(کانوا لا یتناهون عن منکر فعلوه لبئس ما کانوا یفعلون ):(آنها ازمنکراتی که می کردند دست بر نمی داشتند ،براستی چه بد اعمالی انجام می دادند)،یعنی روش ایشان به این صورت بود که عده ای اعمال زشت و منکر رامرتکب می شدند و گروه دیگر هم راضی به فعل آنها بودند و آنها را نهی و منع نمی کردند و این رضایت به عمل منکر خود عملی زشت و منکر است ،پس شیوه همیشگی آنها ارتکاب منکرات بود. [ نظرات / امتیازها ]

امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: این دسته از بنى‏اسرائیل که خداوند از آنها در این آیه مذمّت کرده است، کسانى بودند که در جلسات گناه وارد نمى‏شدند، لیکن در برخورد با گنهکاران با لبخند و انس برخورد مى‏کردند. [156]
در روایت دیگرى از حضرت على‏علیه السلام چنین آمده است: چون بنى‏اسرائیل از ظالمان، منکر را مى‏دیدند ولى به جهت منافعى که از آنان مى‏بردند، نهى از منکر نمى‏کردند، (تا منافعشان به خطر نیافتد و یا خطرى متوجّه آنان نشود،) خداوند از آنان به بدى یاد کرده است. [157]
156) تفسیر نورالثقلین.
157) وسائل، ج‏16، ص‏130.
پیام ها
1- کسى که نسبت به فساد، بى تفاوت باشد، ملعون انبیاست. «لعن ...لایتناهون»
2- نهى از منکر، مخصوص دین اسلام نیست. «کانوا لایتناهون»
3- نهى از منکر، یک وظیفه‏ى همگانى و عمومى است. «لایتناهون»
4- در جامعه‏ى بنى‏اسرائیل و یهود، فساد رواج داشته است. «منکر فعلوه»
5 - ترک امر به معروف، زمینه‏ساز کفر است. «لُعن الّذین کفروا... کانوا لایتناهون...»
[ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نمونه
(آیه 79)- به علاوه آنها به هیچ وجه مسؤولیت اجتماعى براى خود قائل نبودند و «یکدیگر را از کار خلاف نهى نمى‏کردند، و حتى جمعى از نیکان آنها با سکوت و سازشکارى، افراد گناهکار را عملا تشویق مى‏کردند» (کانُوا لا یَتَناهَوْنَ عَنْ مُنکَرٍ فَعَلُوهُ).
و به این ترتیب «برنامه اعمال آنها بسیار زشت و ناپسند بود» (لَبِئْسَ ما کانُوا یَفْعَلُونَ). [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر کشاف
( کانوا لا یتناهون ) لا ینهی بعضهم بعضا ( عن منکر فعلوه ) ثم قال ( لبئس ما کانوا یفعلون ) للتعجب من سوء فعلهم ، مؤکدا لذلک بالقسم ، فیاحسرة علی المسلمین فی إعراضهم عن باب التناهی عن المناکیر ، و قلة عبئهم به ، کأنه لیس من ملة الإسلام فی شی ء مع ما یتلون من کلام الله و ما فیه من المبالغات فی هذا الباب . فان قلت : کیف وقع ترک التناهی عن المنکر تفسیرا للمعصیة و الاعتداء ؟ قلت : من قبل أن الله تعالی أمر بالتناهی ، فکان الإخلال به معصیة و هو اعتداء ، لأن فی التناهی حسما للفساد فکان ترکه علی عکسه . فإن قلت : ما معنی وصف المنکر بفعلوه ، و لا یکون النهی بعد الفعل ؟ قلت : معناه لا یتناهون عن منکر فعلوه ، أو عن مثل منکر فعلوه ، أو عن منکر أرادوا فعله ، کما تری أمارات الخوض فی الفسق و آلاته تسوی و تهیا فتنکر . و یجوز أن یراد : لا ینتهون و لا یمتنعون عن منکر فعلوه ، بل یصبرون علیه و یداومون علی فعله . یقال : تناهی عن الأمر و انتهی عنه إذا امتنع منه و ترکه . [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نور
امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: این دسته از بنى‏اسرائیل که خداوند از آنها در این آیه مذمّت کرده است، کسانى بودند که در جلسات گناه وارد نمى‏شدند، لیکن در برخورد با گنهکاران با لبخند و انس برخورد مى‏کردند. <156> در روایت دیگرى از حضرت على‏علیه السلام چنین آمده است: چون بنى‏اسرائیل از ظالمان، منکر را مى‏دیدند ولى به جهت منافعى که از آنان مى‏بردند، نهى از منکر نمى‏کردند، (تا منافعشان به خطر نیافتد و یا خطرى متوجّه آنان نشود،) خداوند از آنان به بدى یاد کرده است. <157> 1- کسى که نسبت به فساد، بى تفاوت باشد، ملعون انبیاست. «لعن ...لایتناهون» 2- نهى از منکر، مخصوص دین اسلام نیست. «کانوا لایتناهون» 3- نهى از منکر، یک وظیفه‏ى همگانى و عمومى است. «لایتناهون» 4- در جامعه‏ى بنى‏اسرائیل و یهود، فساد رواج داشته است. «منکر فعلوه» 5 - ترک امر به معروف، زمینه‏ساز کفر است. «لُعن الّذین کفروا... کانوا لایتناهون...» [ نظرات / امتیازها ]

