(ومن الذین قالوا انا نصاری اخذنا میثاقهم فنسوا حظا مما ذکروا به فاغرینا بینهم العداوه و البغضاء الی یوم القیامه و سوف ینبئهم الله بما کانوایصنعون ):(و از کسانی می گویند ما نصاری هستیم ،میثاق مخصوص گرفتیم ، پس آنها هم بخشی از اصول دینی خود را فراموش کردندو در نتیجه تا قیامت بینشان دشمنی و کینه را تحریک کردیم و به زودی خدا آنها را از اعمالی که می کرده اندآگاه خواهد نمود)،عهد آنها این بود که عیسی (ع ) آنها را به تقوی و ترک ملازمت دنیا و زینتهای آن دعوت می نمود و آنها را به صلح و صفا می خواند، اما آنهابخشی از اصول تعالیم مسیح را از یاد بردند و خداوند هم به این سبب همواره آنها را ملازم کینه و دشمنی نمود (اغرینا)از ماده (غری ) و (غراء) به معنای چسب و سریش است ، یعنی آنها همواره ملازم و کینه ورزی هستند و از آن جدانمی شوند و به جای صلح و صفا گرفتار جنگ و کینه و دشمنی خواهند بود وهرگاه بخواهند ازا ین وضعیت خارج شوند و از غم رها شوند، دوباره به آن اندوه بر گردانده می شوند و به آنها گفته می شود، بچشید عذاب آتش سوزنده راو نمونه اینها جنگهای جهانی و بین المللی است که اینها به راه انداخته اند،جنگهایی که کره زمین را تهدید به خرابی و فنا و بشریت را تهدید به انقراض نموده است و تازه اینها عذاب دنیوی آنهاست و در آخرت خداوند بیش از این آنها را عذاب خواهد کرد و آنها را نسبت به آنچه کرده اند آگاه می سازد. [ نظرات / امتیازها ]

در اینجا تعبیر ویژه‌ای را می‌یابیم‌که معنی خاصی در بر دارد:

(‌وَمِن الّذینَ قالُوا: اِنّا نِصاری ).

از کسانی که مـی‌گویند: مـا مسیحی هسـتیم (‌و ادعاء دارند که یاران مسیح می‌باشند)‌.

معنی خاص آن این است‌که آنان از روی ادعاء چنین گفته‌اند، و چنین ادعائی را در زنـدگانی عملا پـیاده نکرده‌اند و در عمـل نشان نداده‌اند. قطعاً اساس این پیمان، یگانه دانستن خدا و به یگانگی پـرستیدن او است‌که در اصطلاح توحیدگفته می‌شود.

نقطه اصلی انحراف از راستای جاده تاریخی مسیحیت از همـین جا بوده است‌. این است بهره قابل ملاحظه‌ای از آنچه بدانان تذکر داده شده است و ایشان فراموشش کرده‌اند و پشت گوشش انداخته‌اند. فـراموش کردن قسمت قابل ملاحظه‌ای از آنچه بدانان تذکر داده شده بود بعدها به هر نوع انحرافی منتهی‌گردیده است و همچنین اختلافات دسته‌ها و مذهب‏ها و فرقه‌های بی‌شمار، در قدیم و جدید از آن سرچشمه‌گرفته است‌، همانگونه که پس از اندکی بطور چکیده بیان خواهیم‌کرد و روشن خـواهیم ساخت‌. میان دسته‌ها و مذهب‏ها و فرقه‌های مسیحیان‌، همان دشمنانگی وکینه‌توزی وجود دارد که یزدان سبحان به ما خبر می‌دهد و مـی‌فرماید: تـا روز قیامت در میانشان باقی و بردوا‌م است‌. ایـن سـزای هسمنگ پیمان‌شکنی ایشان با خدا، و جزای هـمطراز پشت گوش انداختن و فراموش‌کردن بخش قابل توجهی از چیزی است‌که بدان تذکر داده شد٥‌اند. این تازه سزا و جزای این جهان آنان است‌. سزا و جزای آن جهان ایشان باقی و جـدا است‌. کیفر آخرت وقـتی بدیشان داده می‌شودکه خدا آنان را باخبر می‌فرماید از کارهائی که در این جهان می‌کرده‌اند. بدان هنگام برابر اطلاعی که بدانان می‌دهد از کارهاثی که می‌کرده‌انـد، کیفر و پادا‌فره ا‌یشان را خواهد داد !

