اگر روح و فکر انسان آلوده باشد، دیدن آیات الهى نیز تعقّل را در او برنینگیزد. (تعقّل با واژه «لعّل» بکار رفته است.) «لعلّکم تعقلون» [ نظرات / امتیازها ]

تحقق خواسته و اراده خداوند هم در امور عادی و هم در امور خرق عادت (معجزه) از مجرای اسباب صورت می گیرد که این از سنت های الهی است و مانند سنت های دیگر خداوند دارای حکمت هایی است یکی از حکمت های مهم آن به تفکر واداشتن انسان است با تفکر در این معجزه این سوال شکل گرفته است که چرا خداوند آن مرده را با کشتن موجودی زنده حیات مجدد بخشیده است؟
برای این مساله، پاسخ یا حکمت هایی بیان شده است یکی از حکمت هایی که شاید بتوان برای آن در نظر گرفت این موضوع است که خداوند خواسته بدین طریق به ما بفهماند که ذبح و قربانی می تواند موجب رفع بلا وگرفتن حیات مجدد گردد مثلا برای مریض یا کسی که علائم مرگ برای او پدیدار شده است بی شک این زنده شدن مقتول می توانست به نحو دیگری اجرا شود و این که خداوند اراده کرده است بدین گونه اتفاق بیفتد دارای حکمت هایی است که شاید یکی از آن حکمت ها این موضوع باشد لذا طبق این نظر، پروردگار در ذبح چنین خاصیتی قرار داده است که بتواند رافع بلا باشد و یا زمان مرگ بجز اجل حتمی به تعویق افتد همان طور که می دانیم بسیاری از علما برای دفع خطر یا رفع مشکلات قربانی انجام می دادند اما در باب چگونگی این امر از طریق ذبح می توان گفت:
1- بعضی از بلاها از بی توجهی ها ویا بی تفاوتی ها پدید می آید و از انجایی که توزیع گوشت می تواند از مصادیق انجام وظیفه در قبال افراد و جامعه باشد با رفع غضب و جذب رحمت الهی بلا هم برطرف می گردد.
2- بعضی از بلا ها می تواند از حسادت ها و کدورت ها نشات بگیرد که رسیدگی به ارحام، دوستان، همسایگان و آشنایان می تواند این حسادت ها و کدورت ها را برطرف کند همچنان که در روایات داریم که قربانی کردن حسادت ها و بدبینی ها را از بین می برد.
3- تقسیم گوشت میان فقرا و رفع نیاز مستحقان و دردمندان از مصادیق صدقات است و طبق روایات صدقه درراه خدا باعث دفع بلا و طولانی شدن عمر می گردد و بیان گردیده انچه در دفع بلا موثر است بحث انفاق در راه خداست و از انجا که قشر پایین جامعه معمولا از دریافت مواد پروتئینی در مضیقه بیشتری هستند ریختن خون و هدیه گوشت قربانی به انان می تواند از صدقه های برتر به شمار آمده و طبیعتا بازدارندگی بیشتری را می توان برای آن در نظر گرفت.
4- از انجایی که صله رحم ازعوامل افزایش طول عمر است و همچنین توصیه شده بخشی از گوشت بین ارحام تقسیم شود می توان نتیجه گرفت که نیکی به خویشاوندان از طریق توزیع گوشت هم می تواند منجر به تعویق اجل غیر حتمی شود درضمن خانواده ی خود فرد هم از ارحام محسوب می شود و استفاده ایشان هم از این گوشت می تواند باعث رفع کدورت ها، شاد کردن و افزایش محبت بین انها گردد. امام صادق(ع) می فرمایند:
هرکس به خانواده خود نیکی کند خداوند عمر او را زیاد می کند و در جایی دیگر می فرمایند علی بن حسین و فرزند ایشان محمد علیهما السلام یک سوم قربانی را صدقه می دادند و یک سوم آن را به همسایگان می بخشیدند و یک سوم را برای خانواده خویش نگه می داشتند( گویا در ترتیب توزیع این بزرگواران هم حکمت وجود دارد)
5- با توجه به منابع دینی دعا در زندگی و رفع بلا نقش مهمی دارد دعای هنگام قربانی و نیز دعای گیرنده یا استفاده کننده ی گوشت یا طعام آن می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
در اینجا سوالی پیش می آید که آیا اثار قربانی تنها محدود می گردد به دفع بلا، مرگ ناگهانی، چشم زخم، نیت های پلید و نگاه های خبیثانه و حوادث تلخ که به آن اشاره شده است یا کارکردها و نتایج دیگری نیز دربردارد؟ در پاسخ باید گفت فلسفه و آثار دیگری برای قربانی نیز بیان شده است که نقش قربانی را محدود به هنگام بلا و مصیبت نمی کند که از موارد ذیل بعضی فقط به جنبه ای از دلایل قربانی و در مواردی تنها به اثری از اثار و نیز در مواردی می تواند هم فلسفه ذبح و هم از آثار تلقی شود مانند :
الف- تمرینی برای قطع دلبستگی ها و ایثار در راه خدا؛ امام صادق(ع ) می فرمایند: و ذبح کن حنجره هوای نفس وطمع را به هگام قربانی کردن.
ب- از راه های تشکر از نعمت های الهی.
ج- از اهداف مهم قربانی رسیدگی به نیازمندان است که به دلایل و نیات خاصی انجام می شود یکی از دلایل می تواند تنها و تنها بحث رسیدگی به محرومان جامعه باشد؛ بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش زیک گوهرند چو عضوی بدرد آورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار.
د- تقویت روحیه نوع دوستی.
ه- دست یابی به رحمت واسعه الهی.
6- قرار گرفتن در زمره نیکوکاران و اهل احسان.
7- بهره مندی از مغفرت الهی.
8- انسجام میان ملت.
9- تقوا؛ هدف اصلی قربانی.
10- عامل بخشیده شدن گناهان.
11- سببی برای عبور از صراط.
12- خداوند دوست دارد که انسان دست و دل باز و سخی باشد.
در این باب، سوال دیگری نیز مطرح می شود که آیا مقصود، نفس قربانی کردن است یا نحوه ی مصرف آن هم مهم است؟ درپاسخ، بحث مهم انفاق و نیکی نمودن از طریق توزیع گوشت بیان شد اما باز برای رفع هرگونه ابهامی به پاسخ آیت الله مکارم در باب همین سوال پرداخته می شود ایشان در پاسخ همین سوال می فرمایند: قطعا منظور رساندن آن به دست نیازمندان و فقرا به عنوان صدقه است و مانند قربانی حج بخشی از آن برای خودش و یا بستگان مصرف شود مگر این که نسبت به مصرف آن نذر خاصی شده باشد.
درپایان این بحث و برای حسن ختام به حدیثی از مولی الموحدین درباب اهمیت قربانی اشاره می گردد؛ ایشان می فرمایند:
اگر مردم می دانستند چه فوایدی در قربانی است هر آینه قربانی می کردند ولو با قرض گرفتن. [ نظرات / امتیازها ]