(بدیع السموات و الارض انی یکون له ولد و لم تکن له صاحبه وخلق کل شی ء و هو بکل شی ء علیم ):(ایجاد کننده آسمان و زمین است ،چگونه اورا فرزندی باشد، در حالیکه او را همسری نبوده است و همه چیز را آفریده و اوبه همه چیز داناست )، این جمله جواب از همان عقیده مشرکان است ومی فرماید: داشتن فرزند متوقف بر این مسأله است که قبلا همسری اتخاذ شود واتخاذ همسر برای خدای متعال معقول نیست ، به علاوه او خالق و فاطر هرچیزی است و صاحب فرزند، نمی تواند خالق فرزند خود باشد ،چون فرزندجزئی از پدر است که با عمل لقاح به رحم ماده منتقل می شود و معقول نیست که جزء خداوند مخلوق خودش باشد ،این دو دلیل در همین جمله کوتاه (بدیع السموات و الارض )نهفته است . چون وقتی خداوند آفریننده همه آسمان و زمین باشد، دیگر چه چیزی لیاقت برابری و همسری با او را دارد و چه جزئی از اجزای عالم مثل و مانند او خواهدبود؟ لذا همه موجودات مخلوق اویند و او آفریننده دانایی است که به همه آنهااحاطه و آگاهی دارد. [ نظرات / امتیازها ]

(آیه 101)- در این آیه به پاسخ این عقاید خرافى پرداخته نخست مى‏گوید:

«خداوند کسى است که آسمانها و زمین را ابداع و ایجاد کرد» (بَدِیعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ).

«بدیع» به معنى وجود آورنده چیزى بدون سابقه است یعنى، خداوند آسمان و زمین را بدون هیچ ماده و یا طرح و نقشه قبلى ایجاد کرده است.

به علاوه «چگونه ممکن است او فرزندى داشته باشد در حالى که همسرى ندارد» (أَنَّى یَکُونُ لَهُ وَلَدٌ وَ لَمْ تَکُنْ لَهُ صاحِبَةٌ).

اصولا چه نیازى به همسر دارد، وانگهى چه کسى ممکن است همسر او باشد با این که همه مخلوق او هستند.

بار دیگر مقام خالقیت او را نسبت به همه چیز و همه کس و احاطه علمى او را نسبت به تمام آنها تأکید کرده، مى‏گوید: «همه چیز را آفرید و او به هر چیزى داناست» (وَ خَلَقَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلِیمٌ). [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر کشاف
(بدیع السموات ) من إضافة الصفة المشبهة إلی فاعلها ، کقولک : فلان بدیع الشعر ، أی بدیع شعره . أو هو بدیع فی السموات و الأرض ، کقولک : فلان ثبت الغدر ، أی ثابت فیه ، و المعنی أنه عدیم النظیر و المثل فیها . و قیل : البدیع بمعنی المبدع ، و ارتفاعه علی أنه خبر مبتدأ محذوف ، أو هو مبتدأ و خبره (أنی یکون له ولد) أو فاعل تعالی و قرئ بالجر ردا علی قوله (و جعلوا لله ) أو علی (سبحانه ) . و بالنصب علی المدح ، و فیه إبطال الولد من ثلاثة أوجه ، أحدها : أن مبتدع السموات و الأرض و هی أجسام عظیمة لا یستقیم أن یوصف بالولادة ، لأن الولادة من صفات الأجسام ، و مخترع الأجسام لا یکون جسما حتی یکون والدا . و الثانی : أن الولادة لا تکون إلا بین زوجین من جنس واحد و هو متعال عن مجانس ، فلم یصح أن تکون له صاحبة ، فلم تصح الولادة . و الثالث : أنه ما من شی ء إلا و هو خالقه و العالم به ، و من کان بهذه الصفة کان غنیا عن کل شی ء ، و الولد إنما یطلبه المحتاج . و قرئ : و لم یکن له صاحبة بالیاء . و إنما جاز للفصل کقوله : * لقد ولد الأخیطل أم سوء * [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نور
کلمه‏ى «بدیع» به معناى آفریدن ابتکارى است (نه تقلیدى). آنکه آسمان‏ها و زمین را بدون تقلید و نقشه‏ى قبلى آفرید، چه نیازى به فرزند و همسر دارد؟ او با یک اراده، آنچه را بخواهد خلق مى‏کند. «خالق کلّ شى‏ء» توحید در خلق است و «هو على کلّ شى وکیل» توحید در امر است. «له الخلق والامر» <428> . 1- آفریدگار جهان، توانمند است ونیازى به همسر وفرزند ندارد. «بدیع‏السموات» 2- خدایى را که قرآن معرفى مى‏کند، با خدایى که دیگران عقیده دارند مقایسه کنید. «ذلکم اللَّه» 3- در عقیده‏ى اسلامى، آفریدگار و پروردگار یکى است. «ربّکم... خالق کلّ شى‏ء» (امّا مشرکین، خالق را اللَّه مى‏دانند، ولى عقیده به چندین ربّ دارند). 4- خالقیّت مطلقه‏ى خدا، دلیل توحید است. «لا اله الاّ هو خالق کلّ شى‏ء» 5 - هم آفرینش به دست خداست، هم بقا و ثبات هر چیز به اراده‏ى اوست. «خالق - وکیل» 6- ربوبیّت وخالقیّت خدا، فلسفه‏ى پرستش است. «ربّکم... خالق کلّ‏شى‏ء فاعبدوه» [ نظرات / امتیازها ]

