کلمه «وقوب» که مصدر فعل ماضى «وقب» است، به معناى داخل شدن است.‏ [ نظرات / امتیازها ]

کلمه «غسق» به معناى اولین مرحله از ظلمت شب است، وقتى گفته مى‏شود «قد غسق اللیل» معنایش این است که تاریکى شب فرا رسید، و غاسق شب، آن ساعتى است که شفق سمت مغرب ناپدید شود.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

اگر در آیه شریفه شر را به شب نسبت داده، به خاطر این بوده که شب با تاریکیش شریر را در رساندن شر کمک مى‏کند، و به همین جهت مى‏بینیم شرورى که در شب واقع مى‏شود بیشتر از شرور واقع در روز است. علاوه بر این، انسان که مورد حمله شرور است، در شب ناتوان‏تر از روز است. [ نظرات / امتیازها ]

مراد از «غاسق» آغاز شب است که تاریکى را به همراه مى‏آورد. چنانکه در آیه‏اى دیگر مى‏فرماید: «اقم الصّلاة لدلوک الشمس الى غسق الّیل» (اسراء/78).
شاید مراد از «غاسق» هر موجود ظلمت آور باشد که تاریکى‏هاى معنوى را به همراه خود مى‏آورد و گسترش مى‏دهد. [ نظرات / امتیازها ]

از آنجا که افراد شرور، براى حمله و هجوم و یا توطئه چینى از تاریکى شب استفاده مى‏کنند، لذا به خدا پناه مى‏بریم از شرورى که در شب واقع مى‏شود. [ نظرات / امتیازها ]

در آسیب پذیرى سه اصل وجود دارد: آمادگى هجوم از سوى دشمن، فرصت‏هاى مناسب براى هجوم نظیر تاریکى‏ها، وجود حفره‏ها و نقطه ضعف‏ها. آرى دشمن به دنبال تاریکى‏ها و حفره‏ها و نقاط ضعف است. [ نظرات / امتیازها ]

شب براى مردان خدا، زمان بندگى و عبادت است: «یتلون آیات اللّه آناء الّیل» (آل عمران/113) ولى براى نامردمان، زمان توطئه و تهدید و هجوم است. {من شرّ غاسق} [ نظرات / امتیازها ]

در میان تمام شرور نام سه شرّ در این سوره آمده است:
- شرور پنهان و در تاریکى‏ها «من شرّ غاسق اذا وقب» (فلق/3).
- شرور زبان‏هاى ناپاک «من شرّ النفّاثات فى العقد» (فلق/4).
- شرور حسادت‏ها و رقابت‏هاى منفى «و من شرّ حاسد اذا حسد» (فلق/5). [ نظرات / امتیازها ]

1 - پناه بردن به خداوند از شرور شبانه، به ویژه زمان تاریکى مطلق آن، توصیه الهى به پیامبر(ص)

قل أعوذ ... و من شرّ غاسق إذا وقب

«غَسَق»; یعنى، آغاز تاریکى شب (صحاح) و «وقوب» (مصدر «وقب»)، به معناى داخل شدن در همه چیز است (لسان العرب). مراد از «غاسق إذا وقب»، شب است; زمانى که در همه چیز وارد شده و آن را تاریک سازد (لسان العرب به نقل از فراء). کلمه «غاسق» با فعل «غَسَقَ» (جریان یافت)، از یک ریشه و نشانگر پخش شدن شب بر موجودات است. اسناد شرّ به شب به جهت مناسب تر بودن آن از روز، براى جریان شرور است.

2 - خداوند، بر حفاظت انسان از مخفى ترین خطرها، توانا است.

و من شرّ غاسق إذا وقب

3 - قدرت خداوند بر شکافتن تاریکى شب به وسیله سپیده صبح، دلیل توانمندى او بر خنثى ساختن تهدیدهاى پوشیده و توطئه هاى سرّى و شبانه دشمن

قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ غاسق إذا وقب

آیات بعد، قرینه بر این است که مراد از خطرهاى شبانه، برنامه ریزى هاى کاملاً محرمانه دشمن در شب است.