1- کسى که نسبت به فساد، بى تفاوت باشد، ملعون انبیاست. «لعن ...لایتناهون»
2- نهى از منکر، مخصوص دین اسلام نیست. «کانوا لایتناهون»
3- نهى از منکر، یک وظیفه‏ى همگانى و عمومى است. «لایتناهون»
4- در جامعه‏ى بنى‏اسرائیل و یهود، فساد رواج داشته است. «منکر فعلوه»
5 - ترک امر به معروف، زمینه‏ساز کفر است. «لُعن الّذین کفروا... کانوا لایتناهون...»
[ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نور
امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: این دسته از بنى‏اسرائیل که خداوند از آنها در این آیه مذمّت کرده است، کسانى بودند که در جلسات گناه وارد نمى‏شدند، لیکن در برخورد با گنهکاران با لبخند و انس برخورد مى‏کردند. <156> در روایت دیگرى از حضرت على‏علیه السلام چنین آمده است: چون بنى‏اسرائیل از ظالمان، منکر را مى‏دیدند ولى به جهت منافعى که از آنان مى‏بردند، نهى از منکر نمى‏کردند، (تا منافعشان به خطر نیافتد و یا خطرى متوجّه آنان نشود،) خداوند از آنان به بدى یاد کرده است. <157> 1- کسى که نسبت به فساد، بى تفاوت باشد، ملعون انبیاست. «لعن ...لایتناهون» 2- نهى از منکر، مخصوص دین اسلام نیست. «کانوا لایتناهون» 3- نهى از منکر، یک وظیفه‏ى همگانى و عمومى است. «لایتناهون» 4- در جامعه‏ى بنى‏اسرائیل و یهود، فساد رواج داشته است. «منکر فعلوه» 5 - ترک امر به معروف، زمینه‏ساز کفر است. «لُعن الّذین کفروا... کانوا لایتناهون [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نور
امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: این دسته از بنى‏اسرائیل که خداوند از آنها در این آیه مذمّت کرده است، کسانى بودند که در جلسات گناه وارد نمى‏شدند، لیکن در برخورد با گنهکاران با لبخند و انس برخورد مى‏کردند. <156> در روایت دیگرى از حضرت على‏علیه السلام چنین آمده است: چون بنى‏اسرائیل از ظالمان، منکر را مى‏دیدند ولى به جهت منافعى که از آنان مى‏بردند، نهى از منکر نمى‏کردند، (تا منافعشان به خطر نیافتد و یا خطرى متوجّه آنان نشود،) خداوند از آنان به بدى یاد کرده است. <157> 1- کسى که نسبت به فساد، بى تفاوت باشد، ملعون انبیاست. «لعن ...لایتناهون» 2- نهى از منکر، مخصوص دین اسلام نیست. «کانوا لایتناهون» 3- نهى از منکر، یک وظیفه‏ى همگانى و عمومى است. «لایتناهون» 4- در جامعه‏ى بنى‏اسرائیل و یهود، فساد رواج داشته است. «منکر فعلوه» 5 - ترک امر به معروف، زمینه‏ساز کفر است. «لُعن الّذین کفروا... کانوا لایتناهون [ نظرات / امتیازها ]

