1)
شاه آبادی (داور) : جمع آوردن ضمیر برای یکی از سه دلیل زیر است:
1. بیان عظمت فاعل
2. بیان عظمت کار
3. بیان نقش دادن واسطه هایی مانند فرشتگان در انجام کار.
داستان سجده تقریبا و یا تحقیقا میان دو جمله : ((انى اعلم ما لا تعلمون )) الخ ، و جمله : ((و اعلم ما تبدون و ما کنتم تکتمون )) الخ واقع شده ، و یا مثل آنست که واقع شده باشد ، در نتیجه آیه : و اذ قال ربک للملائکه اسجدوا لآدم ... نظیر جمله اى میماند که از میان چند جمله استخراج شده باشد تا راهى براى انتقال به داستان بهشت پیدا شود، چون این آیات منظور اصلیش بیان خلافت انسان ، و موقعیت او، و چگونگى نازل شدنش به دنیا و مال کار او از سعادت و شقاوت است ، پس در چنین مقامى اعتناى زیادى به نقل داستان سجده ندارد، مگر باشاره اجمالى آن ، تا باین ترتیب وسیله اى شود براى ذکر داستان بهشت ، و هبوط آدم ، (دقت فرمائید).
پس وجه اعراض از تفصیل باختصار گوئى نیز همین بود، و اى بسا سر التفات از غیبت در ((اذ قال ربک )) الخ ، به تکلم در ((اذ قلنا)) الخ باز همین باشد.