4 - پیامبر(ص)، مورد تهدید دسیسه ها و نیرنگ هاى فوق سرّى دشمن

قل ... و من شرّ غاسق إذا وقب

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

و من شر غاسق اذا وقب
در صحاح مى گوید: کلمه (غسق ) به معناى اولین مرحله از ظلمت شب است ، وقتى گفته مى شود (قد غسق اللیل ) معنایش این است که تاریکى شب فرا رسید، و عاسق شب ، آن ساعتى است که شفق سمت مغرب ناپدید شود.
و کلمه (وقوب ) که مصدر فعل ماضى (وقب ) است ، به معناى داخل شدن است .
در نتیجه معناى آیه این مى شود: و از شر شب وقتى که با ظلمتش داخل مى شود. و اگر در آیه شریفه شر را به شب نسبت داده ، به خاطر این بوده که شب با تاریکیش شریر را در رساندن شر کمک مى کند، و به همین جهت مى بینیم شرورى که در شب واقع مى شود بیشتر از شرور واقع در روز است . علاوه بر این ، انسان که مورد حمله شرور است ، در شب ناتوان تر از روز است .
ولى بعضى گفته اند: مراد از کلمه (غاسق ) خصوص شب نیست ، بلکه هر شرى است که به آدمى هجوم بیاورد، هر چه مى خواهد باشد.
ذکر خصوص شر شبانگاه ، شر ساحران و شر حاسد بعد از ذکر (من شر ما خلق )از باب اهتمام به این سه شرط است
در آیه اول مطلق شر را ذکر کرد، و در آیه دوم خصوص (شر غاسق ) را یاد آور شد، و این خود از باب ذکر خاص بعد از عام است ، تا اهتمام بیشتر نسبت به خاص را برساند، و در این سوره بعد از ذکر شر عام ، به خصوص سه شر اهتمام شده است : یکى شر شب وقتى داخل مى شود. و دوم شر ساحران . و سوم شر حاسد، که مشغول توطئه مى گردد. و اهتمام بیشتر نسبت به این سه نوع شر بخاطر این است که انسان از این سه شر غافل است ، یعنى این سه نوع شر در حال غفلت آدمى حمله مى آورند [ نظرات / امتیازها ]

و من شر غاسق اذا وقب
در صحاح مى گوید: کلمه (غسق ) به معناى اولین مرحله از ظلمت شب است ، وقتى گفته مى شود (قد غسق اللیل ) معنایش این است که تاریکى شب فرا رسید، و عاسق شب ، آن ساعتى است که شفق سمت مغرب ناپدید شود.
و کلمه (وقوب ) که مصدر فعل ماضى (وقب ) است ، به معناى داخل شدن است .
در نتیجه معناى آیه این مى شود: و از شر شب وقتى که با ظلمتش داخل مى شود. و اگر در آیه شریفه شر را به شب نسبت داده ، به خاطر این بوده که شب با تاریکیش شریر را در رساندن شر کمک مى کند، و به همین جهت مى بینیم شرورى که در شب واقع مى شود بیشتر از شرور واقع در روز است . علاوه بر این ، انسان که مورد حمله شرور است ، در شب ناتوان تر از روز است .
ولى بعضى گفته اند: مراد از کلمه (غاسق ) خصوص شب نیست ، بلکه هر شرى است که به آدمى هجوم بیاورد، هر چه مى خواهد باشد.
ذکر خصوص شر شبانگاه ، شر ساحران و شر حاسد بعد از ذکر (من شر ما خلق )از باب اهتمام به این سه شرط است
در آیه اول مطلق شر را ذکر کرد، و در آیه دوم خصوص (شر غاسق ) را یاد آور شد، و این خود از باب ذکر خاص بعد از عام است ، تا اهتمام بیشتر نسبت به خاص را برساند، و در این سوره بعد از ذکر شر عام ، به خصوص سه شر اهتمام شده است : یکى شر شب وقتى داخل مى شود. و دوم شر ساحران . و سوم شر حاسد، که مشغول توطئه مى گردد. و اهتمام بیشتر نسبت به این سه نوع شر بخاطر این است که انسان از این سه شر غافل است ، یعنى این سه نوع شر در حال غفلت آدمى حمله مى آورند [ نظرات / امتیازها ]