در ادامه سخن به دو شیوه زشت دیگر آنان پرداخته و مى فرماید:

کانُوا لایَتَناهُونَ عَنْ مُنْکَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مَا کانُوا یَفْعَلُونَ

و آنان یکدیگر را از کار زشت و ناروایى که بدان دست مى یازیدند، هشدار نمى دادند.

«ابن عباس» مى گوید: بنى اسرائیل در این مورد به سه گروه تقسیم شده بودند:

1 - گروهى از آنان در روز «شنبه» دست به تجاوز و گناه زدند.

2 - گروه دیگرى به آنان در مورد گناهشان هشدار دادند، اما رابطه دوستانه خود را نیز با آنان حفظ کردند.

3 - اما گروه سوم، هم آنان را از گناه و ستم نهى کردند و هم از آنان بریدند.

از این سه گروه، دو گروه اول و دوم مورد لعن و نفرین قرار گرفتند و تنها گروه سوم نجات یافتند.

بر این اساس است که پیامبر گرامى فرمود:

«لتامرنّ بالمعروف و لتنهن عن المنکر و لتأخذن على ید السّفیه و لتأطرنه على الحق اطراءً او لیضربن اللّه قلوب بعضکم على بعض و یلعنکم کما لعنهم».(63)

هان اى مردم! دیگران را به ارزش ها فرا خوانید و از گناه و کارهاى ناپسند و حق کشى و بیداد و ضدّ ارزش ها هشدار دهید. دست عناصر بى خرد را بگیرید و آنان را به راه حق و عدالت درآورید، وگرنه خدا به کیفر ترک این مسئولیت، پیوند دل هاى شما را بر هم مى زند و شما را نیز بسان برخى از امت هاى گذشته لعنت مى کند.

چرا؟

در این مورد که چرا در آیه شریفه از کار زشت به «منکر» تعبیر شده؟ نظارتى از سوى دانشمندان ارائه گردیده است:

1 - به باور برخى، این تعبیر بدان جهت است که خرد انسان کار شایسته را مى پسندد و با آن آشناست، اما کار زشت و ناپسند را نمى پسندد و برایش بیگانه و ناشناخته است. با این بیان، هرآنچه را خرد انکار نمود، ناپسند و زشت است و هرآنچه را پسندید، شایسته است.

2 - اما به باور برخى دیگر، منظور از «منکر» این است که گروهى از یهود بر خلاف فرمان خدا در روز شنبه به صید ماهى مى پرداختند و مقررات خدا را مى شکستند.

3 - پاره اى مى گویند: این آیه اشاره به گرفتن رشوه از سوى آنان دارد و آن شیوه زشت را «منکر» خوانده است.

4 - و پاره اى دیگر بر این باورند که منظور، رباخوارى و گرفتن بهاى چربى هاى دام ها به وسیله آنان است که هردو بر آنان تحریم شده بود.

در ادامه سخن سوگند یاد مى کند که:

لبئس ما کانوا یفعلون

راستى که چه زشت و ناهنجار بود آنچه آنان انجام مى دادند. [ نظرات / امتیازها ]

732. My sin as well as thine. There are two possible interpretations: (1) The obvious one is that the unjust murderer not only carried on himself the burden of his own sin, but also the burden of his victim's sins. The victim, in suffering a wrong or injustice, is forgiven his own sins, and the wrongdoer, having been warned, aggravates his own sin. (2) "My sin" has also been interpreted as "the sin against me, in that thou slayest me": in that case "thy sin" may mean either "thy crime in committing a murder," or "thy sin against thyself, for the crime causes real loss to thyself in the Hereafter." See the last clause of the next verse.
733. Abel's speech is full of meaning. He is innocent and God-fearing. To the threat of death held out by the other, he returns a calm reply, aimed at reforming the other. "Surely," he pleads, "if your sacrifice was not accepted, there was something wrong in you, for Allah is just and accepts the sacrifice of the righteous. If this does not deter you, I am not going to retaliate, though there is as much power in me against you as you have against me. I fear my Maker, for I know He cherishes all His Creation. Let me warn you that you are doing wrong. I do not intend even to resist, but do you know what the consequences will be to you? You will be in spiritual torment." [ نظرات / امتیازها ]

