علی شفیعی

تفاوت بین شعوب و قبائل در آیه 13 سوره مبارکه حجرات چیست؟

متین رمضانی (داور) : در این که میان "شعوب" و "قبائل" چه تفاوتى است؟ مفسران احتمالات مختلفى داده‏اند:
اول: کلمه "شعوب" جمع "شعب"- به کسره شین و سکون عین- است و به طورى که در مجمع البیان گفته ‏به معناى قبیله بزرگى از مردم است، مانند قبیله ربیعه و مضر. و کلمه "قبائل" جمع "قبیله" است که جمعیتى کوچکتر از شعب است و تیره‏اى از آن است مانند "تیم" که یکى از تیره‏هاى "مضر" است. و این قول اکثر مفسران است.
دوم آنکه شعب کمتر از قبیله است راغب گوید: شعب عبارت است از قبیله‏اى که از یک قبیله دیگر منشعب گردد، و جمع آن شعوب مى‏آید.
سوم آنکه کلمه "شعوب" به معناى نژادهاى غیر عرب از قبیل ترک و فارس و هندى و آفریقایى و امثال اینها است. و کلمه "قبائل" به معناى تیره‏هاى عربى است.
و ظاهرا برگشت این قول به یکى از همان دو قول قبلى است ‏و در مجمع آنرا از امام صادق علیه السّلام نقل کرده از ابو عبیده نقل شده: شعوب عجم است و اصل آن از تشعّب است که نسب عجم بسیار پراکنده است.

ظاهر کوتی

سلام
چرا در آیه ۸۸ سوره حجر کلمه ازواجا را به گروه ها ترجمه شده در حالی که ازواج در اصل به زوج یا زوجه و به معنی همسر باید باشد

متین رمضانی (داور) : سلام علیکم
زوج به هر یک از دو همسر مرد و زن، همچنین به هر دو جفتى، مثل جفت کفش و نعلین و نیز به هر دو چیزى که با یکدیگر شبیه یا همانند باشند، خواه شباهتى یکسان و یا ناهمسان باشد باز هم آنها را- زوج- گویند. و مقصود از ازدواج در این آیه، مردان و زنان و یا اصناف مردم است، مانند صنف بت‏پرستان و صنف یهود و صنف نصارى و صنف مجوس.

ناشناس ..

با سلام
در سوره غاشیه ایه 3 منظور چیه؟که گفته شده پیوسته عمل شده و خسته شده اند و به روایتی نتیجه نگرفته اند؟کسی که پیوسته عمل داره خستگی درونش معنایی داره؟؟؟؟

متین رمضانی (داور) : سلام علیکم
در تفسیر المیزان در ذیل این آیه چنین بیان شده است که: معنی این آیه به قرینه اینکه در مقابل صفت اهل جنت یعنى جمله "لِسَعْیِها راضِیَةٌ" (غاشیه/9 ) قرار گرفته، این است که اهل دوزخ خستگى تلاشى‏ که در دنیا کردند از تنشان در نمى‏آید، به خلاف اهل بهشت که وقتى تلاش خود را سودمند مى‏یابند خستگى از تنشان بیرون مى‏آید، چون انسان هر تلاشى که در دنیا مى‏کند به منظور تامین سعادت خود مى‏کند، منظورش این است که به هدف خود نائل آید، و دوزخیان در قیامت مى‏بینند که آنچه در دنیا تلاش کردند بى‏نتیجه مانده و خردلى سودمند نبوده، هم چنان که در جاى دیگر فرموده: "وَ قَدِمْنا إِلى‏ ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً - به اعمالى که آنان در دنیا کردند مى‏پردازیم و همه را هیچ و پوچ مى‏کنیم‏" (فرقان/23)، در نتیجه از اعمالى که داشتند چیزى به جز خستگى عایدشان نمى‏شود، به خلاف اهل بهشت که از سعى و عمل خود راضیند، چون همه به صورت بهشت و راحتى مبدل گشت.

