(فاخذه الله نکال الاخره و الاولی ):(و در نتیجه این استکبار، خداوند اورابه عذاب دنیا و آخرت مؤاخذه نمود) [ نظرات / امتیازها ]

1- خداوند فرعون را در پى ادعاى ربوبیت، به عذاب سخت دنیا و آخرت گرفتار ساخت.
فاء در «فأخذه...»، آن را بر آیه قبل (فقال أنا ربّکم الأعلى) تفریع کرده است.
2 - عذاب فرعون در دنیا و آخرت، نمونه اى از برخورد شدید خداوند با مخالفان پیامبران و برحذر دارنده آنان از عواقب مخالفت
«نکال» به چیزى گفته مى شود که به وسیله آن، دیگران را تنکیل کنند; یعنى، از کارى بر حذر دارند (قاموس). مصداق آن در آیه عذاب فرعون است که مایه عبرت براى دیگران مى باشد. اضافه «نکال» به «الأخرة و الأولى»، یا گویاى این نکته است که عذاب فرعون در آخرت و دنیا، هر یک مى تواند براى مردم «نکال» و مایه عبرت باشد و یا گویاى این که عذاب فرعون در دنیا مى تواند مایه عبرت مردم نسبت به دنیا و آخرت آنان باشد. برداشت یادشده براساس احتمال اوّل است.
3 - توجه دادن به عذاب آخرت، بازدارنده تر از تهدید به عذاب دنیوى است.
عذاب آخرت، ممکن است از آن جهت نکال و مایه عبرت باشد که توجه به آن در دنیا، دیگران را از فرجام کافران مى ترساند و از همسانى با گرفتاران به عذاب بر حذر مى دارد. در این صورت تقدیم «الأخرة» بر «الأولى»، بیانگر نقش برتر آن در عبرت آموزى است.
4 - عذاب اخروى فرعون، از زمان مرگ او آغاز شده است.*
فعل «أخذ» ماضى و حاکى از تحقق عذابى است که به «نکال الأخرة» توصیف شده است. این احتمال نیز وجود دارد که قطعى بودن عذاب آینده، سبب ماضى آوردن «أخذ» باشد.

5 - هلاکت فرعون، هشدارى به مردم در امور دنیا و آخرت آنان بود.
اضافه «نکال الأخرة...» ممکن است اضافه لامیه باشد; یعنى، هلاکت فرعون براى دیگران، هم نسبت به دنیاى آنان و هم نسبت به آخرتشان مایه عبرت بود. در این صورت، مراد از «أخذه اللّه» هلاکت فرعون و غرق شدن او است که براى دیگران نکال آخرت و دنیابود; زیرا از طرفى به فرجام تکذیب پیامبران و گناه و انکار ربوبیت خداوند پى مى برند ـ که امورى مربوط به آخرت است ـ و از طرفى دنیا را ناپایدار، حتى براى امثال فرعون مى بینند.
6 - خداوند، فرعون را به دلیل تکذیب رسالت و معجزه موسى(ع) و عصیانگرى و ادعاى ربوبیت، هلاک ساخت.
مى توان گفت: فاء در «فأخذه اللّه»، کیفر را بر تمام کارهاى فرعون که در آیات قبل آمده بود، تفریع کرده است.
7 - تکذیب پیامبران و معجزات آنان، سرپیچى از رهنمودهاى ایشان و بازداشتن مردم از گرایش به آنان، مایه گرفتارى به عذاب در دنیا و آخرت
[ نظرات / امتیازها ]

پس خداى دادگر نیز گریبان آن عنصر سرکش را گرفت و او را به عذاب مرگبار دنیا و آخرت گرفتار ساخت.
واژه نکال، مصدر و در بردارنده معناى مبالغه است و تقدیر آیه مى‏تواند این‏گونه باشد: فنکل اللَّه به نکال الاخرة... پس خدا نیز او را به کیفر سخت دنیا و آخرت گرفتار ساخت.
عذاب و کیفر او در دنیا این بود که به امواج خروشان نیل سپرده شد و غرق گردید، و عذاب سراى آخرت او نیز آتش دوزخ خواهد بود.
پاره‏اى برآنند که منظور آیه این است که: پس خدا او را به گفتار آغاز و انجامش در دشمنى با دعوت موسى و اصلاح ستیزى‏اش کیفر کرد، چرا که در آغاز دعوت موسى گفت: من، خدایى جز خویشتن براى شما مردم نمى‏شناسم و سرانجام هم باگستاخى گفت: من هستم که برترین پروردگار شما مردم مى‏باشم.
از حضرت باقر آورده‏اند که: میان این دو سخن فرعون چهل سال فاصله بود.
پاره‏اى آورده‏اند که: فرعون با دیدن اژدهاى سهمگین فریاد برآورد که: هان اى مردم! من برترین پروردگار شما هستم، این اژدها را از من دور سازید! و با این وصف آن مردم تیره‏بخت و تاریک‏اندیش را به گونه‏اى خرافى بارآورده و شستشوى مغزى داده بود، که ندانستند این چه خداى بزرگى است که از آنان کمک مى‏خواهد؟
«ابن عباس» آورده است که موسى رو به بارگاه خدا کرد و گفت: پروردگارا، با این که فرعون ذات بى‏همتاى تو را انکار مى‏کرد و خود را پروردگار برتر جا مى‏زد، و با این که پیامبر و آیات تو را دروغ مى‏شمرد، چگونه و به چه دلیل به او چهل سال مهلت دادى؟
پیام آمد که: او خوش اخلاق و خوش برخورد بود و من دوست داشتم در دنیا پاداش او را داده باشم فاوحى اللَّه الیه انّه کان حسن الخلق، سهل الحجاب، فاحببت ان اکافیه.
از حضرت صادق آورده‏اند که پیامبر خدا مى‏فرمود: فرشته وحى روزى رو به بارگاه خدا کرد و گفت: یارب تدع فرعون و قد قال انا ربکم الا على‏؛ پروردگارا! در حالى که فرعون خود را پروردگار برتر و بالاتر مى‏خواند، او را به حال خود وانهادى و کیفر نمى‏کنى؟
پیام آمد که: این سخن را کسى بسان تو مى‏گوید که از فرار او و از دست رفتن‏فرصت براى کیفر بترسد، امّا ما مى‏دانیم که او هرگز از قلمرو قدرت ما نخواهد گریخت. انما یقول هذا مثلک من یخاف الفوت. [ نظرات / امتیازها ]