یا أَیَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ
ترسیم مرگ و آخرت انسانی است که موحّد است و از عهده امتحان بر آمده است، نفس مطمئن انسانی است که قلبش با وعده‌های خدا اطمینان و آرامش پیدا کرده و در زندگی مطیع خدا بوده است، اینکه نفس، مطمئن و آرام است،میداند که هر چه برای خدا انجام دهد بی پاداش نخواهد بود و هر گرفتاری که در راه خدا پیش آید سبب رفعت مقام او است، پس قلبش کاملا مطمئن و آرام است.ظاهرا منظور از «نفس مطمئنة» در آیه روح انسان است در اینکه زمینه روایتی در کافی کتاب جنائز نقل شده است:در آن موقع ندا کننده‌ای از جانب خدای با عزت روح او را ندا میکنند یا ایتها النفس المطمئنة
[ نظرات / امتیازها ] یا أَیَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ (27)
یا أَیَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ: ای صاحب نفس آرام گرفته به ذکر من، و فارغ و مستغنی از غیر من، که شاکر بودی در نعمت و صابر بودی در بلیّه. یا ایمان آورنده از سر اطمینان و یقین بدون خلجان ریب و شکّی در وحدانیّت من، یا ایمنی از خوف و حزن و عتاب و عذاب من
[ نظرات / امتیازها ] 1 - برخى از انسان ها در قیامت، نفسى آرام و فارغ از دغدغه خاطر، خواهند داشت.
یـأیّتها النّفس المطمئنّة
اطمینان نفس، سکونت و آرامش و زوال وحشت آن است. (العین)
2 - خداوند، با انسان هایى که در قیامت روحى آرام و تسکین یافته دارند، سخن خواهد گفت آنان را بر این آرامش خواهد ستود.
یـأیّتها النّفس المطمئنّة
خطابى که در این آیه وجود دارد، به قرینه آیات پیشین ـ که ترسیم کننده صحنه قیامت بود ـ خطابى است که در قیامت صادر خواهد شد. توصیف مخاطب به «مطمئن»، نشان مى دهد که اطمینان در همان صحنه مورد نظر است.
3 - کردارى که ذخیره آخرت باشد، در قیامت اطمینان آور و مایه آرامش خاطر انسان خواهد بود.
یـلیتنى قدّمت لحیاتى ... یـأیّتها النّفس المطمئنّة
تقابل دو دسته اى که در این مجموعه آیات از آنان یاد شده است، بیانگر برداشت یاد شده است.
4 - آزمون دانستن فقر و غنا، گرامى داشت یتیمان، سیر کردن گرسنگان، تصرف نکردن ارث دیگران و پرهیز از مال دوستى، زمینه ساز اعتماد به رهایى از صحنه هاى وحشت بار قیامت
فأمّا الإنسـن إذا ما ابتلیه ... یـأیّتها النّفس المطمئنّة
«نفس مطمئن» ـ به قرینه آیات پیشین ـ انسانى است که از اوصاف ذکر شده در آن آیات، مبرّا باشد.
5 - آگاهى از فلسفه فقر و غنا و برخورد صحیح با یتیمان، مسکینان و اموال مردم و دل نبستن به ثروت، فرونشاننده اضطراب درونى و مایه اطمینان نفس انسان
فأمّا الإنسـن إذا ما ابتلیه ... یـأیّتها النّفس المطمئنّة
توصیف «نفس» به «مطمئن» ـ در قیامت ـ ممکن است به اعتبار اطمینانى باشد که در دنیا، براى او حاصل شده بود.
6 - روح انسان، حقیقتى قابل خطاب و موجودى قابل اتصاف به اطمینان و اضطراب
یـأیّتها النّفس المطمئنّة
«نفس»، به معناى روح است. (صحاح)
[ نظرات / امتیازها ]
یا أَیَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ:
آیات چندی در باره شقاوت نفوذ بشری بود که از نیروی اماره و تمایلات و غرور پیروی می‌نمودند و چنین پندارند که نعمتها که در اختیار دارند از نظر کرامت وجودی است که دارند و هر چه خواهند بدون مسئولیت انجام دهند و در عالم قیامت سیرت ظلمانی آنان را محکوم بعقوبت ابدی خواهد نمود.
اینک بیان مختصری از نفوس مطمئنه است که در اثر تحکیم رابطه با آفریدگار و استقامت در مقام اداء وظایف دینی و کسب فضایل اخلاقی بآفریدگار اعتماد نموده و در مقام تسلیم برآمده که هر چه را پروردگار در باره او خواسته و خود را ربط محض بآفریدگار میداند و مالک نفع و ضرر خود نمیداند و دنیا را برای آزمایش و زندگی آنرا رهگذر برای عالم آخرت می‌بیند و پیوسته خود را معرض آزمایش قرار داده و نعمتهای بسیاری که در اختیار دارد هرگز سبب طغیان و فتنه و فساد او در جامعه نمی‌شود.
و هم‌چنین فقر و تنگدستی را وسیله آزمایش و کسب نیروی صبر و بردباری قرار داده که از جمله شعار عبودیت و مقام رضا و تسلیم است که هر چه را پروردگار در باره او خواسته از نعمت و یا فقر بدان راضی و تسلیم بوده و هرگز در مقام کفران نعمت برنیامده و از شکر و سپاسگزاری او را باز نخواهد داشت بلکه شعار خود را عبودیت و انقیاد قرار داده و از صراط مستقیم عبودیت افراط و یا تفریط ننموده است.
آنگاه دیدگان خود را خواهد گشود نظر خواهد نمود در آن هنگام از جانب ساحت کبریائی منادی ندا خواهد نمود (یا أَیَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ) که به محمّد و آل او ایمان آورده بسوی آفریدگار خود باز گرد یا ولایت آنان که مورد رضایت و کرامت بوده و نیز داخل در زمره و پیر و عباد پروردگار که محمّد و اهل بیت او است و نیز داخل در بهشت جوار رحمت شوی در آن هنگام چیزی محبوبتر برای او نخواهد بود جز قبض روح او و لحوق او بمنادی.
[ نظرات / امتیازها ]