(و هو الذی یتوفکم باللیل و یعلم ما جرحتم بالنهار ثم یبعثکم فیه لیقضی اجل مسمی ثم الیه مرجعکم ثم ینبئکم بما کنتم تعملون ):(اوست خدایی که شما را در شب بطور کامل استیفا می کند و آنچه را در روز کسب می کنید می داند،آنگاه شما را در روز بر می انگیزد تا بگذرد آن موعدی که معین شده است ، آنگاه بازگشت شمابسوی اوست و سپس شمارابه آنچه که امروز می کنید، آگاه می نماید).(توفی )گرفتن کامل چیزی را می گویند و در اینجاو نیز آیه 40 سوره زمر این کلمه را در معنای گرفتن روح هنگام خواب استعمال کرده است ، (الله یتوفی الانفس حین موتها والتی لم تمت فی منامها )،(خداوند نفسها را هنگام مرگ و هنگام خواب بطور کامل می گیرد)،چون مرگ و خواب هر دو در قطع کردن رابطه نفس از بدن مشترکند، همانطور که (بعث ) به معنای بیدار کردن و یا زنده کردن هر دو دررابطه برقرار کردن بین نفس و بدن شریک می باشند و اینکه خواب را به شب وبیداری را به روز مقید نموده ، بدان جهت است که غالبا مردم در شب می خوابندو در روز بیدارند و گرنه خصوصیی در خواب شب نیست ،اما اینکه فرمود:(می گیرد شما را)، و نفرمود: (می گیرد نفس شما را)به جهت آن است که حقیقت انسان همان روح اوست و روح جزئی از انسان یا صفت و هیأتی که عارض بر اوشود نیست ، (جرح )به معنای کار کردن با اعضاء بدن است و مراد از آن کسب می باشد و در این آیه می فرماید: خداست که جان شما را در شب استیفاء می کندو عالم به تمام اعمال روز شماست و آنگاه در روز شما را بیدار می سازد تا زمانی که اجل شما فرا برسد، پس وقتی آن اجل معین رسید به سوی پروردگار خود بازمی گردید و این همان اجل است که می فرماید:(فاذا جاء ا جلهم لا یستأخرون ساعه ولا یستقدمون )(31)،(پس زمانی که اجل آنان برسد نه تأخیر می افتند و نه مقدم می شوند)و در آن زمان شما را از اعمالی که انجام داده اید،آگاه خواهد ساخت . [ نظرات / امتیازها ]

چند واژۀ دیگری است‌، واژه‌هـائی همسان همان واژه‌هائی ‌که در آیـۀ پـیشین کرانـه‌ها و فاصله‌ها و ژرفاهای غیب را به تصویرکشید، و به انـدازۀ دانش الهی و فراگیری آن اشاره نمود... چند واژۀ دیگری است‌ که سراسر زندگی انسانها را در ید تصرّف یزدان سبحان و تحت دانش و قدرت ایزد منّان قرار می‌دهد... زندگی انسانها اعم از: بیداری و خواب‌، و مردن و رستاخیز، و گردآوردن و مورد محاسبه قرار دادن ایشان‌... ولیکن به «‌شیوۀ قرآن‌»‌. شیوه اعجاز انگیز در زندگی بخشیدن و جدائی انداختن‌، در پسودن حواسّ و برانگیختن و به خروش انداختن آنها، در هر تـصویر و در هر صحنه و در هر حرکتی‌ که تـعبـیر شگفت قرآن ترسیم می‌کند.

(وَهُوَ الَّذِی یَتَوَفَّاکُم بِاللَّیْلِ).

خدا است که در شب شما را می‌میراند.