صفت دیگر آن ملعونین آنکه: کٰانُوا لاٰ یَتَنٰاهَوْنَ عَنْ مُنکَرٍ فَعَلُوهُ :بودند که نهى نمى کردند بعضى از ایشان بعضى را از معاودۀ عمل شنیعى که مى کردند یا ارادۀ فعل آن را مى نمودند و یا از منکر، منتهى و منزجر نمى شدند نزد بعضى مراد از منکر صید ماهى بود در روز شنبه، و بقولى اخذ رشوه بود در احکام، و بقولى اکل ربا، و نزد بعضى اثمان شحوم چه بر ایشان حرام بود و آنها خریدوفروش مى کردند، غافل از آنکه چیزى که حرام باشد بهاى آن نیز حرام مى باشد و اولى حمل آنست بر عموم تا شامل جمیع محرمات باشد لَبِئْسَ مٰا کٰانُوا یَفْعَلُونَ :هرآینه به خدا قسم، بد چیزى است که ایشان مى کردند

تبصره آیه تعجیب است از فعل قبیح ایشان، مؤکد به قسم و تهدید عظیم است آنها را که نهى از منکر ننمایند بنى اسرائیل سه فرقه شدند: 1 «فاعله» که مرتکب شدند 2 «ساکته» که ساکت و ترک مجالست و مؤاکله و معاشرت آنها را ننمودند 3 «ناهیه» که پس از نهى از منکر آنها، بکلى مجالست را ترک کردند؛ فرقه اولى بسبب ارتکاب، و دومى به جهت اختلاط ملعون شدند، و لهذا حضرت رسالت صلى اللّه علیه و آله فرمود: لتأمرنّ بالمعروف و لتنهونّ عن المنکر و لتأخذنّ على ید السّفیه و لتأطرنّه على الحق اطرا او لیضربنّ اللّه قلوب بعضکم على بعض و یلعنکم کما لعنهم یعنى باید که امربه معروف بکنید و نهى از منکر نمائید و دست سفیه را بگیرید و او را به راه حق دارید، و اگر نه، حق تعالى قلوب بعضى شما را بر بعضى زند و لعن فرماید همه را، چنانچه لعن فرمود اهل کتاب را [ نظرات / امتیازها ]

«لاٰ یَتَنٰاهَوْنَ عَنْ مُنکَرٍ فَعَلُوهُ » 82 مجمع: ابن عبّاس گفته است: این یهود سه دسته بودند: 1 بدکاران که در روز شنبه ماهى شکار مى کردند 2 آنها که از کار بد منع و جلوگیرى مى کردند ولى با بدکاران آمیزش مى کردند و از آنها دورى نمى نمودند: 3 آنها که چون بدکارى رایج شد، ترک آن مردم کردند و از آنها جدا شدند، و آن دو دسته ى بدکار و معاشر بدکاران باقى ماندند و هر دو را داود و عیسى لعنت کردند، و بعضى گفته اند: مقصود از منکر شکار ماهى است دیگرى گفته است: یعنى براى صدور حکم رشوه مى گرفتند، و بعضى گفته اند: یعنى ربا مى خوردند، و آن پیه حیوان که حرام بود و نباید مى خوردند مى فروختند و بهاى آن را تصرّف مى کردند

فخر: ممکن است اعتراض شود که چگونه ممکن است منکر و زشت انجام شده را ترک کنند؟ جواب آن است که: 1 خوددارى از تکرار عمل زشت نداشتند و هر منکرى که انجام مى دادند باز هم آن را مى پسندیدند و مى کردند 2 هر کار زشت که مى خواستند و دسترس داشتند، خوددارى و ترک آن نمى کردند، 3 از اصرار و کوشش در زشتیهاى انجام شده دست بردار نبودند [ نظرات / امتیازها ]

