(فاتیاه فقولا انا رسولا ربک فارسل معنا بنی اسرائیل و لا تعذبهم قدجئناک بایه من ربک و السلام علی من اتبع الهدی ): (پس نزد فرعون آمدند و گفتند:ما دو فرستاده از جانب پروردگار تو هستیم ، بنی اسرائیل را با ما روانه کن و عذابشان مکن ، ما به تحقیق با معجزه ای از جانب پروردگارت آمده ایم و درود بر آنکس که ازهدایت پیروی کند)، در این آیه مجددا دستور به رفتن نزد فرعون تکرار شده ، البته بعداز وعده نصرت و امان و همچنین در اینجا رسالت آن دو را رسما بیان فرموده و آن این است که نزد فرعون روند و او را به ایمان و دست برداشتن از عذاب بنی اسرائیل دعوت کنند و پیشنهاد نمایند که بنی اسرائیل را اجازه دهد تا با آنها به هر جا خواستند بروند،ایشان با بیان اینکه رسول پروردگار هستند به فرعون فهماندند که پروردگار یکتاپروردگار او نیز هست ، و وقتی الله رب باشد دیگر ربوبیتی برای فرعون نخواهد بود. و در جمله (فارسل معنا بنی اسرائیل ) تکلیفی فرعی را متوجه شخص فرعون نمودند وسپس با جمله (جئناک بایه من ربک ) برای اثبات رسالتشان استناد به حجت کردند و با نکره آوردن آیت دلالت بر عظمت آیت و مبهم بودن عدد آن و وضوح دلالتش بر رسالت نموده اند و سپس در مقام خداحافظی و تحیت و برای اشاره به اینکه بگویند ما دیگرحرفی نداریم و رسالت ما همین بود که گفتیم ، فرمودند: درود بر آنکه از هدایت پیروی کند و این کلام خلاصه محتوای دعوت دینی است که دامنه سلامت تمامی افرادی را که هدایت و سعادت را پیروی می کنند، شامل می شود و چنین افرادی در مسیر زندگی به هیچ مکروهی بر نمی خورند، نه در دنیا و نه در آخرت . [ نظرات / امتیازها ]

سپس دقیقا چگونگى پیاده کردن دعوتشان را در حضور فرعون در پنج جمله کوتاه و قاطع و پر محتوا براى آنها بیان مى‏فرماید، که یکى مربوط به اصل مأموریت است و دیگرى بیان محتواى مأموریت و سومى دلیل و سند و چهارمى تشویق پذیرندگان و سر انجام تهدید مخالفان. برگزیده تفسیر نمونه، ج‏3، ص: 123

نخست مى‏گوید: «شما به سراغ او بروید و به او بگویید: ما فرستادگان پروردگار توایم» (فَأْتِیاهُ فَقُولا إِنَّا رَسُولا رَبِّکَ).

دیگر این که: «بنى اسرائیل را همراه ما بفرست و آنها را اذیت و آزار مکن» (فَأَرْسِلْ مَعَنا بَنِی إِسْرائِیلَ وَ لا تُعَذِّبْهُمْ).

سپس اشاره به دلیل و مدرک خود کرده، مى‏گوید به او بگویید: «ما نشانه‏اى از پروردگارت براى تو آورده‏ایم» (قَدْ جِئْناکَ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکَ).

بنا بر این به حکم عقل لازم است لا اقل در سخنان ما بیندیشى و اگر درست بود بپذیرى.

سپس به عنوان تشویق مؤمنان اضافه مى‏کند: «درود بر آنها که از هدایت پیروى مى‏کنند» (وَ السَّلامُ عَلى‏ مَنِ اتَّبَعَ الْهُدى‏).

این جمله ممکن است به معنى دیگرى نیز اشاره باشد و آن این که سلامت در این جهان و جهان دیگر از ناراحتیها و رنجها و عذابهاى دردناک الهى، و مشکلات زندگى فردى و اجتماعى از آن کسانى است که از هدایت الهى پیروى کنند و این در حقیقت نتیجه نهایى دعوت موسى است. [ نظرات / امتیازها ]