مرگ است چرتی‌ که مردمان را فرا می‌گیرد. مرگ است غفلتی ‌که به شکلی از اشکال حواسّ را در بر می‌گیرد، و اشتباهی ‌که گریبانگیر حسّ می‌شود، و سکونی ‌که عارض خرد می‏‎گردد، و گسیـختن و بریدنی‌ که شعور را احاطه می‌کند... این امـر نـیز رازی است ‌که انسـانها نمی‌دانند چگونه اتّفاق می‌افتد، هر چند که ظواهر و آثارش را می‏بینند. این هم «‌غیب‌» است در شکلی از اشکال فراوانی ‌که انسـان را در برگرفته‌اند و او را احاطه کرده‌اند... این خفتگان مردمانی هستند که از هر گونه تاب و توان و قدرت و نیروئی بریده‌اند و خلع شده‌اند، حتی از حسّ و شعو‌ر! خفتگان مردمانی هستند که از زندگی بریده و گسیخته‌اند و در دست قدر یزدان قرار گرفته‌اند، همانگو‌نه‌ که در حقیقت همیشه این چنین بوده‌اند و هستند. کسی و چیزی ایشان را به هوشیاری و حیات کامل برنمی‌گرداند، مگر ارادۀ یزدان‌... انسانها در دست قدرت یزدان چه ضعیف و ناتوانند!

(وَیَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ).

و او می‌داند که در روز (‌که زمان عمدۀ جنب و جوش و تـلاش و کـوشش است‌) چـه مـی‌کنید و چـه فرا چنگ می‌آورید.

اندامهای مردمان برای‌گرفتن یا رها کردن چیزی به تکان در نمی‌آید، مگر این ‌که یزدان جهان آگاه از خیر یا شری است‌ که ایشان به دست می‌آورند. مردمان در همۀ حرکات و سکنات پائیده می‌شوند. چیزی از امور ایشان از دانش یزدان پنهان نمی‌ماند و دور نمی‌گردد، چیزی که اندامهایشان پس از بیداری و هوشیاری‌، در روز به دست می‌آورند!

(ثُمَّ یَبْعَثُکُمْ فِیهِ لِیُقْضَى‏ أَجَلٌ مُسَمَّىً).

سپس شما را دوباره در روز زنده می‌گرداند (‌و این مرگ و زندگی خواب و بیداری نام‌، پیوسته ادامه دارد) تا مهلت معین (‌زندگی هر کس با فرا رسـیدن مرگ او) بسر آید.

یعنی در روز شـما را بیدار مـی‌کند و از گسیختن و بریدنتان از زندگی به دور می‌دارد تا اجلی که یزدان سبحان تعیین و مقرّر فرموده است در می‌رسد و شما را در بر می‌گیرد... مردمان در دائرۀ جولانگاهی بسر می‌برند که یزدان جهان برای ایشان مقدّر فرموده است‌. آنان نمی‌توانند از این دائره پای فـراتـر بگذارند و بگریزند.

(ثُمَّ إِلَیْهِ مَرْجِعُکُمْ).

سـپس (‌در روز رسـتاخیز هـمگان‌) به سوی خدا برمی‌گردید.

آنگاه برگشتن به سوی چوپان است پس از چریدن در بیابان!

(ثُمَّ یُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ).

آنگاه شما را از آنـچه (‌در دنیا از خوبیها و بدیهائی که می‌کردید) باخبر می‏‎گرداند (‌و پاداش و کیفر اعمال را به صاحبان آنها می‌رساند(.

هنگام نشان دادن و تعویل نمودن نامه‌های اعمال ا‌ست‌. نامه‌هائی‌ که هر چه بوده است و انجام‌ گرفته است در آنها ثبت و ضبط است‌. دادگری دقیقی است‌ که در سزا و جـزا کمترین سـتمی نـمی‌رود و کوچکترین ظلمی نمی‌شود.

بدین منوال آیۀ واحدی‌، با واژه‌های اندکی‌، نواری را تشکیل می‌دهد. نوار فیلمی‌ که پر از تـصویرها و صحنه‌ها، و قوانین و حقائق‌، و الهامها و سایه روشنها است‌... آخر چه کسی می‌تواند چنین کاری را بکند؟ و چنین چیزی را بسازد؟ مـعجزا‌ت خارق‌العاده کدام است‌، اگر این آیات‌، معجزات خارق‌العاده نباشند؟ آیاتی که تکذیب‌ کنندگان حقائق، از آنـها بی‏خبر و غافلند، و جویای معجزات مادی هستند و عذاب دردناک حاصل از عدم پذیرش آنها را خواستارند!

