گرچه موضوع یاد نعمت و رعایت میثاقِ مطرح در آیه، یک هشدار کلّى و عمومى است، ولى ممکن است به دلایلى مسأله‏ى رهبرى جامعه اسلامى و اطاعت از او مراد باشد. آن دلایل عبارتند از:
1- رهبرى الهى، عهد ومیثاق خدایى است. داستان حضرت ابراهیم و درخواست امامت براى نسل خویش و پاسخ خدا که ظالمان به عهد من (امامت) نمى‏رسند، گواه بر این مطلب است. «لاینال عهدى الظالمین» [34]
2- پس از تعیین حضرت على علیه السلام به امامت در غدیر خم، آیه سوّم همین سوره نازل شد که امروز نعمتم را بر شما تمام کردم.
3- مردم در غدیر خم با على علیه السلام بیعت کردند و سمعاً و طاعةً گفتند. این آیه بار دیگر مردم را به وفادارى و پایدارى نسبت به رهبرى فرا مى‏خواند.
پیمان بر شنیدن و اطاعت کردن، «سمعنا و أطعنا» شامل همه پیمان‏هایى مى‏شود که انسان‏ها بطور طبیعى و فطرى به صورت قولى، یا عملى با انبیا داشته‏اند، مثل بیعت‏ها و شهادت‏هاى آنان به توحید و نبوّت.

--------------------------------------------------------------------------------
34) بقره، 124.
[ نظرات / امتیازها ]

گرچه موضوع یاد نعمت و رعایت میثاقِ مطرح شده در آیه، یک هشدار کلّى و عمومى است؛ ولى ممکن است به دلایلى مسأله‏ى رهبرى جامعه اسلامى و اطاعت از او مراد باشد.
آن دلایل عبارتند از:
1. رهبرى الهى، عهد ومیثاق خدایى است. داستان حضرت ابراهیم و درخواست امامت براى نسل خویش و پاسخ خدا که عهد من به ظالمان نمى‏رسند، گواه بر این مطلب است.
«لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ» «1»
2. پس از تعیین حضرت على علیه السلام به امامت در غدیر خم، آیه سوم همین سوره نازل شد که امروز نعمتم را بر شما تمام کردم.
3. مردم در غدیرخم با على علیه السلام بیعت کردند و «سمعاً» و «طاعةً» گفتند. این آیه بار دیگر مردم را به وفادارى و پایدارى نسبت به رهبرى فرا مى‏خواند.
پیمان بر شنیدن و اطاعت کردن، «سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» شامل همه‏ى پیمان‏هایى مى‏شود که انسان‏ها بطور طبیعى و فطرى به صورت قولى، یا عملى با انبیا داشته‏اند، مثل بیعت‏ها و شهادت‏هاى آنان به توحید و نبوّت.

[ نظرات / امتیازها ]

مفسران قرآن در مورد «پیمانى» که در آیه ى فوق مطرح شده، دو احتمال داده اند:

نخست آن که مقصود پیمان مسلمانان در آغاز اسلام باشد، یعنى مسلمانان در حُدیبیّه یا حجة الوداع یا عَقَبه و یا به مجرد قبول اسلام، به طور ضمنى با خدا پیمان بستند

2-آن که مقصود پیمانى باشد که هرکس به حکم فطرت و آفرینش، با خداى خود بسته است؛ یعنى خدا در هنگام آفرینش، استعدادها و مواهبى مثل عقل و هوش به انسان عطا کرد و به این صورت، عملاً از انسان پیمان گرفت که این استعدادها را در راه صحیح به کار گیرد و افراد انسان نیز با زبان حال و استعداد خود، فریاد برآوردند که شنیدیم و به کار بستیم این پیمان فطرى، بسیار وسیع است و همه ى مسائل دینى را نیز شامل مى شود

حق چندین کرم و رأفت و رحمت شرط است که به جاآورى و سست وفایى نکنى

(سعدى)

البته مانعى ندارد که آیه ى فوق هر دو قسم پیمان را شامل شود، که یکى تکوینى و دیگرى تشریعى است

2 در حدیثى حکایت شده که

مقصود از پیمان در آیه ى فوق، همان پیمانى است که پیامبر صلى الله علیه و آله در غدیر خم، دربارۀ ولایت و جانشینى على علیه السلام گرفت
[ نظرات / امتیازها ]