میان‌کسانی‌که می‌گویند: ما مسیحی و یـاران مسـیح هستیم‌، در مـیان خودشان دشمنانگیها و اختلافها و کینه‌توزیهائی در طول تاریخ قدیم و جدید درگرفته است‌که مصداق روایتی است‌که خدا درکتاب راستین و بزرگ خود قرآن نقل فرموده است‌. و بعضی از برخی از خـودشان خـونهائی را بر زمـین ریخته‌انـد و جویبا‌رهای خونین از همدیگر روان کـرده‌انـد که در جـنگهایشان با دیگران در سـراسر تاریخ چنین جوبیا‌رهای خونینی روان نگشته است‌. این خـونریزیها و دشمنانگیها وکینه‌توزیها یا به سبب مخالفتهای دینی پیرامون عقیده و ایدئولوژی بوده است‌، و یا به سبب مخالفتهائی بر سـر ریاست دیـنی‌، و یـا به سبب مخالفتهای سیاسی و اقـتصادی و اجتماعی‌، درگرفته است ... در خلال قرنهای دور و دراز، این دشمنانگیها و مخالفتها فروکش نکرده است‌، و آتش ایـن جنگها و کشت وکشـتارها خـاموش نشــده است ... چـنین دشمنانگیها و مخالفتها و جنگها وکشـتارها تا دامـنه قـیامت بــردوام است و شـعلـه آنها فروزان است‌، همانگو‌نه‌که راستگوترین‌گویندگان فرموده است‌.

ا‌ین هـم‌کیفر پـیمان‌شکنی خودشان‌، و پشت گوش انداختن و فراموش‌کردن بخش قابل ملاحظه‌ای از عهد یزدان با ایشان است‌که نخستین بند آن بند تـوحید و

یکتاپرستـی است‌. بندی‌که پس ازگذشت اندک مدتی از وفات عـیسی (ع)از آن منحرف شـدند و دوری گزیدند، به خاطر علل و اسبابی‌که در اینجا فرصت سخن‌گفتن از آنها بطور مشروح نیست‌[1]‌.

هنگامی‌که روند سوره بدینجا از عرضه مـوضعگیری یـهودیان و مسـیحیان در برابر پـیمانشان با یزدان می‌رسد، همه اهل‌کتاب هم اینان و هم آنان را مورد خطاب قرار می‌دهد و ایشان را از رسالت و پیامبری خاتم‌النبیین (ص) آگاه می‌گرداند، و بدیشان می‌گوید: این پیغمبر همانگو‌نه‌که برای ایشان فرستاده شده است‌، برای عربهای امّی و برای جملگی مردم نیز روانه شده است‌. لذا ایشـان نـیز مخاطبان ایــن قرآن هسـتند و بدیشان هم امر شده است‌که از آخرین پیغمبر پیروی کنند. این نیز بخشی از پیمان یزدان با ایشان است‌، همانگونه‌که قبلاگذشت‌. همچنین این واپسین پیغمبر آمده است تا برای آنان مقدار بسیاری ازکتابی را روشن و آشکار سازدکه در دسـترسشان است و از ایشان خواسته شده است‌که در نگاهبانی و نگاهداری آن بکوشند، ولی آنان بخشهای فراوانی از آن را مخفی کرده‌اند و پنهان داشته‌اند و بدین وسیله پیمان با یزدان را در این باره شکسته‌انـد و نـقض عـهد نـموده‌انـدا همچنین این پیغمبر از بسیاری از چیزهائی‌که ایشـان آنها را مخفی و پنهان‌کرده‌اند و هم اینک در شریعت جدید نیازی بدانها نمانده است‌، گذشت و صرف نظر مینماید ... آنگاه روند سوره بـه بـیان برخی از خرافه‌هائی می‌پردازدکه واپسین پیغمبر آمده است تا آنها را بزداید و در معتقداتشان انها را راست و درست نماید. از قبیل این‌گفته مسیحیان‌که می‌گویند: مسیح‌، یعنی عیسی پسر مریم خدا است‌! و همچون این‌گـفته یهودیان و همچنین مسیحیان‌که می‌گویند: ما پسـران خدا و عزیزان یزدانیم‌!