[ نظرات / امتیازها ]

«و اوست‌ آن‌ که‌ در شب‌ شما را قبض‌ روح‌ می‌کند» یعنی: در شب‌ شما را به ‌خواب‌ فرو می‌برد و ارواح‌ شما را که‌ به‌وسیله‌ آن‌ قادر به‌ تمییز و تصرف ‌می‌گردید، در آن‌ قبض‌ می‌کند، از این‌رو گفته‌اند که: خواب‌ مرگ‌ صغری‌ است‌. «و آنچه‌ را در روز کسب‌ کرده‌اید» یعنی: آنچه‌ را از خیر و شر با اندامها و اعضای‌ وجود خود در روز انجام‌ داده‌اید «می‌داند» این‌ تعبیر بدان‌ معنی‌ نیست‌ که ‌حق‌ تعالی‌ افعالی‌ را که‌ ما در شب‌ انجام‌ می‌دهیم‌، نمی‌داند، یا ما را در روز به‌وسیله‌ خواب‌ قبض‌ روح‌ نمی‌کند زیرا مخصوص‌ ساختن‌ یک‌ چیز به‌ یادآوری‌، دلیل‌ بر نفی‌ ماعدای‌ آن‌ نیست‌ «سپس‌ شما را در آن‌» یعنی: در روز «برمی‌انگیزد» مراد بیدار شدن‌ انسان‌ از خواب‌ در روز است‌ «تا میعاد معین‌» یعنی: تا میعادی‌ که‌ برای‌ زندگی‌ و رزق‌ و روزی‌ هر فردی‌ از افراد بندگان ‌تعیین‌ شده‌ است‌، «به‌انجام‌ رسانده‌ شود، سپس‌ بازگشت‌ شما به‌سوی‌ اوست‌، آن‌گاه ‌شما را از آنچه‌ می‌کردید خبر می‌دهد» این‌ آیه‌ کریمه‌ بر احاطه‌ علم‌ خداوند متعال‌ به‌تمام‌ مخلوقاتش‌ در همه‌ احوال‌ و اطوار هستی‌ و مرگشان‌ دلالت‌ می‌کند.

خدای‌ عزوجل‌ در این‌ آیه‌، خواب‌ را «وفات‌»، و در جای‌ دیگری‌ آن‌ را «مرگ‌» نامیده‌؛ بنابراین‌، از تعابیر فوق‌ چنین‌ برمی‌آید که‌ ما می‌توانیم‌ به‌ وسیله‌ خواب‌، چیزهایی‌ را در مورد عالم‌ مرگ‌، عالم‌ برزخ‌، عذاب‌، یا نعمت‌های‌ قبر بدانیم‌ زیرا در همان‌ حالی‌ که‌ ما شخص‌ به‌ خواب ‌رفته‌ را ساکن‌ و آرام‌ و بی‌حرکت‌ می‌بینیم‌، ممکن‌ است‌ او درحال‌ عذاب‌ یا نعمت‌ قرار داشته‌ باشد و با خوابهایی‌ که‌ می‌بیند، این‌ حالات‌ را احساس‌ کند. البته‌ این‌ بدان‌ معنی‌ نیست‌ که‌ حال‌ شخص ‌مرده‌ و شخص‌ به‌ خواب‌رفته‌ یکی‌ است‌ بلکه‌ این‌ بدان‌ معنی‌ است‌ که‌ خواب‌ تابلویی‌ کوچک‌شده‌ از مرگ‌ است‌. در حدیث‌ شریف‌ آمده‌ است: «النوم ‌اخو الموت: خواب‌ برادر مرگ‌ است‌».

[ نظرات / امتیازها ]

برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 60)- در این آیه بحث را به احاطه علم خداوند به اعمال انسان که هدف اصلى است، کشانیده و قدرت قاهره خدا را نیز مشخص مى‏سازد، تا مردم از مجموع این بحث نتایج تربیتى لازم را بگیرند.
نخست مى‏گوید «او کسى است که روح شما را در شب قبض مى‏کند، و از آنچه در روز انجام مى‏دهید و به دست مى‏آورید آگاه است» (وَ هُوَ الَّذِی یَتَوَفَّاکُمْ بِاللَّیْلِ وَ یَعْلَمُ ما جَرَحْتُمْ بِالنَّهارِ).
سپس مى‏گوید: این نظام خواب و بیدارى تکرار مى‏شود، شب مى‏خوابید «و روز شما را بیدار مى‏کند و این وضع هم چنان ادامه دارد تا پایان زندگى شما فرا رسد» (ثُمَّ یَبْعَثُکُمْ فِیهِ لِیُقْضى‏ أَجَلٌ مُسَمًّى).
سر انجام نتیجه نهایى بحث را چنین بیان مى‏کند: «سپس بازگشت همه به سوى خداست و شما را از آنچه انجام داده‏اید آگاه مى‏سازد» (ثُمَّ إِلَیْهِ مَرْجِعُکُمْ ثُمَّ یُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ). [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر کشاف
(و هو الذی یتوفاکم باللیل ) الخطاب للکفرة ، أی أنتم منسدحون اللیل کله کالجیف (و یعلم ما جرحتم بالنهار) ما کسبتم من الَثام فیه (ثم یبعثکم فیه ) ثم یبعثکم من القبور فی شأن ذلک الذی قطعتم به أعمارکم من النوم باللیل و کسب الَثام بالنهار و من أجله کقولک : فیم دعوتنی ؟ فتقول : فی أمر کذا (لیقضی أجل مسمی ) و هو الأجل الذی سماه و ضربه لبعث الموتی و جزائهم علی أعمالهم . (ثم إلیه مرجعکم ) و هو المرجع إلی موقف الحساب (ثم ینبئکم بما کنتم تعملون ) فی لیلکم و نهارکم . [ نظرات / امتیازها ]

تفسیر نور
«جَرَحتم» از «جارحة» به معناى عضو است، عضوى که با آن کار و کسب مى‏شود و سپس به خودِ کار و عمل گفته شده است. با اینکه خداوند به هنگام خواب روح انسان را مى‏گیرد، ولى مى‏فرماید: ما شما را مى‏گیریم، پس معلوم مى‏شود روح انسان تمام حقیقت اوست. 1- خواب، یک مرگ موقتى است و هربیدارى نوعى رستاخیز. «یتوفاکم، یبعثکم» 2- قانون طبیعى آن است که شب براى خواب و روز براى کار باشد. «یتوفّاکم باللیل، جرحتم بالنّهار» 3- هر روز عمر، یک فرصت و بعثت جدید است. «یبعثکم» 4- زندگى ما، تاریخ و برنامه و مدّت معیّن دارد. «أجل مسمّى» 5 - خود را براى پاسخگویى قیامت آماده کنیم. «الیه مرجعکم» 6- خداوند با اینکه کار بد ما را مى‏داند ولى باز هم به ما مهلت داده و روح گرفته را به بدن برمى‏گرداند. «یعلم ما جرحتم بالنّهار ثمّ یبعثکم» 7- قیامت، روز روشن شدن حقیقت اعمال است. «ینبّئکم بما کنتم تعملون» [ نظرات / امتیازها ]

(آیه 60)- در این آیه بحث را به احاطه علم خداوند به اعمال انسان که هدف اصلى است، کشانیده و قدرت قاهره خدا را نیز مشخص مى‏سازد، تا مردم از مجموع این بحث نتایج تربیتى لازم را بگیرند.

نخست مى‏گوید «او کسى است که روح شما را در شب قبض مى‏کند، و از آنچه در روز انجام مى‏دهید و به دست مى‏آورید آگاه است» (وَ هُوَ الَّذِی یَتَوَفَّاکُمْ بِاللَّیْلِ وَ یَعْلَمُ ما جَرَحْتُمْ بِالنَّهارِ).

سپس مى‏گوید: این نظام خواب و بیدارى تکرار مى‏شود، شب مى‏خوابید «و روز شما را بیدار مى‏کند و این وضع هم چنان ادامه دارد تا پایان زندگى شما فرا رسد» (ثُمَّ یَبْعَثُکُمْ فِیهِ لِیُقْضى‏ أَجَلٌ مُسَمًّى).

سر انجام نتیجه نهایى بحث را چنین بیان مى‏کند: «سپس بازگشت همه به سوى خداست و شما را از آنچه انجام داده‏اید آگاه مى‏سازد» (ثُمَّ إِلَیْهِ مَرْجِعُکُمْ ثُمَّ یُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ).