حالا بروید ﴿فَأْتِیَاهُ﴾ دوتایی بروید ﴿فَقُولا﴾ چون دوتایی یک مطلب دارید هم تثنیه درست است برای اینکه دو نفرید، هم مفرد درست است برای اینکه یک هدف دارید لذا گاهی می‌فرماید: ﴿فَقُولا إِنَّا رَسُولاَ رَبِّکَ﴾، در بعضی از موارد مثل آیهٴ شانزده سورهٴ مبارکهٴ «شعراء» دارد که ﴿قَالَ إِنَّمَا أَنَا رَسُولُ رَبِّکِ﴾ نه ﴿رَسُولاَ﴾ ما دو نفر نیستیم یک نفریم برای اینکه یک حرف داریم ما اگر دوتا حرف داشته باشیم بله دو نفریم، اگر یک وقت گفتیم ﴿إِنَّا رَسُولاَ﴾ برای اینکه ظاهراً دو نفریم و اگر در آیهٴ شانزده سورهٴ مبارکهٴ «شعراء» مفرد آورد فرمود بگویید ﴿أَنَا رَسُولُ﴾ برای اینکه ما یک نفریم دوتا حرف نداریم که در سورهٴ مبارکهٴ «انفال» و مانند آن آمده است که ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ﴾[27] نه «دعواکم» تثنیه نیست چون پیغمبر حرفی غیر از حرفِ خدای سبحان ندارد چه بگوییم حرفِ خدا چه بگوییم حرفِ پیامبر یکی است
سه نگردد بر ایشان مر او را پرنیان خوانی و حریر و پَرند
حیف که ذوق و ادبیات و اینها از حوزه‌ها رخت بربست. خب، ﴿فَقُولاَ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِینَ﴾ مفرد آورده به هر تقدیر، اینکه این همه عرب خضوع کردند در اثر این پیچ و مُهرهٴ ادبی و فصاحت و بلاغت این کتاب است.
اوّلین وظیفه این است که مردم را باید آزاد بکنی ﴿فَأَرْسِل مَعَنَا بَنی إِسْرائِیلَ﴾ اینها را آزاد بکن چون بنی‌اسرائیل تقریباً عَبید و بردهٴ آل‌فرعون بودند با اینها معاملهٴ بردگی می‌کردند آن مسئلهٴ ﴿یُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَکُمْ وَیَسْتَحْیُونَ نِسَاءَکُمْ﴾[28] برای یک گروه خاص بود وگرنه تودهٴ مردم که بچه نبودند تا ذبح اولاد بشود که اینها را در حالی که برده بودند این اهرام مصر و امثال ذلک از همین قبیل بود ساخته شد دیگر، ﴿وَلاَ تُعَذِّبْهُمْ﴾ چقدر این کتاب شیرین است نگاه کنید فرمود ما دوتا ادّعا کردیم ﴿إِنَّا رَسُولاَ رَبِّکَ﴾ خب چه می‌خواهید، استقلال مردم آزادی مردم ﴿فَأَرْسِل مَعَنَا بَنی إِسْرائِیلَ وَلاَ تُعَذِّبْهُمْ﴾ دو، خب دلیلتان چیست ﴿قَدْ جِئْناکَ بِآیَةٍ مِّن رَّبِّکَ﴾ اول نفرمودند ما معجزه داریم اول ادّعا بعد دلیل، ادّعا کردند ما رسولیم حوزهٴ رسالت ما هم آزادی و استقلال مردم است دلیل ما هم معجزه است ﴿قَدْ جِئْناکَ بِآیَةٍ مِّن رَّبِّکَ﴾ صِرف اینکه گرچه خدای سبحان فرمود شما با آیات من بروید هر دو را کنار هم ذکر کرد فرمود: ﴿اذْهَبْ إِلَی فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَی﴾[29] یا در بخشهای دیگر فرمود: ﴿فاذْهَبَا بِآیَاتِنَا﴾،[30] آیهٴ 42 فرمود: ﴿اذْهَبْ أَنتَ وَأَخُوکَ بِآیَاتِی﴾ اینها را کنار هم ذکر کرد اما در مقام تفصیل و تبیین و تحریر و شرح وجود مبارک موسای کلیم می‌داند چه چیزی را اول بگوید چه چیزی را وسط بگوید چه چیزی را آخر بگوید اول ادعا کرده که ما رسولیم، حوزهٴ رسالت و مأموریت هم مشخص کرده او باید دلیل بیاورد دیگر دلیل من هم معجزه است.
[ نظرات / امتیازها ]