[ نظرات / امتیازها ]

«و از کسانی‌ که‌ گفتند: ما نصاراییم‌؛ میثاق‌ آنان‌ را گرفتیم» یعنی‌: از کسانی‌ که‌ به ‌ادعای‌ نصرت ‌دادن‌ حق‌ تعالی‌ خود را نصاری‌ نامیدند، نیز مانند پیشینیانشان‌ از بنی‌اسرائیل‌ ـ که‌ قبلا ذکرشان‌ رفت‌ ـ پیمان‌ گرفتیم‌ «پس‌ بخشی‌ از آنچه‌ را که‌ بدان ‌اندرز داده‌ شده‌ بودند، فراموش‌ کردند» یعنی‌: بخش‌ بزرگی‌ از میثاقی‌ را که‌ از آنان ‌گرفته‌ شده‌ بود، بی‌درنگ‌ پس‌ از گرفتن‌ آن‌ نادیده‌ گرفته‌ و پشت‌پا افگندند «پس ‌ما هم‌ تا روز قیامت‌ میانشان» یعنی‌: میان‌ یهود و نصاری‌، یا مخصوصا میان‌ نصاری ‌«دشمنی‌ و کینه‌ افگندیم» که‌ به‌ فرقه‌های‌ متعددی‌ ـ چون‌ یعقوبیه‌، نسطوریه‌ وملکانیه‌ ـ تقسیم‌ و تجزیه‌ شده‌، همدیگر را تکفیر کرده‌ و آشکارا در میان‌ خویش ‌به‌ دشمنی‌ پرداختند، که‌ این‌ دشمنی‌ همچنان‌ تا روز قیامت‌ ادامه‌ دارد «و خداوند به‌زودی‌ آنان‌ را از آنچه‌ می‌کردند، خبر می‌دهد» یعنی‌: به‌ زودی‌ جزای ‌پیمان‌شکنی‌شان‌ را در روز قیامت‌ در می‌یابند.

آیه‌ کریمه‌ دلالت‌ می‌کند بر این‌ که‌: به‌فراموشی‌ سپردن‌ بخشی‌ از وحی‌ الهی‌ و فروگذاشتن‌ عملی‌ آن‌، به‌ دشمنی‌ و کشمکش‌ میان‌ یک‌ امت‌ می‌انجامد پس‌ ما امت‌ اسلام‌ نیز که‌ عملا بخش‌هایی‌ از وحی‌ الهی‌ را ترک‌ کرده‌ایم‌، باید به‌ دین‌ مبین ‌خویش‌ رو آوریم‌؛ باشد که‌ خدای‌ عزوجل‌ میان‌ دلهایمان‌ الفت‌ افگند.

[ نظرات / امتیازها ]