[ نظرات / امتیازها ]

1- خواب، یک مرگ موقتى است و هربیدارى نوعى رستاخیز. «یتوفاکم، یبعثکم»
2- قانون طبیعى آن است که شب براى خواب و روز براى کار باشد. «یتوفّاکم باللیل، جرحتم بالنّهار»
3- هر روز عمر، یک فرصت و بعثت جدید است. «یبعثکم»
4- زندگى ما، تاریخ و برنامه و مدّت معیّن دارد. «أجل مسمّى»
5 - خود را براى پاسخگویى قیامت آماده کنیم. «الیه مرجعکم»
6- خداوند با اینکه کار بد ما را مى‏داند ولى باز هم به ما مهلت داده و روح گرفته را به بدن برمى‏گرداند. «یعلم ما جرحتم بالنّهار ثمّ یبعثکم»
7- قیامت، روز روشن شدن حقیقت اعمال است. «ینبّئکم بما کنتم تعملون»
[ نظرات / امتیازها ]

تفسیر کشاف
(و هو الذی یتوفاکم باللیل ) الخطاب للکفرة ، أی أنتم منسدحون اللیل کله کالجیف (و یعلم ما جرحتم بالنهار) ما کسبتم من الَثام فیه (ثم یبعثکم فیه ) ثم یبعثکم من القبور فی شأن ذلک الذی قطعتم به أعمارکم من النوم باللیل و کسب الَثام بالنهار و من أجله کقولک : فیم دعوتنی ؟ فتقول : فی أمر کذا (لیقضی أجل مسمی ) و هو الأجل الذی سماه و ضربه لبعث الموتی و جزائهم علی أعمالهم . (ثم إلیه مرجعکم ) و هو المرجع إلی موقف الحساب (ثم ینبئکم بما کنتم تعملون ) فی لیلکم و نهارکم
[ نظرات / امتیازها ]

در این آیه خواب به مرگ تشبیه شده زیرا در هر دو روح از بدن انسان جدا می شود ولی نسبت به بیداری بعد از خواب خداوند متعال روح را بر میگرداند [ نظرات / امتیازها ]

وَ هُوَ اَلَّذِی یَتَوَفّٰاکُمْ بِاللَّیْلِ وَ یَعْلَمُ مٰا جَرَحْتُمْ بِالنَّهٰارِ ثُمَّ یَبْعَثُکُمْ فِیهِ لِیُقْضىٰ أَجَلٌ مُسَمًّى ثُمَّ إِلَیْهِ مَرْجِعُکُمْ ثُمَّ یُنَبِّئُکُمْ بِمٰا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ مقصود از گرفتن روح بشر است در خواب شبها که خداى تعالى در شب روح شما را مى گیرد یعنى مثل مرده که هیچ تصرفى در بدنش نمى کند انسان در خواب مشاعرش از کار مى افتد قوله تعالى (اَللّٰهُ یَتَوَفَّى اَلْأَنْفُسَ حِینَ مَوْتِهٰا وَ اَلَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنٰامِهٰا) و به روایت ابن عباس که گفته رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله و سلّم فرمود (لکل انسان ملک اذا نام یأخذ نفسه و یردّ الیه فان اذن اللّه فى قبض روحه قبضه و الاّ ردّ الیه) و همین است قوله تعالى (وَ هُوَ اَلَّذِی یَتَوَفّٰاکُمْ بِاللَّیْلِ وَ یَعْلَمُ مٰا جَرَحْتُمْ بِالنَّهٰارِ) (جرح)بمعنى عمل بجوارح بدن است،و(اجتراح)بمعنى اکتساب است و استعمال آن در کار بد زیادتر است و قوله تعالى (یَتَوَفّٰاکُمْ ) یعنى در شب مى گیرد روح شما را معلوم است که اختصاص به خواب شب ندارد که شب را مخصوص به خواب گردانیده خواب روز نیز همین طور است و اینکه اطلاق(توفى)را بر خواب نموده یعنى گرفتن نامیده و بیدارى را تشبیه بمبعوث گردیدن کرده درصورتى که در خواب بدن زنده است شاید اشاره باشد که حقیقت انسان روح است و آن قوّه درّاکه او است و بدن و توابع آن آلاتند خلاصه خدا آن کسى است که بقوّت خلاّقه خود در شب شما را مى خواباند مثل مرده و در روز بیدار مى کند تا آن وقتى که عمر شما منقضى گردد پس از آن بازگشت بسوى جزاء او است و به آنچه از خوب و بد کرده اید شما را خبردار مى گرداند [ نظرات / امتیازها ]

