معناى آیه این است که: از شر حسود وقتى که مبتلا به حسد گشته و مشغول اعمال حسد درونى خود شود و علیه محسود دست بکار گردد.

بعضى (مجمع البیان، ج 10، ص 569) از مفسرین گفته‏اند: این آیه شامل چشم زدن اشخاص شور چشم نیز مى‏شود، چون چشم زدن هم ناشى از نوعى حسد درونى مى‏گردد، شخص حسود وقتى چیزى را ببیند که در نظرش بسیار شگفت‏آور و بسیار زیبا باشد حسدش تحریک شده، با همان نگاه، زهر خود را مى‏ریزد. [ نظرات / امتیازها ]

1-رسول خدا (صل‍ی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: فقر با کفر فاصله چندانى ندارد، و حسد آن قدر مؤثر است که گویى مى‏خواهد از قضا و قدر الهى هم جلو بزند.

علامه طباطبایی: این روایت به همین عبارت از انس از رسول خدا (صل‍ی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) نقل شده (الدر المنثور، ج 6، ص 420).

2-از رسول خدا(صل‍ی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) روایت کرده‏اند که فرمود: نزدیک است که حسد از قضا و قدر الهى سبقت بگیرد. (این تعبیر کنایه است از شدت تاثیر حسد، نه اینکه مى‏تواند سبقت بگیرد، چون تاثیر حسد هم خود از قضاء و قدر الهى است).

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

رسول خدا (صل‍ی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمود: حسد حسنات آدمى را مى‏خورد، آن چنان که آتش هیزم را. (لطفى که در این تشبیه بکار رفته از نظر خواننده مخفى نماند).

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

تلاش براى به دست آوردن کمالاتى که دیگران دارند، غبطه و ارزش است، ولى تلاش براى نابود کردن کمالات دیگران حسادت است. حسادت نشانه کم ظرفیّتى و تنگ نظرى است. اولین قتلى که در زمین واقع شد به خاطر حسادت میان فرزندان آدم بود و اولین گناهى که در آسمان واقع شد، حسادت ابلیس به آدم بود. در حدیث مى‏خوانیم: حسادت ایمان را مى‏خورد آن گونه که آتش هیزم را (کافی ج2، ص306).
آنچه بر سر اهل بیت پیامبر (علیهم‌السلام) آمد که آنان را کنار زدند، ناشى از حسادت بود و قرآن در آیه 54 سوره نساء مى‏فرماید: چرا به خاطر الطاف و تفضّل خداوند، بر افراد لایق حسادت مى‏ورزند، مگر نمى‏دانند ما به آل ابراهیم کتاب و حکمت و ملک عظیم دادیم.
حسادت در میان تمام شرور، برجسته‏ترین شرّ است. زیرا حسود نقشه‏ها مى‏کشد و حیله‏ها مى‏کند و مرتکب انواع شرور مى‏شود تا به هدف برسد.
حضرت على‏ (علیه‌السلام) در نهج البلاغه، حکمت 493 مى‏فرماید: «الحسد داء عیاء لایزال الا بهلک الحاسد او بموت المحسود» حسادت مرض خطرناکى است که جز با مرگ محسود یا هلاکت حسود از بین نمى‏رود.
حسود در واقع به خدا اعتراض دارد و در برابر اراده و حکمت او جهت مى‏گیرد که چرا به او عطا کرده و به من نداده است.
حسود هرگز خیرخواهى و نصیحت نمى‏کند و به خاطر خوى حسادت، از رسیدن خیر خودش به دیگران جلوگیرى مى‏کند. [ نظرات / امتیازها ]

قرآن، ریشه بسیارى از گناهان را «بغیاً» به معناى حسادت دانسته است و امام صادق (علیه‌السلام) مى‏فرماید: «انّ الکفر اصله الحسد» ریشه کفر حسادت است. چنانکه در برابر پیامبران مى‏گفتند: «أبشر یهدوننا» (تغابن/6) آیا انسانى مثل ما پیامبر شود و ما را هدایت کند؟

حسود، اهل تواضع و تشکر نیست و هرگز به کمالات دیگران گواهى نمى‏دهد و قهراً مرتکب گناه کتمان حق مى‏شود.