کٰانُوا لاٰ یَتَنٰاهَوْنَ عَنْ مُنکَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مٰا کٰانُوا یَفْعَلُونَ «یتناهون»از باب تفاعل است مثل اینکه گفته مى شود«تقاتلوا و تضاربوا» وقتى بعضى بعضى را بکشند یا یکدیگر را بزنند،در آیه خداى تعالى آنها را مذمّت مى کند که اینها یکدیگر را از اعمال بد نهى نمى کردند و از منکرات بازنمى داشتند

و گفته اند اینکه آیا مقصود از منکر در آیه چه چیز است سه قول است 1 ماهى گرفتن در روز شنبه 2 رشوه گرفتن در احکام 3 ربا خوردن و اینکه چون مى دانستند پیه خوردن حرام است نمى خوردند لکن مى فروختند و پولش را مصرف مى کردند و نمى دانستند که آنچه عینش حرام باشد پولش نیز حرام است [ نظرات / امتیازها ]

کٰانُوا لاٰ یَتَنٰاهَوْنَ عَنْ مُنکَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مٰا کٰانُوا یَفْعَلُونَ این آیه دلالت دارد که عمل به منکر یک عمل فردى در جامعۀ یهودى نبوده، بلکه تمام افراد این جامعه مرتکب عمل خلاف مى شدند و منکر در میان آنان تا آنجا شیوع داشته که جزء کارهاى معمولى و عادى بزرگ و کوچک ایشان به شمار مى رفته است ازاین رو، در میان آنها کسى پیدا نمى شد که منکر را تقبیح و از آن نهى کند

در صحیح مسلم و بخارى آمده است که پیامبر خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: «شما دقیقا سنّت کسانى را که پیش از شما بودند پیروى مى کنید، تا آنجا که اگر آنها در لانۀ سوسمارى وارد شوند، شما نیز در آن داخل خواهید شد گفتند: اى پیامبر خدا! آیا مقصود شما یهود و نصاراست ؟ فرمود: پس چه کسى ؟» [ نظرات / امتیازها ]

مراد بیان معصیت و تعدى آنها است یعنى بنا داشتند که دست از معصیت بر ندارند و یکدیگر را هم نهى از منکر نکنند نه آنکه تناهى به دو معنى استعمال شده باشد بلکه لازمه آنکه جمعى بنا داشته باشند از منکرى که به جامى آورند نهى نکنند آنست که منکر را به جا بیاورند و یکدیگر را نهى نکنند لذا قمى ره فرموده آنها گوشت خوک مى خوردند و شراب مى آشامیدند و با زنان در حال حیض نزدیکى مى کردند و در ثواب الاعمال از امیرالمؤمنین (ع) نقل نموده وقتى بنى اسرائیل مقصر شدند برادر برادر خود را مى دید که معصیت مى کند او را نهى مى نمود و او منتهى نمى شد باز آن برادر دست از معاشرت برادر معصیت کار خود برنمى داشت تا خداوند همه را بعذاب گرفتار فرمود و آیه لعن درباره آنها نازل شد و عیاشى از حضرت صادق (ع) نقل نموده که آنها با اهل معصیت رفت و آمد و نشست و برخاست نمى نمودند ولى وقتى آنها را مى دیدند انس مى گرفتند با یکدیگر حقیر عرض مى کنم اینها همه مراتب نهى از منکر است در هر مرتبه که کوتاهى شود آثار خود را دارد خدا بداد ما برسد و معلوم مى شود آنها مختلف بودند بعضى معصیت کار و بعضى تارک نهى از منکر باختلاف مراتب و موارد از قول و فعل و ترک و امثال آنها و قمى ره از حضرت صادق (ع) نقل نموده که پرسیدند از حال جمعى از شیعیان که داخل در کارمندان پادشاه مى شوند و براى آنها کار مى کنند و دوستى و معاشرت با آنها دارند آن حضرت فرمود آن جماعت از شیعیان نیستند از آنهایند و آیه قبل را قرائت فرمود
[ نظرات / امتیازها ]