یقین، باور قلبى است که عمیق‏تر از دانستن است. مثلا همه مردم مى‏دانند که مرده کارى به کسى ندارد ولى حاضر نیستند در کنار مرده بخوابند، ولى مرده‏شور در کنار مرده به راحتى مى‏خوابد، زیرا مردم فقط مى‏دانند ولى مرده‏شور باور کرده و به یقین رسیده است. راه بدست آوردن یقین عمل به دستورات الهى است، همانگونه که مرده‏شور در اثر تکرار عمل به این باور رسیده است. [ نظرات / امتیازها ]

بر اساس روایات، نشانه یقین، توکل بر خداوند و تسلیم او شدن و راضى بودن به مقدرات او و واگذارى امور به اوست.

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

یقین درجاتى دارد که دو مرحله‏اش در این سوره آمده و مرحله دیگرش در آیه 95 سوره واقعه آمده است.
مراحل یقین عبارتند از: علم الیقین، حق الیقین و عین الیقین. انسان، گاهى از دیدن دود پى به آتش مى‏برد که این علم الیقین است، گاهى خودِ آتش را مى‏بیند که عین الیقین است و گاهى دستى بر آتش مى‏نهد و سوزندگى آن را احساس مى‏کند که حق الیقین است. [ نظرات / امتیازها ]

1 - تأکید مکرر خداوند، بر بى پایه بودن رقابت هاى مادى و لزوم ترک مسابقه در امتیازات دروغین

کلاّ

حرف «کلاّ» در این آیه، تأکیدى مجدد بر مفاد «کلاّ» در آیات پیشین است. این احتمال نیز وجود دارد که به معناى «حقّاً» بوده و مفاد جمله بعد را تأکید کند.

2 - کسانى که به امتیازات مادى، دل بسته و به آن فخر مىورزند، از علم و یقین محروم و از دستیابى به آن ناتوان اند.

کلاّ لو تعلمون علم الیقین

مخاطبانى که در آغاز سوره، با جمله «ألهیکم التکاثر» توبیخ شدند; در این آیه به دلیل حرف «لو» ـ که براى امتناع است ـ محروم از «علم الیقین» معرفى شده اند. اضافه «علم»به «یقین»، اضافه بیانیه و نشانگر این است که علم مورد نظر، علمى است که از هر گونه شکّى به دور باشد.

3 - شناخت حقایق در حد یقین، مانع سرگرمى به تفاخر و برترى جویى

کلاّ لو تعلمون علم الیقین

به قرینه آغاز سوره، مى توان گفت: جواب «لو» محذوف است. در نتیجه مفاد آیه این مى شود که اگر به حد «علم الیقین» عالم مى شدید، آن دانش، مانع فخرفروشى و مباهات شما مى شد; بلکه اگر جمله «لترونّ الجحیم» (در آیه بعد) را جواب «لو» بدانیم، بازهم مى توانیم این نکته را از آیه شریفه به دست آوریم.

4 - لزوم تحصیل علم به آخرت و تلاش براى رساندن آن به مرحله یقین

کلاّ لو تعلمون علم الیقین

5 - تفاوت درجات علم

علم الیقین

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]

سوره تکاثر (آیات 5 تا 7): کلا لو تعلمون علم الیقین * لترون الجحیم * ثم لترونها عین الیقین

علم الیقین، یعنى رسیدن به مرحله نهایى علم و عرفان و شناخت، که مرحله یقین هست. یقین یک نعمتى است که مع الاسف انسان کمتر مى‏تواند به آن برسد. انسان نوعاً گرفتار شک و تردید است. وسوسه هایى در دلش مى‏آیند و مى‏روند، خطورات و خلجاناتى در دلش هست. گاهى ظن و گمان است، و اگر بالاتر برود، ظن متاخم به علم است، یعنى ظنى که یک پله به علم و یقین نزدیک است. آدم کمتر به مرز و حد یقین مى‏رسد. اگر انسان، موقن باشد، قطعاً اعمال و حرکاتش هم فرق مى‏کند.