فَأْتِیاهُ فَقُولا إِنَّا رَسُولا رَبِّکَ فَأَرْسِلْ مَعَنا بَنِی إِسْرائِیلَ وَ لا تُعَذِّبْهُمْ قَدْ جِئْناکَ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکَ وَ السَّلامُ عَلى‌ مَنِ اتَّبَعَ الْهُدى‌ (47)
بعد از آن تفسیر فرماید امر دعوت و تبلیغ را:
فَأْتِیاهُ فَقُولا إِنَّا رَسُولا رَبِّکَ‌: پس بروید به جانب فرعون، پس بگوئید بدرستى که ما فرستادگان پروردگار توئیم به آنچه دعوت کنیم تو را به آن و امر نمائیم. فَأَرْسِلْ مَعَنا بَنِی إِسْرائِیلَ‌: پس بفرست با ما فرزندان یعقوب را، یعنى رها کن و از بند بندگى و خدمت ایشان را خلاص نما تا به زمین بیت المقدس که مسکن پدران و اجداد ما بود برگردیم. وَ لا تُعَذِّبْهُمْ‌: و عذاب مکن آنها را به بجا آوردن کارهاى شاقه مانند کندن زمین و بنائى و نقل سنگهاى بزرگ و غیر آن بدون اجرت و مزد. قَدْ جِئْناکَ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکَ‌: بتحقیق آورده‌ایم معجزه‌اى از جانب پروردگار تو، یعنى آمده‌ایم براى دعوت تو به حجت و برهان نه آنکه بدون دلیل و تبیان.
بعد از آن به جهت ترغیب و تشویق فرمود: وَ السَّلامُ عَلى‌ مَنِ اتَّبَعَ الْهُدى‌:
و سلامتى دو جهان، یا درود و تحیت حضرت رحمان بر کسى باد که پیروى کند راه راست را که ایمان به یگانگى خدا باشد. نزد بعضى معنى آنکه: و سلامتى از عذاب الهى است بر کسى که پیروى نماید هدایت را. نزد بعضى از مفسرین این کلام موسى و هارون است که وعده‌اى باشد براى کسى که ایمان آرد به سلامتى از عقوبات، لکن اولى آنکه: تتمه کلام سبحانى است که تحریص و ترغیب باشد نسبت به تمام مردم تا پیروى کنند هدایت و ایمان را و مخالفت نمایند هواى نفس و شیطان را، زیرا در اول نجات محقق و در ثانى هلاکت مسلم باشد. [ نظرات / امتیازها ]

فَأتِیاه‌ُ فَقُولا إِنّا رَسُولا رَبِّک‌َ فَأَرسِل‌ مَعَنا بَنِی‌ إِسرائِیل‌َ وَ لا تُعَذِّبهُم‌ قَد جِئناک‌َ بِآیَةٍ مِن‌ رَبِّک‌َ وَ السَّلام‌ُ عَلی‌ مَن‌ِ اتَّبَع‌َ الهُدی‌ (47)
‌پس‌ بروید ‌شما‌ دو برادر نزد فرعون‌ ‌پس‌ ‌از‌ ‌آن‌ بگوئید ‌ما دو موسی‌ و هارون‌ دو رسولیم‌ ‌از‌ جانب‌ پروردگار تو خداوند متعال‌ ‌پس‌ بفرست‌ بنی‌ اسرائیل‌ ‌را‌ ‌با‌ ‌ما و ‌آنها‌ ‌را‌ ‌در‌ شکنجه‌ و عذاب‌ مینداز بتحقیق‌ ‌ما آمدیم‌ نزد تو ‌با‌ دلیل‌ و نشانه‌ و آیة ‌از‌ طرف‌ پروردگار تو و سلامت‌ و رستگاری‌ و نجات‌ ‌از‌ ‌برای‌ کسی‌ ‌است‌ راه‌ هدایت‌ ‌را‌ متابعت‌ کند.
(فَأتِیاه‌ُ فَقُولا) جمله‌ ‌در‌ تقدیر ‌است‌ بدلالت‌ کلام‌ ‌یعنی‌ ‌پس‌ ‌از‌ امر ‌به‌ اینکه‌ بروید و بگوئید رفتند و گفتند و رفتن‌ ‌آنها‌ نزد فرعون‌ باین‌ نحو بوده‌ ‌که‌ گفتند قصر فرعون‌ هفت‌ ‌در‌ بند داشت‌ و ‌بر‌ ‌هر‌ ‌در‌ بندی‌ پاسبانها قرار داده‌ ‌بود‌ و چون‌ موسی‌ و هارون‌ آمدند درها باز شد و پاسبانها بخواب‌ رفته‌ بودند ‌تا‌ وارد قصر فرعون‌ شدند و فرعون‌ ‌با‌ اجزاء دولتی‌ و جلساء مجلس‌ نشسته‌ بودند ‌گفت‌ اینها کیانند گفتند ‌ما دو نفر رسولیم‌ ‌از‌ جانب‌ پروردگار تو.
(إِنّا رَسُولا رَبِّک‌َ) آمده‌ایم‌ ‌برای‌ دعوت‌ بتوحید و ازاله شرک‌ و ایمان‌ بحق‌ و دین‌ مستقیم‌ و اینکه‌ (فَأَرسِل‌ مَعَنا بَنِی‌ إِسرائِیل‌َ) و ‌آنها‌ ‌را‌ ‌از‌ عبودیت‌ ‌خود‌ نجات‌ ده‌ و ‌از‌ اعمال‌ شاقه‌ رها نما.
(وَ لا تُعَذِّبهُم‌) بکشتن‌ ابناء ‌آنها‌ و کنیزی‌ زنهای‌ ‌آنها‌ و ‌اگر‌ باور نمیکنی‌ ‌که‌ ‌ما ‌از‌ جانب‌ پروردگار تو آمده‌ایم‌ ‌ما ‌با‌ دلیل‌ و برهان‌ قطعی‌ ‌که‌ معجزه‌ و نشانه‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌از‌ جانب‌ ‌او‌ ‌است‌.
(قَد جِئناک‌َ بِآیَةٍ مِن‌ رَبِّک‌َ) و بشارت‌ میدهیم‌ بکسانی‌ ‌که‌ ایمان‌ آورند و هدایت‌ شوند سلامتی‌ ‌از‌ عذاب‌ الهی‌ و نجات‌ ‌از‌ مهالک‌.
(وَ السَّلام‌ُ عَلی‌ مَن‌ِ اتَّبَع‌َ الهُدی‌) ‌اینکه‌ سلام‌ تحیّتی‌ نیست‌ بلکه‌ خبر ‌از‌ نجات‌
‌از‌ عذاب‌ اخروی‌ و بلیّات‌ دنیویست‌. [ نظرات / امتیازها ]

