وَ حُصِّلَ ما فِی الصُّدُورِ (10)
وَ حُصِّلَ: و حاصل کرده و جمع گردانیده شود در صحف، یعنی ظاهر سازند در آن، ما فِی الصُّدُورِ: آنچه در سینه‌هاست، از خیر و شرّ. یا تبیین و تمییز کرده شود آنچه در سینه‌هاست، از بد و نیک و آن را از یکدیگر جدا گردانند.
مراد آن است که درونه‌ها و پنهانی‌های سینه‌ها که اعتقادات حق و باطل و نیّات ریا و اخلاص است، ظاهر سازند و از یکدیگر ممیز گردانند و بر وفق آن جزا دهند. همچنان که بر اعمال ظاهر مجازات و مکافات دهند.نکته- تخصیص صدور، به جهت آن است که اعتقاد اصل است و اعمال متفرّع بر آن باشد.
[ نظرات / امتیازها ] ﴿وَحُصِّلَ مَا فِى الصُّدُورِ ﴾
(And that which is in the breasts shall be made known) Ibn `Abbas and others have said, "This means what was in their souls would be exposed and made apparent.''
[ نظرات / امتیازها ] 1 - اسرار سینه ها (ملکات و صفات نفسانى، علاقه ها، نیت ها و افکار)، در قیامت بیرون ریخته و آشکار خواهد شد.
و حصّل ما فى الصدور
«تحصیل»، به معناى استخراج مغز از پوسته و پوشش آن است; مانند استخراج طلا از سنگ معدنى آن و اخراج گندم از کاه (مفردات). برخى آن را با تمییز، مرادف مى دانند و بر همین اساس آنچه را بیخته شود، «محصّل» مى گویند (کشاف). در این صورت، مراد از آن، متمایز شدن اسرار نیک و بد خواهد بود.
2 - آشکار شدن اسرار درونى انسان در قیامت، قهرى و بیرون از اختیار او است.
حصّل
مجهول بودن «حصّل»، دلالت بر نکته یاد شده دارد.
3 - قیامت، روز حسابرسى نیت ها، خصلت ها و اسرار درونى است.
و حصّل ما فى الصدور
تهدید به ظهور اسرار درونى در قیامت، کنایه از تأثیر آنها در فرجام اخروى است. بنابراین انسان ها، براساس رازهاى سینه خود نیز، محاسبه و کیفر خواهند شد.
4 - توجّه به برملا شدن خصلت ها و علاقه ها در قیامت، بازدارنده انسان از خوى ناسپاسى، بخل و دل بستگى به ثروت
لکنود ... أفلایعلم إذا ... و حصّل ما فى الصدور
5 - صحنه برملا شدن رازها و نیت هاى پنهان، هول انگیز و تهدیدى براى ناسپاسان و مال دوستان
أفلایعلم إذا ... و حصّل ما فى الصدور
6 - غفلت از فرجام اخروى و لحظه برملا شدن اسرار آدمى، شگفت آور و حالتى نکوهیده است.
أفلایعلم إذا ... و حصّل ما فى الصدور
مفعول «أفلایعلم» یا محذوف است; یعنى: «أفلایعلم مآله؟» و یا کلمه «إذا» از ظرفیة خارج شده و مفعول به قرار گرفته است; یعنى: «أفلایعلم وقت ... تحصیل ما فى الصدور؟». در این صورت مراد، توبیخ بر غفلت از حوادث آن زمان است.
[ نظرات / امتیازها ]