تفسیر کشاف
( أخذنا میثاقهم ) أخذنا من النصاری میثاق من ذکر قبلهم من قوم موسی ، أی مثل میثاقهم بالإیمان بالله و الرسل و بأفعال الخیر . و أخذنا من النصاری میثاق أنفسهم بذلک . فإن قلت : فهلا قیل : من النصاری ؟ قلت : لأنهم إنما سموا أنفسهم بذلک ادعاء لنصرة الله ، و هم الذین قالوا لعیسی : نحن أنصار الله ، ثم اختلفوا بعد : نسطوریة ، و یعقوبیة ، و ملکانیة ، أنصارا للشیطان ( فأغرینا ) فألصقنا و ألزمنا من غری بالشی ء إذا لزمه و لصق به و أغراه غیره . و منه الغراء الذی یلصق به ( بینهم ) بین فرق النصاری المختلفین . و قیل : بینهم و بین الیهود . و نحوه ( و کذلک نولی بعض الظالمین بعضا ) ، ( أو یلبسکم شیعا و یذیق بعضکم بأس بعض ) . [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نور
«نصارى»، جمع «نصرانى» است، شاید هم چون شعار یاران حضرت عیسى «نحن انصار اللّه» <41> بود، مسیحیان را نصارا گفته‏اند. «بَغضاء»، دشمنى در قلب، و «عداوت»، بروز ظاهرى آن است. فراموشى بخشى از تذکّرات، این است که مسیحیان از مرز توحید گذشته به تثلیث رسیدند و به جاى پذیرش حضرت محمّد صلى الله علیه وآله نشانه‏هاى او را کتمان کردند. «أغرینا» در اصل به معناى چسباندن چیزى است، یعنى مایه اتّصال آنها عداوت است. 1- ادّعا بسیار است، امّا عمل اندک. «قالوا انّا نصارى... فنسوا حظّاً مما ذکّروا...» 2- هرکس ادّعایى دارد باید مسئولیّتى را بپذیرد. «قالوا انّا نصارى اخذنا میثاقهم» 3- نتیجه‏ى فراموشى تذکّرات الهى و بشارات عَهدَین، تفرقه و عداوت است. «فنسوا... اغرینا بینهم العداوة» 4- از پیامدهاى تلخ پیمان شکنى دیگران عبرت بگیریم. (از نصارا پیمان گرفتیم، چون فراموش کردند گرفتار بدبختى شدند). «اخذنا میثاقهم... فنسوا... فاغرینا» 5 - یهود و نصارا تا قیامت باقى‏اند و منقرض نمى‏شوند. «الى یوم القیامة» 6- تفرقه و دشمنى، از عذاب‏هاى الهى است. «نسوا... فأغرینا» 7- همه‏ى کارها زیر نظر خداوند است و پاداش و کیفر خواهد داشت. «ینبئهم اللّه بما کانوا یصنعون» [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نمونه
دشمنان جاویدان در آیه قبل سخن از پیمان شکنى بنى اسرائیل در میان بود و در این آیه به پیمان شکنى نصارى اشاره کرده مى فرماید: جمعى از کسانى که ادعاى نصرانیت مى کنند، با اینکه از آنها پیمان وفادارى گرفته بودیم ، دست به پیمان شکنى زدند و قسمتى از دستوراتى را که به آنها داده شده بود بدست فراموشى سپردند. (و من الذین قالوا انا نصارى اخذنا میثاقهم فنسوا حظا مما ذکروا به ). آرى آنها نیز با خدا پیمان بسته بودند که از حقیقت توحید منحرف نشوند و دستورات الهى را بدست فراموشى نسپارند و نشانه هاى آخرین پیامبر را کتمان نکنند، ولى آنها نیز به همان سرنوشت یهود گرفتار شدند، با این تفاوت قرآن در مورد یهود مى گوید: تنها عده کمى از آنان پاک و حقشناس بودند ولى درباره نصارى مى گوید: جمعى از آنان منحرف شدند، از این تعبیر روشن میشود که منحرفان یهود بیشتر از منحرفان نصارى بوده اند. تاریخ اناجیل کنونى میگوید که تمام آنها سالیان دراز بعد از مسیح و بدست بعضى از مسیحیان نگاشته شده است و بهمین دلیل داراى تناقضهاى آشکارى است و این نشان مى دهد که آنها قسمتهاى قابل ملاحظه اى از آیات انجیل را بکلى فراموش کرده بودند، وجود خرافات آشکار در اناجیل کنونى مانند داستان شرابسازى مسیح <62> که بر خلاف حکم عقل و حتى پاره اى از آیات تورات و انجیل کنونى است و داستان مریم مجدلیه <63> و امثال آن نیز روشنگر این واقعیت است . ضمنا باید توجه داشت نصارى جمع نصرانى است و در اینکه علت نامگذارى مسیحیان باین اسم چیست ، احتمالات مختلفى داده اند نخست اینکه بخاطر آن