مى‏گوید: اگر شما به علم الیقین مى‏رسیدید، همین حالا دوزخ و جهنم را با چشمتان مى‏دیدید. پس معلوم مى‏شود که هست، لکن ما لیاقت و صلاحیت دیدنش را نداریم.
[ نظرات / امتیازها ]

-یقین و مراحل آن:
یقین نقطه مقابل شک است ، همانگونه که علم نقطه مقابل جهل است ، و به معنى وضوح و ثبوت چیزى آمده است ، و طبق آنچه از اخبار و روایات استفاده مى‏شود به مرحله عالى ایمان یقین گفته مى‏شود ، امام باقر (علیه‏السلام‏) فرمود : ایمان یک درجه از اسلام بالاتر است ، و تقوى یک درجه از ایمان بالاتر ، و یقین یک درجه برتر از تقوا است سپس افزود : و لم یقسم بین الناس شى‏ء اقل منالیقین : در میان مردم چیزى کمتر از یقین تقسیم نشده است!
راوى سؤال مى‏کند یقین چیست ؟ مى‏فرماید : التوکل على الله ، و التسلیم لله ، و الرضا بقضاء الله ، و التفویض الى الله ! : حقیقت یقین توکل بر خدا ، و تسلیم در برابر ذات پاک او ، و رضا به قضاى الهى ، و واگذارى تمام کارهاى خویش به خداوند است.
برترى مقام یقین از مقام تقوى و ایمان و اسلام چیزى است که در روایات دیگر نیز روى آن تاکید شده است.
در حدیث دیگرى از امام صادق (علیه‏السلام‏) مى‏خوانیم : من صحة یقین المرأ المسلم ان لا یرضى الناس بسخط الله ، و لا یلومهم على ما لم یؤته الله ... ان الله بعدله و قسطه جعل الروح و الراحة فى الیقین و الرضا و جعل الهم و الحزن فى الشک و السخط : از نشانه‏هاى صحت یقین مردم مسلمان این است که مردم را با خشم الهى از خود خشنود نکند ، و آنها را بر چیزى که خداوند به او نداده است ملامت ننماید ( آنها را مسؤول محرومیت خود نشمارد ) ... خداوند به خاطر عدل و دادش آرامش و راحت را در یقین و رضا قرار داده ، و اندوه و حزن را در شک و ناخشنودى ! از این تعبیرات و تعبیرات دیگر به خوبى استفاده مى‏شود که وقتى انسان به مقام یقین مى‏رسد آرامش خاصى سراسر قلب و جان او را فرا مى‏گیرد .
ولى با این حال براى یقین مراتبى است که در آیات فوق و آیه 95 سوره واقعه ( ان هذا لهو حق الیقین ) به آن اشاره شده است و آن سه مرحله است.
1 -علم الیقین و آن این است که انسان از دلائل مختلف به چیزى ایمان آورد مانند کسى که با مشاهده دود ایمان به وجود آتش پیدا مى‏کند.
2 -عین الیقین ، و آن در جائى است که انسان به مرحله مشاهده مى‏رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده مى‏کند.
3 -حق الیقین و آن همانند کسى است که وارد در آتش شود و سوزش آن را لمس کند ، و به صفات آتش متصف گردد ، و این بالاترین مرحله یقین است .
محقق طوسى در یکى از سخنان خود مى‏گوید : یقین همان اعتقاد جازم مطابق و ثابت است که زوال آن ممکن نیست ، و در حقیقت از دو علم ترکیب یافته ، علم به معلوم ، و علم به اینکه خلاف آن علم محال است ، و داراى چند مرتبه است : علم الیقین و عین الیقین و حق الیقین.
در حقیقت مرحله اول جنبه عمومى دارد و مرحله دوم ، براى پرهیزگاران است و مرحله سوم مخصوص خاصان و مقربان.
و لذا در حدیثى آمده است که خدمت پیغمبر اکرم(صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم‏) عرض کردند : شنیده‏ایم بعضى از یاران عیسى روى آب راه مى‏رفتند ؟ ! فرمود : لو کان یقینه اشد من ذلک لمشى على الهواء : اگر یقینش از آن محکمتر بود بر هوا راه مى‏رفت ! مرحوم علامه طباطبائى بعد از ذکر این حدیث مى‏افزاید : همه چیز بر محور یقین به خداوند سبحان ، و محو کردن اسباب جهان تکوین از استقلال در تاثیر دور مى‏زند ، بنابر این هر قدر اعتقاد و ایمان انسان به قدرت مطلقه الهیه بیشتر گردد اشیاء جهان به همان نسبت در برابر او مطیع و منقاد خواهد شد.

و این است رمز رابطه یقین و تصرف خارق العاده در عالم آفرینش .

[ برای مشاهده توضیحات کلیک کنید. ]

[ نظرات / امتیازها ]