(یا ایها النبی حرض المؤمنین علی القتال ان یکن منکم عشرون صابرون یغلبوا مائتین و ان یکن منکم مائه یغلبوا الفامن الذین کفروا بانهم قوم لا یفقهون ):(ای پیامبر مؤمنان را بر جهاد تشویق نما،اگر از شما بیست نفرخویشتن دار یافت شوند، بر دویست نفر غالب می گردند و اگر از شما صد نفرباشند بر هزار نفر از کسانی که کفر ورزیدند غلبه می یابند، به دلیل آنکه آنهاگروهی هستند که نمی فهمند)، این آیه برای تشویق و تحریض مؤمنان بر امرجهاد و کارزار در راه خدا است و می فرماید: بیست نفر افراد خویشتندار از شمابر دویست نفر از کفار غالب می شوند و صد نفر افراد صابر از شما بر هزار نفر ازکفار غلبه می یابند و علت این امر هم این است که کفار مردمی هستند که درک درستی ندارند و نمی فهمند، و سر این مسأله که کفار نمی فهمند آنست که مؤمنان جان خود را در راه خدا می بخشند و ایمان به خدا نیروئیست که هیچ نیروئی معادل آن نیست و تاب مقاومت در برابر آن را ندارد، زیرا نیروی ایمان مبتنی برفهم صحیح است و همین امر مؤمن را به هر خلق و خوی پسندیده ای مثل شجاعت و جرأت و استقامت و آرامش قلب متصف می سازد و در عین حال به انسان توکل و اعتماد به خدا را می بخشد، مؤمن یقین دارد که چه کشته شود و چه بکشد، برد با اوست ، زیرا در هر دو صورت پاداش او بهشت جاوید و رضوان الهیست و او در خود مصداقی برای مرگ به آن معنایی که کفار عقیده دارند ومرگ را نابودی می پندارند، نمی بیند. به خلاف کفار که اتکاءشان به هواهای نفسانی و ظواهریست که شیطان درنظرشان زینت می دهد و معلوم است چنین کسانی هرگز به اتحاد و اتفاق حقیقی نایل نمی شوند و اگر موقتابه اتفاق برسند این امر تا جایی ادامه دارد که پای جان به میان نیاید و اصولا چون این گونه عقاید مادی مبتنی بر تمایلات نفسانی چیزی نیست که انسان را در حالت احساس خطر و حال مرگ مطمئن وثابت النفس نگاه دارد، همین امر باعث تفرقه و شکست آنهاست . [ نظرات / امتیازها ]