برگزیده تفسیر نمونه :
(آیه 101)- در این آیه به پاسخ این عقاید خرافى پرداخته نخست مى‏گوید:
«خداوند کسى است که آسمانها و زمین را ابداع و ایجاد کرد» (بَدِیعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ).
«بدیع» به معنى وجود آورنده چیزى بدون سابقه است یعنى، خداوند آسمان و زمین را بدون هیچ ماده و یا طرح و نقشه قبلى ایجاد کرده است.
به علاوه «چگونه ممکن است او فرزندى داشته باشد در حالى که همسرى ندارد» (أَنَّى یَکُونُ لَهُ وَلَدٌ وَ لَمْ تَکُنْ لَهُ صاحِبَةٌ).
اصولا چه نیازى به همسر دارد، وانگهى چه کسى ممکن است همسر او باشد با این که همه مخلوق او هستند.
بار دیگر مقام خالقیت او را نسبت به همه چیز و همه کس و احاطه علمى او را نسبت به تمام آنها تأکید کرده، مى‏گوید: «همه چیز را آفرید و او به هر چیزى داناست» (وَ خَلَقَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلِیمٌ). [ نظرات / امتیازها ]

101)- در این آیه به پاسخ این عقاید خرافى پرداخته نخست مى‏گوید:

«خداوند کسى است که آسمانها و زمین را ابداع و ایجاد کرد» (بَدِیعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ).

«بدیع» به معنى وجود آورنده چیزى بدون سابقه است یعنى، خداوند آسمان و زمین را بدون هیچ ماده و یا طرح و نقشه قبلى ایجاد کرده است.

به علاوه «چگونه ممکن است او فرزندى داشته باشد در حالى که همسرى ندارد» (أَنَّى یَکُونُ لَهُ وَلَدٌ وَ لَمْ تَکُنْ لَهُ صاحِبَةٌ).

اصولا چه نیازى به همسر دارد، وانگهى چه کسى ممکن است همسر او باشد با این که همه مخلوق او هستند.