است که عیسى (علیه السلام ) در شهر ناصره در دوران کودکى پرورش یافت ، و نیز احتمال داده اند از نصران گرفته شده که آن هم نام قریه اى است که نصارى به آن علاقه خاصى داشته اند و نیز ممکن است انتخاب این نام بخاطر آن باشد که هنگامى که مسیح (علیه السلام ) ناصران و یارانى از مردم طلبید، آنها دعوت او را اجابت کردند همانطور که قرآن مى گوید: کما قال عیسى ابن مریم للحواریین من انصارى الى الله قال الحواریون نحن انصار الله . <64> و از آنجا که جمعى از آنها به گفته خود عمل نمى کردند و تنها مدعى یارى مسیح (علیه السلام ) بودند قرآن در آیه مورد بحث مى گوید: و من الذین قالوا انا نصارى : از کسانى که ادعا مى کردند ما یاوران عیسى (علیه السلام ) هستیم ولى در این ادعا، صادق نبودند. سپس قرآن نتیجه اعمال مسیحیان را چنین شرح میدهد که به جرم اعمالشان تا دامنه قیامت در میان آنها عداوت و دشمنى افکندیم . (فاغرینا بینهم العداوة و البغضاء الى یوم القیامة ). و مجازات دیگر آنها که در آخرین جمله آیه به آن اشاره شده این است که در آینده خداوند نتائج اعمال آنها را بانها خبر خواهد داد و عملا با چشم خود خواهند دید. (و سوف ینبئهم الله بما کانوا یصنعون ). در اینجا بچند نکته باید توجه داشت . 1 - جمله اغرینا در اصل از ماده اغراء بمعنى چسبانیدن چیزى است و سپس بمعنى تشویق و وادار ساختن بکارى استعمال شده است زیرا سبب ارتباط افراد بهدفهاى معینى مى شود، بنابراین مفهوم آیه فوق چنین است که پیمان شکنى نصارى و خلافکاریهاى آنها سبب شد که عوامل عداوت و دشمنى و بذر نفاق و اختلاف در میان آنها پاشیده شود (زیرا میدانیم آثار اسباب تکوینى و طبیعى بخدا نسبت داده میشود) و هم اکنون کشمکشهاى فراوانى که بین دول مسیحى وجود دارد و تاکنون سرچشمه دو جنگ جهانى شده و همچنان دسته بندیهاى توام با عداوت و دشمنى در میان آنها ادامه دارد، علاوه بر این ، اختلافات و عداوتهاى مذهبى در بین فرق مذهبى مسیحیت بقدرى زیاد است که هم اکنون نیز به کشتار یکدیگر ادامه مى دهند. بعضى از مفسران نیز احتمال داده اند که منظور ادامه عداوت و دشمنى بین یهود و نصارى تا پایان جهان مى باشد ولى ظاهر آیه همان بروز عداوت در میان مسیحیان است . <65> و شاید نیاز بتذکر نداشته باشد که این عاقبت دردناک منحصر بمسیحیان نیست اگر مسلمانان هم راه آنها را به پویند بهمان سرنوشت گرفتار خواهند شد. 2 - عداوت در اصل از ماده عدو بمعنى تجاوز مى آید و بغضاء از ماده بغض بمعنى تنفر از چیزى است و ممکن است فرق میان این دو کلمه این باشد که بغض بیشتر جنبه قلبى دارد و عداوت جنبه عملى و یا لااقل اعم از عملى و قلبى است . 3 - از آیه فوق چنین بر مى آید که طائفه نصارى بعنوان پیروان یک مذهب (و یا یهود و نصارى هر دو) تا پایان جهان در دنیا وجود خواهند داشت . در اینجا این سؤ ال پیش میاید که از اخبار اسلامى چنین استفاده میشود که پس از ظهور مهدى (علیه السلام ) در سرتاسر جهان یک آئین بیشتر نخواهد بود و آن آئین اسلام است ، و این دو را چگونه مى توان با هم جمع کرد؟ ولى ممکن است که مسیحیت (و یا مسیحیت و آئین یهود) بصورت یک اقلیت بسیار ضعیف در جهان حتى در عصر مهدى باقى بماند، زیرا مى دانیم در آن عصر نیز آزادى اراده انسانها از بین نمى رود و دین جنبه اجبارى پیدا نمى کند اگر چه اکثریت قاطع مردم جهان راه حق را میابند و به آن مى گروند و مهمتر از همه اینکه حکومت روى زمین یک حکومت اسلامى خواهد بود.
پاورقی :
62-انجیل یوحنا - باب 2 جمله های 2 تا 12.
63-انجیل لوقا - باب 7 - جمله های 36 تا 47.
64-سوره صف - آیه 14.
65-بنابراین ضمیر «بینهم» به نصاری که در آغاز آیه ذکر شده باز می گردد. [ نظرات / امتیازها ]

