1) : در تفسیر المیزان در ذیل این آیه آمده است (پایگاه تدبر؛ لیست تفسیرها):
از تصرفاتی که به مال یتیمان ضرر می¬رساند بپرهیزید و مال نامرغوب و بی ارزش خود را با مال مرغوب و ارزشمند یتیم عوض نکنید و یا آنکه مال حلال را با مال حرام معاوضه نکنید، (ولا تاکلوااموالهم الی اموالکم انه کان حوبا کبیرا):(و اموال آنان را با ضمیمه اموال خودتان نخورید که این گناهی بسیار بزرگ است) لذا اموال آنها را همراه اموال خود تصرف نکنید، چون این عمل گناه بزرگی است، در جاهلیت اموال یتیمان و زنان بی¬سرپرست را می¬گرفتند و با آنان ازدواج می-کردند و اموال آنها را می¬خوردند و عدالت را در باره آنها رعایت نمی¬نمودند و چه بسا بعد از خوردن اموالشان آنهارا طلاق می¬دادند و رها می¬کردند و چون مالی نداشتند دیگر کسی راغب به ازدواج با آنها نبود، پس اسلام آمد و از این عمل نهی نمود تا آنجا که مسلمانان حتی از معاشرت با یتیمان نیز پروا داشته و در عسر و حرج واقع شدند.
آنچه در تفسیر آمده و مورد تعجب است این است که شاید تحت تأثیر محیط آن روزگار از این آیه تفسیر مردگرایانه شده است و نیز یتامی دختر فرض شده که افراد سود جو و هوسباز به خاطر طمع به مالشان آنها را به عقد خود در آورده و پس از حیف و میل اموالشان آنها را یا طلاق می¬دهند یا به حال خود وا می-گذارند. البته ممکن است شأن نزول آیه به گونه ای باشد که موهم دختر بودن یتامی باشد اما اگر آیات قرآن را جهانی و برای همه عصرها بدانیم که چنین هست نباید این انحصار را بپذیریم ضمن اینکه متن آیه هم به این امر تصریح ندارد .
به علاوه بعضی از مترجمان، همانند فولادوند، مال یتیم را پاک و مال خود را ناپاک، تلقی کرده اند؛ در حالیکه دلیلی ندارد که مال یتیم یا مال سرپرست پاک و یا ناپاک باشد. اما بعضی دیگر به درستی آن را به مال مرغوب تعبیر کرده اند. زیرا این عمل جابجایی کار خبیث و ناپاکی است یعنی: و لا تتبدلوا الخبیث بالطیب لان التبدیل الخبیث لیس کالطیب. در واقع مال، مال است و فی نفسه نمی¬تواند خبیث یا طیب باشد بلکه عملی که بر روی آن انجام می¬گیرد به آن صفت خبیث یا طیب را می¬دهد. اما مال می¬تواند مرغوب، ارزشمند و قیمتی و در مقابل بی ارزش، یا کم ارزش باشد و معاوضه این دو گناه بزرگی است. در تفسیر صافی (263) عربی آمده است که «و لا تستبدلوا الحرام من اموالهم الی طیب من اموالکم بان تتعجلوا الحرام من اموالهم قبل ان یاتیکم الرزق الحلال الذی قدر بکم و قیل کانوا یأخذون الرفیع من اموالهم و یجعلون الخبیث مکانه». یعنی اخذ اموال یتیمان که طبعاً حرام است را با اموال طاهر خود مخلوط نکنید یعنی قبل از اینکه مال حلالی که خدا روزی شما کرده برسد با عجله کردن برای خوردن اموال یتیم که حرام است عوض نکنید و گفته شده که بعضی مال ارزشمند آنها را با مال بی ارزش خود جا به جا می-کردند. شاید این تعبیر حرام من اموالهم سبب شده باشد که این چنین قضاوتی در باره مال یتیم یا مال سرپرست وی شده باشد.
نکته دیگری که قابل توجه است سرمایه گذاری برای یتیمان است تا مالشان از بین نرود و به بهترین وجه حفظ شود. دست کم اگر سرمایه گذاری نمی¬کنند به مسئله تورم توجه کنند. تورم ارزش¬های مالی را جابه جا می¬کند و چنانچه در این زمینه ترک فعل صورت گیرد همانند حیف کردن مال یتیم است ضمن اینکه به میل هم اشاره شده و بیش از حد عرف برای آنانکه محتاجند نباید از مال آنان برداشت و مصرف کرد (نساء، 6). هر گونه تقصیر یا قصوری درحفاظت مال یتیمان به منزله خوردن به ناحق از دارائی آنان به حساب می¬آید. بنابراین کسی که سرپرستی را می¬پذیرد باید به توانایی خود اطمینان داشته باشد و بداند علاوه بر اینکه خدا رقیب و ناظر است، یتیم هم وقتی بزرگ شد به این امر توجه و حق خود را مطالبه می¬کند. سرپرست هم اگر درست انجام وظیفه کند اجر فراوان می¬برد ضمن اینکه به خاطر این خدمت بزرگ مورد احترام مردم هم قرار می¬گیرد. "حوب" به معنای گناه که فقط یکبار در قرآن آمده برای استفاده نابجا از مال یتیم بزرگ و منحصر بودن این عمل را می¬رساند. غلامرضا فدائی

1) رمضانی (داور) : لطفا منبع تفسیر را که تفسیر نمونه است وارد نمایید.

1) : در این آیه از واژه جایگزین یعنی تبدّل استفاده شده به این معنا که مال یتیم مثل و همانند مال شما نیست، این دو را با هم عوض نکنید. بار معنایی آیه مثبت است. بعضی از مترجمان، همانند ترجمه فولادوند، مال یتیم را پاک و مال خود را ناپاک، تلقی کرده اند؛ در حالیکه دلیلی ندارد که مال یتیم یا مال سرپرست پاک و یا ناپاک باشد. اما بعضی دیگر به درستی آن را به مال مرغوب تعبیر کرده اند. یعنی این عمل جابجایی کار خبیث و ناپاکی است یعنی: و لا تتبدلوا الخبیث بالطیب لان الخبیث لیس کالطیب. در واقع مال، مال است و فی نفسه نمی¬تواند خبیث یا طیب باشد بلکه عملی که بر روی آن انجام می¬گیرد صفت خبیث یا طیب به آن بدهد. اما مال می¬تواند مرغوب، ارزشمند و قیمتی و در مقابل بی ارزش، یا کم ارزش باشد و معاوضه این دو گناه بزرگی است. در تفسیرصافی عربی آمده است که «و لا تستبدلوا الحرام من اموالهم الی طیب من اموالکم بان تتعجلوا الحرام من اموالهم قبل ان یاتیکم الرزق الحلال الذی قدر بکم و قیل کانوا یأخذون الرفیع من اموالهم و یجعلون الخبیث مکانه». شاید این تعبیر حرام من اموالهم سبب شده باشد که این چنین قضاوتی در باره مال یتیم یا مال سرپرست وی شده باشد. همچنین مال شخصی اگر از راه مشروع به دست آمده باشد هم حرام نیست و حلال است. غلامرضا فدائی

1) : سلام من برای تحقیقم ازاین مطالب استفاده کردم خیلی خوب بود ممنونم