بار دیگر مقام خالقیت او را نسبت به همه چیز و همه کس و احاطه علمى او را نسبت به تمام آنها تأکید کرده، مى‏گوید: «همه چیز را آفرید و او به هر چیزى داناست» (وَ خَلَقَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلِیمٌ).
[ نظرات / امتیازها ]

1- آفریدگار جهان، توانمند است ونیازى به همسر وفرزند ندارد. «بدیع‏السموات»
2- خدایى را که قرآن معرفى مى‏کند، با خدایى که دیگران عقیده دارند مقایسه کنید. «ذلکم اللَّه»
3- در عقیده‏ى اسلامى، آفریدگار و پروردگار یکى است. «ربّکم... خالق کلّ شى‏ء» (امّا مشرکین، خالق را اللَّه مى‏دانند، ولى عقیده به چندین ربّ دارند).
4- خالقیّت مطلقه‏ى خدا، دلیل توحید است. «لا اله الاّ هو خالق کلّ شى‏ء»
[ نظرات / امتیازها ]

این جمله جواب از همان اعتقاد است، و حاصلش این است که : داشتن فرزند حقیقى موقوف بر این است که قبلا همسرى اتخاذ شود و اتخاذ همسر براى خداى تعالى معقول نیست، و با این حال دیگر از کجا فرزند خواهد داشت ؟ علاوه بر این، خداى تعالى خالق و فاطر هر چیزى است، و صاحب فرزند نمى تواند خالق فرزند خود باشد چون فرزند جزئى از پدر است که به وسیله عمل لقاح به محیط تربیتى رحم منتقل مى شود، و معقول نیست که جزء خداوند مخلوق خودش باشد - این دو دلیل در جمله کوتاه (بدیع السموات و الارض ) نهفته است - چون وقتى خداوند به وجود آورنده همه اجزاى آسمانها و زمین باشد دیگر چه چیزى باقى خواهد ماند که بتواند همسر خداوند بوده باشد، و یا پسران و دخترانى، همانند خود داشته باشد. ممکن است گفته شود شما کى سرتاسر عالم را گشتید و مثل و مانندى براى خدا نیافتید؟ در جواب مى گوییم :

همینکه خداوند از این مطلب خبر داده باشد کافى است، چون آفریدگار جهان به همه اطراف آن، عالم و مطلع است و فرض علم نداشتن او مستلزم خروج از فرض خدائى است، همچنانکه فرموده : (و خلق کل شى ء و هو بکل شى ء علیم ).

در جلد سوم این ترجمه در ذیل آیه شریفه (و ما کان لبشر ان یؤ تیه الله...) مطالبى مفید و مربوط به این مقام گذراندیم. [ نظرات / امتیازها ]

بَدِیعُ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ :او است ایجادکننده و پدیدآورندۀ آسمانها و زمینها از ابتدا بى ماده و مده و مثالى و بدون اعانت غیر و شریک و نظیر، و مثل ندارد، بلکه ذات فرد و یکه و یکتا است فرق ابداع و اختراع آن است که ابداع فعلى است مسبوق به مثل نباشد و اختراع فعلى است که مفقود بسبب باشد

تقدیم ابداع بر اختراع به جهت افادۀ کمال قدرت الهى است، و ذاتى که مبدع اشیاء باشد، احتیاج به شریک و ولد ندارد أَنّٰى یَکُونُ لَهُ وَلَدٌ :از کجا بوده و چگونه باشد مر ذات الهى را فرزندى وَ لَمْ تَکُنْ لَهُ صٰاحِبَةٌ :و حال آنکه نیست مر او را زنى که فرزند از او پدید آید، و چگونه او را صاحبه باشد در صورتى که در تزویج، کفو و همسر و جنسیت شرط است و او را کفو و مجانستى با ما سوا نیست بعلاوه موجب نقص و احتیاج و عیب، و ذات ذوالجلال از اینها منزه است وَ خَلَقَ کُلَّ شَیْ ءٍ :و ایجاد فرموده همۀ چیزها را، و خالق را مثلى و نظیر و مانندى نیست به مخلوق وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلِیمٌ :و حق سبحانه به همۀ چیزها داناست و غیر و احاطۀ علمیه به موجودات ندارد

تنبیه آیۀ شریفه دال است بر نفى ولد و صاحبه از ذات سبحانه به وجوهى: 1 اتخاذ ولد یا براى حاجت یا به عبث باشد، و این دو حق تعالى روا نبود