بیست نفر صابر از شما بر دویست نفر از کسانی که کافر شده‏اند غالب می‏شود ، و صد نفر صابر از شما بر هزار نفر از کسانی که کافر شده‏اند غالب می‏آیند ، و این غلبه به علت این است که کفار مردمی هستند که نمی‏فهمند .
و همین نبودن فهم در کفار ، و در مقابل ، بودن آن در مؤمنان باعث شده که یک نفر از بیست نفر مؤمن بیشتر از ده نفر از دویست نفر کافر به حساب آید ، و بر همین اساس آیه شریفه حکم کلی خود را روی همین حساب برده و می‏فرماید : بیست نفر از مؤمنین بر دویست نفر از کفار غالب می‏شوند ، و سرش این است که مؤمنان در هر اقدامی که می‏کنند اقدامشان ناشی از ایمان به خداست ، و ایمان به خدا نیرویی است که هیچ نیروی دیگری معادل آن نبوده و در برابر آن تاب مقاومت نمی‏آورد ، چون بدست آوردن نیروی ایمان مبنی بر فهم صحیح است ، و همین فهم صحیح صاحبش را به هر خلق و خوی پسندیده‏ای متصف می‏سازد ، و او را شجاع و با شهامت و پر جرأت و دارای استقامت و وقار و آرامش قلب و وثوق به خدا بار می‏آورد ، چنین کسی اطمینان و یقین دارد به اینکه به هر تقدیر چه کشته شود و چه بکشد برد با اوست ، زیرا در هر دو تقدیر پاداشش بهشت است ، و او در خود مصداقی برای مرگ به آن معنائی که کفار معتقدند و آنرا نابودی می‏پندارند نمی‏بیند .
بخلاف کفار که اتکاءشان همه بر هوای نفس و اعتمادشان همه بر ظواهری است که شیطان در نظرشان جلوه می‏دهد، و معلوم است دلهائی که تمام اعتمادشان بر هوا و هوس است هرگز متفق نمی‏شوند ، و اگر هم احیانا متفق شوند اتفاقشان دائمی نیست ، و دوامشان تا جائی است که پای جان به میان نیاید و گر نه از آنجائی که مرگ را نابودی می‏دانند اتفاقشان مبدل به تفرقه می‏شود .
و بسیار نادر است که دلی بی ایمان تا پای جان بر سر هواهای خود پایدار بماند ، مگر اینکه مشاعرش را از دست داده باشد ، و گر نه با احساس کمترین خطر از میدان درمی‏رود ، مخصوصا مخاطرات عمومی که بطوری که تاریخ نشان می‏دهد زودتر از هر خطر دیگری این قبیل مردم را از پای درمی‏آورد ، مانند از پای درآمدن مشرکان در جنگ بدر ، که با کشته شدن هفتاد نفر همه فراری شدند ، با اینکه عده‏شان هزار نفر بود ، و نسبت هفتاد با هزار تقریبا نسبت یک است به چهارده ، پس فراری شدن ایشان در حقیقت به معنای فراری شدن چهارده نفر از یک نفر است ، و این نیست مگر بخاطر فقه مؤمنان که خود علم و ایمان را در بر دارد ، و بخاطر جهل کفار که خود ملازم با کفر و هوی‏پرستی است . [ نظرات / امتیازها ]

یٰا أَیُّهَا اَلنَّبِیُّ :اى پیغمبر رفیع القدر، حَرِّضِ اَلْمُؤْمِنِینَ :تحریص فرما مؤمنان را به ابلغ وجه و برانگیز و گرم ساز ایشان را، عَلَى اَلْقِتٰالِ :بر محاربه و مقاتله با کفار و معاندین دین، إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صٰابِرُونَ :اگر باشد از شما بیست نفر صبرکنندۀ در معرکۀ قتال یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ :غالب شوند به تأیید الهى بر دویست نفر از مشرکان شرط در معنى امر است و آیۀ شریفه: اَلْآنَ خَفَّفَ اَللّٰهُ دلالت دارد برآن، زیرا تخفیف نمى باشد مگر بعد از امر به نقیض آن، یعنى باید یکى از شما مؤمنان در مقابلۀ ده نفر از دشمنان صبر نمائید و فرار نکنید وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ :و اگر باشد از شما صد نفر، یَغْلِبُوا أَلْفاً مِنَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا :غالب شوند بر هزار نفر از کسانى که کافر شدند، و این غالبیت شما برایشان، بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاٰ یَفْقَهُونَ :به سبب آنست که ایشان گروهیند که نمى دانند و نمى شناسند خدا و روز معاد را و معتقد مثوبت اخرویه نیستند، لا جرم از نجات و درجات و مثوبات غافل مانده اند، و در زمان مقاتله، قوت و صبر مؤمنان را ندارند شیخ أبو الفتوح رازى قدس اللّه سره فرماید: آیۀ شریفه اگرچه در ظاهر خبر است، اما از نظر معنى امر باشد به جهت آنکه آیه منسوخ الحکم است به اتفاق، و اگر خبر محض بودى، نسخ در آن نشدى [ نظرات / امتیازها ]