فَأْتِیٰاهُ فَقُولاٰ إِنّٰا رَسُولاٰ رَبِّکَ فَأَرْسِلْ مَعَنٰا بَنِی إِسْرٰائِیلَ وَ لاٰ تُعَذِّبْهُمْ قَدْ جِئْنٰاکَ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکَ وَ اَلسَّلاٰمُ عَلىٰ مَنِ اِتَّبَعَ اَلْهُدىٰ موسى و هارون دربارۀ فرعون دو تا مأموریت داشتند اولى دعوت او به ایمان که فرمان اصلی بود دومى: دست برداشتن از بنى اسرائیل و رفع شکنجه از آنها و سپردن کار آنها به موسى و هارون، اولى آیۀ در لَعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشىٰ گذشت، دومى در این آیه، بعد از وعدۀ حفظ آنها، آمده است جملۀ وَ اَلسَّلاٰمُ عَلىٰ مَنِ اِتَّبَعَ اَلْهُدىٰ تتمة دعوت به اسلام و ایمان است یعنى هر که از هدایت خدایى پیروى کند او در دنیا و عقبى از شقاوت و عذاب خدا و بدبختى سلامت و در امان خواهد بود المیزان فرموده: در نکره آمدن «آیه» از عدد آن صرف نظر شده، عظمت و واضح الدلاله بودن آن مطرح است [ نظرات / امتیازها ]

فَأْتِیٰاهُ فَقُولاٰ إِنّٰا رَسُولاٰ رَبِّکَ فَأَرْسِلْ مَعَنٰا بَنِی إِسْرٰائِیلَ وَ لاٰ تُعَذِّبْهُمْ قَدْ جِئْنٰاکَ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکَ تأکید براى آیه بالا و دستور به اینکه بایستى وقتى که نزد فرعون رفتید با اطمینان خاطر که من با شما مى باشم و مراقب حال و گفتار شما هستم اول رسالت خود را به وى تذکر دهید و بگوئید ما دو فرستاده و رسولى مى باشیم از جانب پروردگار تو شاید متذکر گردد یا بترسد و سپس بگوئید بنى اسرائیلیان را با ما بفرست و به آنان عذاب و شکنجه مکن و ما از جانب پروردگار تو آمده ایم با معجزاتى که شاهد صدق گفتار ما باشد وَ اَلسَّلاٰمُ عَلىٰ مَنِ اِتَّبَعَ اَلْهُدىٰ سلام در اینجا بمعنى تحیّت نیست بلکه مقصود این است که سلامتى بر کسى است که تابع هدایت گردید (مجمع البیان) [ نظرات / امتیازها ]

فَأْتِیٰاهُ فَقُولاٰ إِنّٰا رَسُولاٰ رَبِّکَ فَأَرْسِلْ مَعَنٰا بَنِی إِسْرٰائِیلَ وَ لاٰ تُعَذِّبْهُمْ ؛ یعنى اى فرعون! بنى اسرائیل را به وسیلۀ اسارت، زیردست قرار گرفتن، کشته شدن پسران و به خدمت درآمدن دختران، عذاب مکن نظیر این سخن در آیۀ 104 سورۀ اعراف، جلد سوم بیان شد قَدْ جِئْنٰاکَ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکَ ؛ ما با حجّت کافى و دلیل قطعى براى اثبات راستگویى به سوى تو آمدیم وَ اَلسَّلاٰمُ عَلىٰ مَنِ اِتَّبَعَ اَلْهُدىٰ مراد از هدى همان دین خداست سلام، یعنى در امان بودن از عذاب او معناى جمله چنین است: هرکس به دین خدا درآید، از عذاب سوزان سالم مى ماند [ نظرات / امتیازها ]