(آیه 14)- دشمنان جاویدان! در آیه قبل سخن از پیمان شکنى بنى اسرائیل در میان بود و در این آیه به پیمان شکنى نصارى اشاره کرده، مى‏فرماید: «جمعى از کسانى که ادعاى نصرانیت مى‏کنند، با این که از آنها پیمان وفادارى گرفته بودیم، دست به پیمان‏شکنى زدند و قسمتى از دستوراتى را که به آنها داده شده بود به دست فراموشى سپردند» (وَ مِنَ الَّذِینَ قالُوا إِنَّا نَصارى‏ أَخَذْنا مِیثاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُکِّرُوا بِهِ).

آرى! آنها نیز با خدا پیمان بسته بودند که از حقیقت توحید منحرف نشوند و دستورات الهى را به دست فراموشى نسپارند و نشانه‏هاى آخرین پیامبر را کتمان نکنند، ولى آنها نیز به همان سرنوشت یهود گرفتار شدند.

باید توجه داشت «نصارى» جمع «نصرانى» است و نامگذارى مسیحیان به این اسم ممکن است به خاطر آن باشد که هنگامى که مسیح ناصران و یارانى از مردم طلبید، آنها دعوت او را اجابت کردند همان‏طور که قرآن مى‏گوید: کَما قالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ لِلْحَوارِیِّینَ مَنْ أَنْصارِی إِلَى اللَّهِ قالَ الْحَوارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ:

«همان گونه که عیسى بن مریم به حواریّون گفت: چه کسانى در راه خدا یاوران من هستند؟

حواریّون گفتند: ما یاوران خدا هستیم». (صف: 14) سپس قرآن نتیجه اعمال مسیحیان را چنین شرح مى‏دهد که: «به جرم برگزیده تفسیر نمونه، ج‏1، ص: 502

اعمالشان تا دامنه قیامت در میان آنها عداوت و دشمنى افکندیم» (فَأَغْرَیْنا بَیْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى‏ یَوْمِ الْقِیامَةِ).

و مجازات دیگر آنها که در آخرین جمله آیه به آن اشاره شده این است که «در آینده خداوند نتایج اعمال آنها را به آنها خبر خواهد داد و عملا با چشم خود خواهند دید» (وَ سَوْفَ یُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ).

[ نظرات / امتیازها ]

1- ادّعا بسیار است، امّا عمل اندک. «قالوا انّا نصارى... فنسوا حظّاً مما ذکّروا...»
2- هرکس ادّعایى دارد باید مسئولیّتى را بپذیرد. «قالوا انّا نصارى اخذنا میثاقهم»
3- نتیجه‏ى فراموشى تذکّرات الهى و بشارات عَهدَین، تفرقه و عداوت است. «فنسوا... اغرینا بینهم العداوة»
4- از پیامدهاى تلخ پیمان شکنى دیگران عبرت بگیریم. (از نصارا پیمان گرفتیم، چون فراموش کردند گرفتار بدبختى شدند). «اخذنا میثاقهم... فنسوا... فاغرینا»
5 - یهود و نصارا تا قیامت باقى‏اند و منقرض نمى‏شوند. «الى یوم القیامة»
6- تفرقه و دشمنى، از عذاب‏هاى الهى است. «نسوا... فأغرینا»
7- همه‏ى کارها زیر نظر خداوند است و پاداش و کیفر خواهد داشت. «ینبئهم اللّه بما کانوا یصنعون»

[ نظرات / امتیازها ]