یٰا أَیُّهَا اَلنَّبِیُّ حَرِّضِ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَى اَلْقِتٰالِ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صٰابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ یَغْلِبُوا أَلْفاً مِنَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا الخ خطاب برسول صلى اللّه علیه و آله و سلّم است که اى پیمبر مؤمنین را تحریص کن بجهاد فى سبیل اللّه و گویا براى اطمینان قلب مؤمنین است که بدانند اگر بقوّت ایمان داخل در جهاد گردند هر نفر از آنها بر ده نفر از کافرین و مشرکین غالب مى گردند این است که فرموده اگر شما مؤمنین صد نفر باشید بر هزار نفر آنها غالب مى گردید زیراکه آنان جماعتى مى باشند که علم و فهم ندارند و چون شما مؤمنین بایمان قلبتان قوىّ گردیده با آنها مقاومت مى نمائید،و گویا آیه خطاب بمؤمنین است که عدّه کفار هر قدر زیاد باشند شما نباید بترسید و از جنگ فرار کنید بایستى در نبرد با دشمن ایستادگى نمائید و لو اینکه ده برابر شما باشند [ نظرات / امتیازها ]

منتظر برابرى قوا نباشید!
در این دو آیه نیز دستورات نظامى و احکام جهاد اسلامى تعقیب مى شود در نخستین آیه به رسول اکرم دستور مى دهد که اى پیامبر!مسلمانان را تحریص و تشویق به جهاد با دشمن کن ( یٰا أَیُّهَا اَلنَّبِیُّ حَرِّضِ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَى اَلْقِتٰالِ ) جنگجویان و رزمندگان هر اندازه آمادگى داشته باشند باز قبل از شروع به جنگ باید آنها را از نظر روحى تقویت و به اصطلاح شارژ کرد،و این در برنامه تمام ارتش هاى آگاه جهان گنجانیده شده است که فرماندهان و افسران سپاه قبل از حرکت به سوى میدان جنگ و یا در میدان قبل از آغاز حمله با ذکر مطالب مناسبى روح جنگى آنان را تقویت مى کنند و از خطر شکست بر حذر مى دارند منتها دامنه این تشویق و تحریص در مکتب هاى مادى و مشابه آن محدود است،ولى در مکتب هاى آسمانى بسیار گسترده تر است،توجه به فرمان پروردگار، و تاثیر ایمان به خدا،و یادآورى مقام شهداى راه حق،فضیلت و پاداش هاى بى حسابى که در انتظار آنها است و افتخارها و مواهب معنوى که در پیروزى بر دشمن در صحنه جهاد وجود دارد،بهترین وسیله براى تشویق و تحریک روح سلحشورى و استقامت و پایمردى در سربازان مى باشد،در جنگ هاى اسلامى گاهى تلاوت چند آیه از قرآن مجید آن چنان سربازان مجاهد را آماده مى ساخت که سر از پا نمى شناختند و یک پارچه عشق و شور و هیجان مى شدند در هر حال این جمله از آیه اهمیت تبلیغ و تقویت هر چه بیشتر روحیه سربازان را به عنوان یک دستور اسلامى روشن مى سازد و به دنبال آن دستور دومى مى دهد و مى گوید: اگر از شما بیست نفر سرباز با استقامت باشد بر دویست نفر غلبه خواهند کرد و اگر از شما صد نفر باشد بر هزار نفر از کافران غلبه مى کند ( إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صٰابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ یَغْلِبُوا أَلْفاً مِنَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا ) گرچه تعبیر آیه به صورت اخبار از غلبه یک نفر برده نفر است،ولى به قرینه آیه بعد که مى گوید اَلْآنَ خَفَّفَ اَللّٰهُ عَنْکُمْ : هم اکنون خدا این تکلیف را بر شما تخفیف داد روشن مى شود که منظور از آن تعیین وظیفه و برنامه و دستور است نه تنها یک خبر ساده،و به این ترتیب مسلمانان نباید منتظر این باشند که از نظر نفرات جنگى با دشمن در یک سطح مساوى قرار گیرند بلکه حتى اگر عدد آنها یک دهم نفرات دشمن باشد باز وظیفه جهاد بر آنها فرض است سپس اشاره به علت این حکم کرده و مى گوید این بخاطر آن است که دشمنان بى ایمان شما جمعیتى هستند که نمى فهمند ( بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاٰ یَفْقَهُونَ ) این تعلیل در آغاز عجیب و شگفت آور به نظر مى رسد که چه ارتباطى میان آگاهى و پیروزى یا عدم آگاهى و شکست وجود دارد؟ولى در واقع رابطه میان این دو بسیار نزدیک و محکم است چه اینکه مؤمنان،راه خود را به خوبى مى شناسند،هدف آفرینش و وجود خود را درک مى کنند، و از نتائج مثبتى که در این جهان و پاداش هاى فراوانى که در جهان دیگر در انتظار مجاهدان است با خبرند آنها مى دانند براى چه مى جنگند؟و براى که پیکار مى کنند و در راه چه هدف مقدسى فداکارى مى نمایند،و اگر در این راه قربانى و شهید شوند حسابشان با کیست ؟ این مسیر روشن و این آگاهى،به آنان صبر و استقامت و پایمردى مى بخشد اما افراد بى ایمان و یا بت پرستان،درست نمى دانند براى چه مى جنگند؟ و براى چه کسى مبارزه مى کنند؟و اگر در این راه کشته شدند خون آنها را چه کسى جبران خواهد کرد؟تنها روى یک عادت و تقلید کورکورانه و یا تعصب خشک و بى منطق به دنبال این مکتب افتاده اند و این تاریکى راه و ناآگاهى از هدف و ندانستن پایان کار و نتیجه مبارزه،اعصاب آنها را سست مى کند،و توان و استقامتشان را مى گیرد،و از آنها موجودى ضعیف مى سازد [ نظرات / امتیازها ]