وَ هُوَ اَلَّذِی یَتَوَفّٰاکُمْ بِاللَّیْلِ از نظر عرف، واژه هاى وفات و موت یک معنا دارند؛ یعنى نبودن زندگى و هرکدام از این دو واژه، به طور مجاز به معناى خواب به کار مى رود؛ زیرا حواس انسان به سبب خواب از کار مى افتد خدا مى گوید: «خدا جان ها را به هنگام مردنشان مى گیرد و نیز جان کسانى را که در خواب خود نمرده اند

جان هایى را که حکم مرگ بر آنها رانده شده نگه مى دارد و دیگران را تا زمانى که معین است بازمى فرستد» بدین معنا که خدا رابطۀ موجود میان جان ها و بدن ها را، در هنگام مرگ، در ظاهر و در واقع قطع مى کند و آن را در نزد خود نگه مى دارد این رابطه در هنگام خواب تنها در ظاهر قطع مى شود، نه در واقع پس از بیدار شدن این رابطه بر مى گردد و تا وقت معینى که انسان حقیقتا مى میرد، مى ماند بنابراین، شخص خوابیده، درآن واحد، هم زنده است و هم مرده مراد از «وفات» در آیه، مرگ مجازى است امام على علیه السّلام فرمود: «جان در هنگام خواب بیرون مى رود؛ اما شعاعش در بدن باقى مى ماند و با همین شعاع است که شخص خواب مى بیند وقتى که بیدار مى شود، روح زودتر از یک لحظه برمى گردد»

وَ یَعْلَمُ مٰا جَرَحْتُمْ بِالنَّهٰارِ مقصود اعمالى است که اعضاى انسان آن را انجام مى دهد ثُمَّ یَبْعَثُکُمْ فِیهِ ضمیر «فِیهِ » به «النهار» برمى گردد و معناى جمله این است: شما را از خواب بیدار مى کند مفسّران مى گویند: این سخن دلیلى است بر دوباره زنده شدن و وجود قیامت؛ زیرا خواب همانند مرگ است و بیدارى همانند زنده شدن پس از مردن ثُمَّ یُنَبِّئُکُمْ بِمٰا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ؛ آن گاه شما را از کارهاى نیک و یا بدى که در شب ها و روزهایتان انجام مى دادید آگاه مى کند

خلاصه سخن آن که، هر انسانى در پایان اجل حتمى خود مى میرد آن گاه خداوند او را پس از مردن زنده مى کند، درست مانند زمانى که از خواب بیدارش مى سازد

سپس هرکس را در قیامت در برابر آنچه در دنیا انجام داده پاداش مى دهد و به هیچ کس ستم نمى شود

سؤال: چرا آیه، خواب را به شب اختصاص داده است و کار را به روز، بااینکه انسان گاهى شب کار مى کند و روز مى خوابد؟

پاسخ: مقصود آیه، آن چیزى است که غالبا انجام مى شود [ نظرات / امتیازها ]

خداوند ارواح بندگان را در شب موقع خواب قبض مى فرماید ولى شعاع آن باقى مى ماند در بدن و باین سبب خواب مى بینند و وقتى بیدار مى شوند ثانیا روح ببدن آنها عود مى نماید زودتر از یک لحظه چنانچه از امیرالمؤمنین (ع) روایت شده است و مى داند هر عملى را که از بنده در موقع بیدارى صادر شود خواه خوب باشد و خواه بد و تقابل خواب و بیدارى در شب و روز باعتبار متعارف است و همچنین بعث در روز باعتبار نوعیّت آن است و این خواب و بیدارى بقدرى تکرار مى شود تا عمر به پایان برسد چنانچه قمى ره از حضرت باقر (ع) نقل نموده که مراد از اجل مسمى در این آیه موت است پس بازگشت خلق براى وصول بحق و حکم خدا است بعد از مرگ پس خبر مى دهد آنها را به جزاى اعمال در برزخ و قیامت [ نظرات / امتیازها ]