن آن است.
14 ـ وجود وسایط و عوامل (شفیعان) براى خدا در تدبیر امور نظام هستى
یدبر الأمر ما من شفیع إلا من بعد إذنه
15 ـ هر گونه دخل و تصرف در امور نظام هستى از سوى وسایط و عوامل (شفیعان) در گرو اذن خداوند است.
یدبر الأمر ما من شفیع إلا من بعد إذنه
16 ـ خداى خالق، مدبر و فرمانرواى جهان، پروردگار حقیقى و مربى انسانهاست.
الذى خلق السموت و الأرض ... ثم استوى على العرش یدبر الأمر ... ذلکم اللّه ربکم
17 ـ ضرورت اختیار بندگى و پرستش خداوند یکتا
ذلکم اللّه ربکم فاعبدوه
18 ـ پرستش خدا، مقتضاى پذیرش ربوبیت او بر انسان و جهان است.
ذلکم اللّه ربکم فاعبدوه
19 ـ تنها خداوندِ خالقِ مدبر، پروردگار انسانها و شایسته پرستش است.
اللّه الذى خلق ... ثم استوى ... یدبر الأمر ... ذلکم اللّه ربکم فاعبدوه
20 ـ مشرکان، سزاوار ملامت و سرزنش هستند.
أفلا تذکرون
21 ـ شرک و بت پرستى، برخاسته از غفلت و بى توجّهى انسان نسبت به ربوبیت مطلق و بى همتاى خدا بر کران تا کران هستى است.
الذى خلق السموت و الأرض ... ذلکم اللّه ربکم فاعبدوه أفلا تذکرون
22 ـ توجّه به خالقیت، حاکمیت، ربوبیت و مدبر بودن خدا، زمینه پیدایش روح بندگى و پرستش
اللّه الذى خلق ... ثم استوى ... یدبر الأمر ... اللّه ربکم فاعبدوه أفلا تذکرون
از حرف «فاء» در «فاعبدوه» که فاء تفریعیه است و دلالت مى کند بر اینکه ما بعد فاء، برگرفته از ما قبل مى باشد، برداشت فوق به دست مى آید.
23 ـ اعراب جاهلى، مرمادنى شرک پیشه و بت پرست
ذلکم اللّه ربکم فاعبدوه أفلا تذکرون

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

مراد از شش روز، شش روزگار و شش مرحله ودوران در آفرینش است، و ممکن است مراد از آن، مدّتى برابر شش روز باشد.
[ نظرات / امتیازها ]