تفسیر کشاف
( أخذنا میثاقهم ) أخذنا من النصاری میثاق من ذکر قبلهم من قوم موسی ، أی مثل میثاقهم بالإیمان بالله و الرسل و بأفعال الخیر . و أخذنا من النصاری میثاق أنفسهم بذلک . فإن قلت : فهلا قیل : من النصاری ؟ قلت : لأنهم إنما سموا أنفسهم بذلک ادعاء لنصرة الله ، و هم الذین قالوا لعیسی : نحن أنصار الله ، ثم اختلفوا بعد : نسطوریة ، و یعقوبیة ، و ملکانیة ، أنصارا للشیطان ( فأغرینا ) فألصقنا و ألزمنا من غری بالشی ء إذا لزمه و لصق به و أغراه غیره . و منه الغراء الذی یلصق به ( بینهم ) بین فرق النصاری المختلفین . و قیل : بینهم و بین الیهود . و نحوه ( و کذلک نولی بعض الظالمین بعضا ) ، ( أو یلبسکم شیعا و یذیق بعضکم بأس بعض [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نور
«نصارى»، جمع «نصرانى» است، شاید هم چون شعار یاران حضرت عیسى «نحن انصار اللّه» <41> بود، مسیحیان را نصارا گفته‏اند. «بَغضاء»، دشمنى در قلب، و «عداوت»، بروز ظاهرى آن است. فراموشى بخشى از تذکّرات، این است که مسیحیان از مرز توحید گذشته به تثلیث رسیدند و به جاى پذیرش حضرت محمّد صلى الله علیه وآله نشانه‏هاى او را کتمان کردند. «أغرینا» در اصل به معناى چسباندن چیزى است، یعنى مایه اتّصال آنها عداوت است. 1- ادّعا بسیار است، امّا عمل اندک. «قالوا انّا نصارى... فنسوا حظّاً مما ذکّروا...» 2- هرکس ادّعایى دارد باید مسئولیّتى را بپذیرد. «قالوا انّا نصارى اخذنا میثاقهم» 3- نتیجه‏ى فراموشى تذکّرات الهى و بشارات عَهدَین، تفرقه و عداوت است. «فنسوا... اغرینا بینهم العداوة» 4- از پیامدهاى تلخ پیمان شکنى دیگران عبرت بگیریم. (از نصارا پیمان گرفتیم، چون فراموش کردند گرفتار بدبختى شدند). «اخذنا میثاقهم... فنسوا... فاغرینا» 5 - یهود و نصارا تا قیامت باقى‏اند و منقرض نمى‏شوند. «الى یوم القیامة» 6- تفرقه و دشمنى، از عذاب‏هاى الهى است. «نسوا... فأغرینا» 7- همه‏ى کارها زیر نظر خداوند است و پاداش و کیفر خواهد داشت. «ینبئهم اللّه بما کانوا یصنعون [ نظرات / امتیازها ]

بعد از بیان حال یهود، ذکر حال نصارى را فرماید: وَ مِنَ اَلَّذِینَ قٰالُوا إِنّٰا نَصٰارىٰ :و بعضى از آنان که گفتند ما نصرانى هستیم به جهت نسبت دادن خود را به نصران یا ناصره، قریه اى که عیسى علیه السّلام در آن بود یا به اعتبار آنکه گفتند «نحن انصار اللّه » أَخَذْنٰا مِیثٰاقَهُمْ :اخذ فرمودیم عهد و پیمان ایشان را به توحید و اقرار به نبوت مسیح علیه السّلام و جمیع انبیاء و اینکه ایشان بندۀ خدا هستند فَنَسُوا حَظًّا مِمّٰا ذُکِّرُوا بِهِ :پس ایشان نیز ترک کردند بهرۀ وافى را از آنچه متذکر شده بودند به آن در انجیل از ایمان آوردن به «فارقلیط » که حضرت محمّد پیغمبر خاتم صلى اللّه علیه و آله است

فَأَغْرَیْنٰا بَیْنَهُمُ اَلْعَدٰاوَةَ وَ اَلْبَغْضٰاءَ :پس برانگیختیم و لازم و ملصق ساختیم به شومى نقض عهد میان یهود و نصارى، دشمنى ظاهر و بغض باطن در دل إِلىٰ یَوْمِ اَلْقِیٰامَةِ :تا روز قیامت یعنى به جهت نقض عهد، ایشان را تخلیه کردیم و واگذاشتیم و سلب توفیق و الطاف نمودیم از آنها، تا آنکه فرقۀ مختلفه شدند در دین یا مراد نصارى هستند که سه فرقه شدند: نسطوریه؛ قائل به آنکه عیسى، ابن اللّه است و یعقوبیه؛ قائل به اتحاد و ملکانیه؛ قائل به اقانیم ثلاث: عیسى و مریم و روح القدس و همه دشمن یکدیگرند بعضى مفسران گفته اند: اغرا حکم حق تعالى است به اختلاف نصارى و اتفاق همه بر باطل وَ سَوْفَ یُنَبِّئُهُمُ اَللّٰهُ :و زود باشد که آگاه سازد و خبر دهد خداوند در محاسبه

بِمٰا کٰانُوا یَصْنَعُونَ :به آنچه ایشان مى کنند در دنیا از نقض میثاق و معاقب فرماید ایشان را به حسب استحقاق آنها، این اخبار است به جزا و مکافات دادن ایشان [ نظرات / امتیازها ]