2 ولد از جنس والد پس از جهتى مشارک و از جهتى مغایر باشد، و مشارکت و مغایرت از لوازم حدوث، و آن نسبت به ذات متمنع است 3 ولد جزء منفعل از وارد، موجب انفعال باشد «تعالى اللّه عن ذلک علوّا کبیرا» [ نظرات / امتیازها ]

بَدِیعُ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ أَنّٰى یَکُونُ لَهُ وَلَدٌ، وَ لَمْ تَکُنْ لَهُ صٰاحِبَةٌ ، وَ خَلَقَ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلِیمٌ

او پدیدآورندۀ آسمان و زمین است چگونه او را فرزندى خواهد بود، در حالى که او را جفتى نیست ؟ و براى او صاحبى نیست ؟ او همه چیز را آفرید، و به هر چیزى آگاه است

عارفان همیشه در پیشگاه حضرت حق بیدارند، ولى دیگر مردمان از حال او بى خبرند وقتى خداوند بر دل عارفى تجلّى و ظهور پیدا کرد؛ آنگاه دل بنور او روشن مى گردد براى مثال به دونیمه شدن ماه در صدر اسلام بیندیشید که نمونه اى از رستاخیز و دگرگونى در پیامبر (ص) است سایه خواب آرد تو را همچون سَمَر چون برآید شَمسْ ، اِنشَقَّ القَمَر خود غریبى در جهان چون شمس نیست شمسِ جان باقیى کش اَمْس نیست شمس در خارج اگر چه هست فرد مى توان هم مثل او تصویر کرد شمس جان کاو خارج آمد از اثیر نَبْودَش در ذهن و در خارج نظیر در تصوّر ذاتِ او را گنج کو؟ تا در آید در تصوّر مثل او چون حدیث روى شمس الدّین رسید شمس چارم آسمان سر در کشید واجب آید چونکه آمد نام او شرح کردن رمزى از اِنعامِ او این نفس، جان دامنم بر تافته ست بوى پیراهان یوسف یافته ست از براى حقِّ صحبت سالها بازگو، حالى از آن خوش حالها تا زمین و آسمان خندان شود عقل و روح و دیده صد چندان شود لا تُکَلِّفنى فَإنّى فِى الفَنا کَلَّتْ اَفْهامى فَلا أُحصِى ثَنا کُلُّ شَىءٍ قالَهُ غیرُ الْمُفیق إن تَکَلَّفْ أوتَصَلَّفْ ، لا یَلیٖق من چه گویم یک رگم هشیار نیست شرحِ آن یارى که او را یار نیست شرح این هجران و این خون جگر این زمان بگذار تا وقت دگر قال أَطْعِمْنى فَإِنّى جٰایِعٌ وَاعْتَجِلْ ، فَالوَقْتُ سَیْفٌ قاطع صوفى اِبنُ الوَقت باشد اى رفیق نیست فردا گفتن از شرطِ طریق تو مگر خود مرد صوفى نیستى ؟ هست را از نسیه خیزد نیستى گفتمش پوشیده خوشتر سِرِّ یار خود تو در ضمن حکایت گوش دار خوشتر آن باشد که سرِّ دلبران گفته آید در حدیث دیگران گفت مَکشُوف و برهنه گوى این آشکارا به که پنهان ذکر دین پرده بردار و برهنه گو که من مى نخُسبم با صَنَم با پیرهن گفتم اَرْ عریان شود او در عیان نى تو مانى، نى کنارت، نى میان آرزو مى خواه، لیک اندازه خواه بر نتابد کوه را یک برگ کاه آفتابى کز وى این عالم فروخت اندکى گر پیش آید، جمله سوخت فتنه و آشوب و خونریزى مجوى بیش از این از شمس تبریزى مگوى این ندارد آخر از آغاز گوى رَو تمام این حکایت باز گوى [ نظرات / امتیازها ]