حسود معمولاً منافق است. حضرت على (علیه‌السلام) مى‏فرماید: «الحاسد یظهر وُدّه فى اقواله و یخفى بُغضه فى افعاله»(279) در ظاهر اظهار علاقه مى‏کند ولى در باطن کینه و بغض دارد.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

گاهى تبعیض نابجا میان افراد، حسادت آنان را بر مى‏انگیزد.
گاهى مردم توجیه نیستند و شرایط را یکسان مى‏پندارند و همینکه یک برترى و امتیازى دیدند حسادت مى‏ورزند. در حالى که اگر حکمت و دلیل تفاوت‏ها را بدانند آرام مى‏شوند.
حسادت در خاندان نبوت نیز پیدا مى‏شود، همان گونه که در خانه حضرت یعقوب (علیه‌السلام)، حسادت فرزندان، آنان را به چاه افکندن برادر وادار کرد.
دامنه حسادت تنها نسبت به نعمت‏هاى مادى نیست، بلکه گاهى نسبت به ایمان افراد حسادت مى‏شود و مى‏خواهند آنان را به کفر برگردانند. «یردّونکم من بعد ایمانکم کفّاراً حسداً» (بقره/109).
روشن است که حسادت، آرزوى نابودى نعمت دیگران است، وگرنه درخواست نعمت از خداوند، حسادت نیست. چنانکه سلیمان از خداوند حکومتى بى نظیر خواست: «ملکاً لا ینبغى لاحد»(ص/35) و حضرت على (علیه‌السلام) در دعاى کمیل از خداوند مى‏خواهد که نصیب او بیشتر باشد و قرب او به خداوند نیز بیشتر باشد. «واجعلنى من احسن عبیدک نصیبا عندک و اقربهم منزلة منک...» [ نظرات / امتیازها ]

براى درمان حسادت باید اینگونه فکر کرد:
دنیا، کوتاه و کوچک است و غصه براى آن ارزشى ندارد.
ما نیز نعمت‏هایى داریم که دیگران ندارند.
نعمت‏ها بر اساس حکمت تقسیم شده است، گرچه ما حکمت آن را ندانیم.
آنکه نعمتش بیشتر است، مسئولیّتش بیشتر است.
بدانیم که حسادت ما بى‏نتیجه است و خداوند به خاطر اینکه بنده‏ى چشم دیدن نعمتى را ندارد، لطف خود را قطع نمى‏کند و فقط خودمان را رنج مى‏دهیم. [ نظرات / امتیازها ]

1 - حسادت به دیگران، حالتى ناپسند و عملى ساختن آن، شرّآفرین و ضربه زننده به آنان است.

و من شرّ حاسد إذا حسد

2 - لزوم پناه بردن به خداوند، هنگام تلاش هاى حسادت آمیز دیگران

و من شرّ حاسد إذا حسد

3 - خداوند، بر بى اثر کردن حسد دیگران و مصون ساختن انسان در برابر تلاش هاى عملى حسودان، توانا است.

أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد

4 - پناه بردن به خداوند و به زبان جارى ساختن استعاذه به درگاه او، زمینه ساز دور ماندن انسان از آسیب هاى حسودان

أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد

5 - توانایى خداوند بر شکافتن تاریکى ها با سپیده صبح،
1 - حسادت به دیگران، حالتى ناپسند و عملى ساختن آن، شرّآفرین و ضربه زننده به آنان است.

و من شرّ حاسد إذا حسد

2 - لزوم پناه بردن به خداوند، هنگام تلاش هاى حسادت آمیز دیگران

و من شرّ حاسد إذا حسد

3 - خداوند، بر بى اثر کردن حسد دیگران و مصون ساختن انسان در برابر تلاش هاى عملى حسودان، توانا است.

أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد

4 - پناه بردن به خداوند و به زبان جارى ساختن استعاذه به درگاه او، زمینه ساز دور ماندن انسان از آسیب هاى حسودان

أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد

5 - توانایى خداوند بر شکافتن تاریکى ها با سپیده صبح، دلیل قدرت او بر نجات انسان از خطر حسودان

قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد

6 - پیامبر(ص)، در معرض ضربه خوردن از سوى فرد یا افرادى که حسادت، آنان را به تلاش هاى شرّآفرین وادار مى ساخت.

قل ... و من شرّ حاسد إذا حسد

نکره بودن «حاسد» ـ در مقابل معرفه بودن «النفاثات» ـ مى تواند بیانگر ناشناخته بودن حسودانى باشد که درصدد ضربه زدن به پیامبر(ص) بودند و ممکن است مراد از آن جنس باشد; در آن صورت بر همه حسودان تعمیم خواهد یافت.

7 - تلاش شدید فردى حسود، براى رساندن شرّ به پیامبر(ص)

و من شرّ حاسد إذا حسد

چنانچه آمدن «حاسد»، براى بیان شدت حسدى باشد که از فرد حسود سر زده بود، ناشناخته بودن او از آیه استفاده نمى شود; مؤید این احتمال شأن نزول آیه شریفه است که در آن آمده: آن فرد «لَبید بن اَعْصَم» نام داشته است.

8 - خداوند، پیامبر(ص) را به پناه خواستن و امداد طلبیدن از او، در برابر آثار حسادت مردم فرمان داد.

قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد

9 - به زبان آوردن آیات سوره «فلق»، از آداب استعاذه به خداوند

قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد


قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد

6 - پیامبر(ص)، در معرض ضربه خوردن از سوى فرد یا افرادى که حسادت، آنان را به تلاش هاى شرّآفرین وادار مى ساخت.

قل ... و من شرّ حاسد إذا حسد

نکره بودن «حاسد» ـ در مقابل معرفه بودن «النفاثات» ـ مى تواند بیانگر ناشناخته بودن حسودانى باشد که درصدد ضربه زدن به پیامبر(ص) بودند و ممکن است مراد از آن جنس باشد; در آن صورت بر همه حسودان تعمیم خواهد یافت.

7 - تلاش شدید فردى حسود، براى رساندن شرّ به پیامبر(ص)

و من شرّ حاسد إذا حسد

چنانچه آمدن «حاسد»، براى بیان شدت حسدى باشد که از فرد حسود سر زده بود، ناشناخته بودن او از آیه استفاده نمى شود; مؤید این احتمال شأن نزول آیه شریفه است که در آن آمده: آن فرد «لَبید بن اَعْصَم» نام داشته است.

8 - خداوند، پیامبر(ص) را به پناه خواستن و امداد طلبیدن از او، در برابر آثار حسادت مردم فرمان داد.

قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد

9 - به زبان آوردن آیات سوره «فلق»، از آداب استعاذه به خداوند

قل أعوذ بربّ الفلق ... و من شرّ حاسد إذا حسد
[ نظرات / امتیازها ]

و من شر حاسد اذا حسد
یعنى از شر حسود وقتى که مبتلا به حسد گشته و مشغول اعمال حسد درونى خود شود و علیه محسود دست بکار گردد.
بعضى از مفسرین گفته اند: این آیه شامل چشم زدن اشخاص شور چشم نیز مى شود، چون چشم زدن هم ناشى از نوعى حسد درونى مى گردد، شخص حسود وقتى چیزى را ببیند که در نظرش بسیار شگفت آور و بسیار زیبا باشد حسدش تحریک شده ، با همان نگاه ، زهر خود را مى ریزد. [ نظرات / امتیازها ]

حسد زشت ترین صفت رذیله

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]