وَ مِنَ اَلَّذِینَ قٰالُوا إِنّٰا نَصٰارىٰ أَخَذْنٰا مِیثٰاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمّٰا ذُکِّرُوا بِهِ فَأَغْرَیْنٰا بَیْنَهُمُ اَلْعَدٰاوَةَ وَ اَلْبَغْضٰاءَ إِلىٰ یَوْمِ اَلْقِیٰامَةِ ،تا آخر آیه بعد

چون این آیات ترجمه شده و واضح است محتاج بتوضیح نیست

خلاصه اینکه در این آیات خبر مى دهد که از جماعت نصارى پیمان گرفتیم چنانچه از یهودیان عهد گرفتیم و اینکه گفتند ما نصارى مى باشیم گفته اند براى این بود که خود را به نصران یا ناصره نسبت مى دادند و آن قریه اى بود که عیسى علیه السّلام در آن بود یا براى این بود که مى گفتند (نَحْنُ أَنْصٰارُ اَللّٰهِ ) و آنها نیز مثل یهودیان از آنچه در انجیل امر شده بود که ایمان آورند(بفارقلیط )که محمد مرسل است صلّى اللّه علیه و آله و سلّم عمل ننمودند این بود که بشومى عملشان و نقض عهدشان بین خودشان عداوت انداختیم که آن طورى که گفته اند چند فرقه شدند«نسطوریه»که مى گویند عیسى پسر خدا است«یعقوبیه»که مى گویند خدا همان مسیح پسر مریم است است و«ملکائیه»که مى گویند خدا سه تا است سومى«اللّه»و همه دشمن یکدیگرند و قول دیگر این است که بین یهود و نصارى دشمنى انداختیم [ نظرات / امتیازها ]

خداوند از نصارا که مدعى نصرت خداوند بودند و باین سبب خود را باین اسم مى خواندند نیز عهد محکمى گرفت و آنها هم قسمتى از مواعظ و نصایح و امر الهى را که بتوسط حضرت مسیح على نبینا و آله و علیه السلام به آنها رسیده بود در طاق نسیان گذارده و آنچه را در انجیل از اوصاف حضرت ختمى مرتبت بیان شده بود منکر شدند و اسم مبارک را که فارقلیت بمعنى احمد و محمد است از بعضى اناجیل اخیرا محو نمودند و به وصایاى اکیده پیغمبر خودشان درباره آن حضرت گوش ندادند لذا مورد غضب الهى شدند و خداوند توفیق هدایت را از آنها سلب فرمود و بین آنها اختلافات مذهبى و مملکتى روى داد و دشمنى ظاهرى و کینه قلبى در آنها تا روز قیامت باقى ماند و هر قدر ترقیات دنیویشان زیادتر شد وبال و خسران اخروى آنها بیشتر گردید و در معنویات و روحیات عقب ماندند و از اخلاق حسنه بى بهره شدند و هر چندى امر موهومى را بهانه قرار داده بجان یکدیگر افتادند و جهانى را به آتش حرص و آز خود سوزاندند تعجب آنست که همان چیزى را که آنها وسیله ترقى و سعادت خودشان قرار داده بودند و از ذکر خدا باستظهار آنها غافل شده بودند که آن صنایع و اختراعات محیّر العقول خودشان بود وسیله نیست و نابود شدنشان گردید و ما مسلمانان با دیدن این معجزات از قرآن که وقایع این قرن را در چهارده قرن قبل باین صراحت بیان فرموده است باز مشغول بترویج افکار و تقلید کردار آنها هستیم و گول رنگ و رونق بازار کاسد و فاسد آنها را مى خوریم و از همه چیز خود براى پیروى آنها صرف نظر نمودیم و دنیا و آخرت خودمان را از دست دادیم و جمال ظاهرى آنها را هم نتوانستیم تهیه نمائیم (خلق را تقلیدشان بر باد داد اى دو صد لعنت بر این تقلید باد) و مفسرین چون مواجه با این پیشامدهاى اخیر نبودند یصنعون را به یعملون تفسیر نموده و آگاه نمودن را عبارت از جزاى اخروى و ظهور اعمال ناشایسته آنها در روز قیامت دانسته اند و بنظر حقیر به ملاحظه آنچه مشهود مى شود آنچه عرض شد متعیّن است [ نظرات / امتیازها ]