بَدِیعُ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ أَنّٰى یَکُونُ لَهُ وَلَدٌ وَ لَمْ تَکُنْ لَهُ صٰاحِبَةٌ این آیه ببشر خاطر نشان مى کند که خداى شما آن کسى است که آسمانهاى با این عظمت و زمین با این سعه و استحکام را ابداع نموده یعنى همه موجودات را از نیستى و عدم بوجود آورده و اولاد داشتن کسى را سزد که زن داشته باشد و زن داشتن کسى را سزد که محتاج باشد و احتیاج با وجوب وجود و کمال قدرت منافى است و خدا بمحض اراده ازلى عوالم وجود را ابداع نموده و نیز ولد تولید مثل است و به ادلّه توحید ثابت گردیده که براى خدا نه شبهى و نه مثلى و نه نظیرى است متفرد است بذات و صفات و از صفات مخلوقین منزه و مبراء است وَ خَلَقَ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلِیمٌ تعمیم پس از تخصیص است،اول آیه خود را معرفى نموده که ابداع کننده آسمانها و زمین است سپس بطور عموم خاطر نشان مى کند که او خالق و پدیدآورنده هر حادثى است،و همه اشیاء فعل او و اختراع او و صنع او است،و دیگر در این آیه یادآورى مى کند که دانسته شود علم او بتمام اشیاء احاطه دارد

و خلاصه اینکه دو صفت از اوصاف عظمت و جلال خداوندى خود را تذکر مى دهد:یکى عموم قدرت،دوم احاطه علمیه و ذات ذو الجلال خود را به این دو صفت کمالیه مى ستاید و معرفى مى نماید و آیات راجع به این دو صفت یعنى عموم خلقت و احاطه علم خدا بسیار است و اگر بخواهیم آیاتى که راجع بعموم خلقت در قرآن کریم است یادآورى کنیم طول مى کشد و براى نمونه سه آیه ذکر مى شود مثل قوله تعالى (وَ خَلَقَ کُلَّ شَیْ ءٍ) (اَللّٰهُ خٰالِقُ کُلِّ شَیْ ءٍ) (وَ اَللّٰهُ خَلَقَکُمْ وَ مٰا تَعْمَلُونَ ) و امثال اینها لا تعدّ و لا تحصى است [ نظرات / امتیازها ]

بَدِیعُ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ ؛ بدون آن که الگویى از سابق داشته باشد، آسمان ها و زمین را آفرید

أَنّٰى یَکُونُ لَهُ وَلَدٌ وَ لَمْ تَکُنْ لَهُ صٰاحِبَةٌ ؛ چگونه براى خدا فرزندى باشد، درحالى که همسرى ندارد، نه از جنس خود و نه از جنسى دیگر؟ زیرا همانند او چیزى نیست و او از هر چیزى بى نیاز است قبلا در تفسیر آیۀ 50 از سورۀ نساء، دراین باره به تفصیل سخن گفته شد وَ خَلَقَ کُلَّ شَیْ ءٍ؛ او همه چیز را آفرید و آفریده نمى تواند شریک آفریننده باشد وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ عَلِیمٌ بااینکه خدا همه چیز را مى داند، نمى داند که فرزند دارد و اگر او را فرزندى مى بود، به وجود آن علم داشت هرچند در مورد غیر خدا، عدم علم بر عدم وجود دلالت ندارد؛ لکن در مورد خداى تعالى، علم او از وجود معلوم جدا نیست [ نظرات / امتیازها ]

خداوند ایجاد فرمود آسمانها و زمین را بعلم خود بدوا نه از چیزى و نه از روى نقشۀ که سابقه داشته باشد چنانچه در مجمع از امام باقر (ع) نقل نموده است و چگونه ممکن است کسى که زن نداشته باشد اولاد پیدا کند چون کسانى که اثبات ولد براى او نمودند اثبات زن ننمودند و کسى که تمام موجودات را خلق نموده و عالم به همه آنها است مستغنى از همه چیز است [ نظرات / امتیازها ]