● نيره تقي زاده فايند -
تفسیر راهنما
- انسان هاى پاک، درست کار و تلاش کننده در مسیر رشد و کمال، اهل نجات اند و به هدف اصلى دست یافته، همواره در خوبى خواهند ماند.
قد أفلح من تزکّى
«فلاح»; یعنى، ظفر یافتن و دستیابى به مقصود (مفردات راغب) و نیز به معناى «فوز»، «نجات» و «باقى ماندن در خیرات» است (قاموس). فعل «تزکّى» از باب تفعل است و بر تکلّف (تلاش براى تزکیه) دلالت دارد. این فعل از مشتقات «زکاء» یا «زکاة» است. «زکاة»; یعنى، درستى و درستکارى (مصباح) و به دست آوردن چیزى که مایه پاکى شود (مفردات) و «زکاة»; یعنى، پاکى، رشد و نموّ، برکت و ممدوح بودن. (نهایه ابن اثیر)
2 - مردمان تذکّرپذیر و اهل خشیت، انسان هایى پاک، و رستگارند.
سیذّکّر من یخشى ... قد أفلح من تزکّى
مصداق مورد نظر از «من تزکى» ـ به قرینه آیات پیشین ـ همان مصادیق «من یخشى» است.
3 - کسانى که انفاق کرده و زکات مال خود را ادا کنند، انسان هایى صالح و نجات یافته اند.
قد أفلح من تزکّى
برخى از لغت دانان، فعل «تزکّى» را به معناى «تصدق» مى دانند. (لسان العرب)
4 - خودسازى و پاک سازى خویش از وابستگى به دنیا، مایه نجات و صلاح است.
قد أفلح من تزکّى
تزکیه در آیه ـ به قرینه «بل تؤثرون الحیاة الدنیا» در آیه بعد ـ شامل پاکى از علاقه به دنیا نیز مى باشد.
5 - «و سئل الصادق(ع) عن قول اللّه عزّوجلّ «قد أفلح من تزکّى» قال من أخرج الفطرة;(1)
از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ «قد أفلح من تزکّى» سؤال شد، فرمود: [مقصود] کسى است که زکات فطره خود را بپردازد».
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» تفسیر هدایت
[14] پایان کار آن که از تذکره و پند اجتناب میکرد، چنین بود، ولی آن کس که پند گرفت از پلههای نردبان تعالی چندان بالا رفت تا به اوج آن رسید، چگونه! پس از پند پذیرفتن خود را از رسوبات انباز گرفتن برای خدا پاکیزه کرد و دیگر هیچ کس را جز او تقدیس نمیکند، بلکه از هیچ کس ترس و به هیچ کس امیدی ندارد، جز از خدا و به خدا، و در آن تلاش میکند تا دل خود را از دوستی دنیا و افزونخواهی آن و نازیدن به خرده ریزهای آن پاک کند، و در برابر برادران خود از غل و زنجیر کینه و رشک و عصبیت آزاد سازد، و به آن حدّی برسد که آدمی را به بالاترین هدف او رهبری میکند.
«قَد أَفلَحَ مَن تَزَکّی- هر که خود را پاک کرد، رستگار شد.»
سخن از طهارت و پاکیزگی است: پاکیزگی قلب از رسوبهای شرک و اخلاق رذیله و پاک کردن مال از حرام، و دادن حقوق فقیران (به آنچه عموما به نام زکات خوانده میشود) و پاک کردن تنش از نجاستها.
به همین سبب در حدیث مأثور از رسول اللّه- صلی اللّه علیه و آله- آمده است که در تفسیر اینکه آیه گفت: «زکات فطر از آن بیرون کرد».«20»
با اینکه تفسیر برای کلمه «تزکّی» میان آراء مختلف در تفسیر آن از پاک کردن قلب از شرک تا پاک کردن مال از حق دیگران جمع میکنیم.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.
» مجمع البیان
در آیه بعد در اشاره به راز نجات و رستگارى انسان ها مى فرماید:
قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى
راستى که رستگار گردید آن کسى که خود را پاک گردانید و اصلاح کرد.
از دیدگاه گروهى منظور پاکسازى دنیاى وجود خویش از بلاى شرک و کفر است.
امّا به باور گروهى از جمله «ابن عباس» منظور این است که: بى گمان آن کسى که با انجام کارهاى شایسته و پرواى از خدا خویشتن را پاک و پاکیزه ساخت، به نهایت آرزوى خود بال گشود.
به باور «ابن مسعود»، هر کس زکات و حقوق مالى خویش را داد رستگار گردید. او به هنگام تلاوت این آیه مى گفت: خداى رحمت کند آن کسى را که حقوق محرومان را از ثروتش بدهد، و ضمن اصلاح رابطه خویش با بندگان خدا، نماز بخواند و با خداى خویش نیز رابطه اش گرم و عاشقانه باشد.
و به باور گروهى دیگر از مفسران پیشین از جمله «ابوالعالیه» منظور پرداخت زکات مال و زکات فطره است.
از امیرمؤمنان و امام صادق نیز این دیدگاه روایت شده است.(140)
در این جا این پرسش در خور طرح است که این سوره در مکّه فرود آمده است، و در آنجا و آن شرایط آغازین سال هاى بعثت، نه زکات مقرر شده بود، و نه زکات فطره و نه ماه رمضان یا مراسم عید فطر تا آیه مورد بحث این گونه تفسیر گردد.
پاسخ این است که ممکن است آیات آغازین این سوره در مدینه فرود آمده باشد، و آیات پایانى آن در مکّه.
[ نظرات / امتیازها ]
نظری ثبت نشده است.
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.