نکته ها:
این آیه، موازنه ى قوا را در عدد نفى مى کند و به روحیّه، ایمان و صبر تکیه مى کند و براى اینکه گمان نشود پیروزى بیست نفر بر دویست نفر مبالغه است، تکرار مى کند که صد نفر بر هزار نفر چیره مى شوند، به شرط آنکه مؤمن و صابر باشند

در جنگ هاى صدر اسلام، هرگز موازنه ى آمارى بین مؤمنان و کفّار نبوده است در جنگ بدر، 313 نفر در برابر هزار نفر، در اُحد، 700 مسلمان در مقابل 3000 کافر، در جنگ خندق، سه هزار نفر در برابر ده هزار نفر و در جنگ موته، ده هزار مسلمان در مقابل صدهزار نفر از کفّار قرار داشتند

امام صادق علیه السلام فرمودند: «در آغاز کار، یک مؤمن مأمور بود که با ده مشرک جهاد کند و حقّ فرار و پشت کردن نداشت» [ نظرات / امتیازها ]

یٰا أَیُّهَا اَلنَّبِیُّ حَرِّضِ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَى اَلْقِتٰالِ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صٰابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَةٌ یَغْلِبُوا أَلْفاً مِنَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاٰ یَفْقَهُونَ خداوند به پیامبرش مى گوید: اى محمّد! اصحابت را به جنگ تشویق کن و به آنان خبر بده که آنها مى توانند با دشمنان خدا و دشمنان خود مقابله کنند، حتّى اگر عدد دشمنان ده برابر آنها باشد؛ زیرا مؤمنان فرمان خدا را درک مى کنند و به روز قیامت ایمان دارند و نیز اعتقاد دارند که از طریق جهاد و شهادت مى توان به خوشبختى دست یافت ازاین رو، این مؤمنان با نیت راستین و ارادۀ نیرومند مى جنگند؛ امّا کافران فرمان خدا را نمى دانند و معاد را باور ندارند و به همین سبب، [در حالى به جنگ مى پردازند که] مى خواهند زندگى خود را حفظ کنند و از نابودى آن به شدت بیم دارند [ نظرات / امتیازها ]