هادی آبانگاه

سلام و عرض ادب. تفاوت واژه معدودة و معدودات در لغت و در قرآن چیست؟ با تشکر

متین رمضانی (داور) : سلام علیکم
"معدود" یعنى قابل شمارش، و معمولا به اشیاء کم گفته مى‏شود، زیرا اشیاء زیاد قابل شمارش نیستند یا شمارش آنها مشکل است.
و بر این اساس آیه: (إِلَّا أَیَّاماً مَعْدُودَةً- 80/ بقره) مگر روزهایى کم و اندک زیرا (بنى اسرائیل بعد از پرستش گوساله) مى‏گفتند ما به تعداد روزهاى کمى که گوساله را پرستیده‏ایم عذاب می‌شویم.
و معدودات جمع مؤنث می‌باشد و از لحاظ معنی همان معنای قلیل و اندک را می‌دهد.
لذا در عبارت " أَیَّاماً مَعْدُوداتٍ" (بقره/184) نکره آمدن ایام و اتصاف آن به صفت (معدودات) براى این است که بفهماند تکلیف نامبرده ناچیز و بدون مشقت است، تا به این وسیله مکلف را در انجام آن دل و جرأت دهد، و قهرا مراد از ایام معدودات همان ماه رمضان خواهد بود.

محمد صادق

با سلام. در ایه 60 سوره انعام صحبت از استیفای کامل روح از بدن در خواب است مانند مرگ.
کیفیت این استیفا چگونه است؟ توضیح اینکه آیا می بایست قائل به عالمی باشیم که با به خواب رفتن شخص روح او وارد آن عالم می شود و در آنجا به حرکت و فعالیت در میآید و آن حرکات و فعالیت ها خواب و رؤیای ما را می سازند؟
سؤال دوم اینکه کیفیت و آنچه در خواب می بینیم آیا مرتبط با کیفیتی است که روحمان دارد؟ یعنی عالم خواب دارای حیطه دسترسی است و برای هر روحی مجوز فعالیت و حرکت در هر جهت و بُعدی وجود ندارد بلکه متناسب با کیفیتی که روح ساخته شده (تأثیر روح از اعمال) جولان خواهد داشت؟

متین رمضانی (داور) : سلام علیکم
عالم طبیعت یا عالم دنیا عالمی است که روح نیاز به مرکبی دارد به نام جسم. وقتی به خواب می‌رویم تعلق روح از بدن کم می‌شود و اینکه فرمود:" یتوفیکم- مى‏گیرد شما را" و نفرمود:" یتوفى روحکم- مى‏گیرد جان شما را" دلالت دارد بر اینکه حقیقت انسانى که ما از آن به کلمه" من" تعبیر مى‏کنیم، همان روح انسانى است و بس، و چنان نیست که ما خیال مى‏کنیم که روح جزئى از انسان است و یا صفت و یا هیاتى است که عارض بر انسان مى‏شود.
و در خواب، روح ما در عالم مثال سیر می‌کند البته سیر او وابسته به آن چیزی است که در دنیا کسب کرده است. و البته بعضی از خواب ها نشان از حوادث و یا رخدادهای مربوط به آینده است که روح در عالم مثال که عالمی بدون زمان است آن را درمی‌یابد و یا اینکه به علت تعلق شدید روح به جسم و یا در مراحل انتهایی خواب که نزدیک به بیدار شدن به طور طبیعی است، خوابهایی که رویت می‌شود نوعا مربوط به کارها و یا حوادث روزمره می‌باشد.

فاطمه موسوی

نظر به آیه ۲۶ سوره مبارکه طور ، قرآن کریم یکی از علل بهشتی شدن والدین چه چیزی می باشد؟ ۱. تربیت فرزندان ۲. دلسوزی نسبت به فرزندان

متین رمضانی (داور) : سلام علیکم
"اشفاق" به معناى عنایتى آمیخته با ترس است، چون مشفق نسبت به کسى که به او اشفاق دارد هم محبت دارد و هم مى‏ترسد که مبادا بلایى متوجه او گردد، و این کلمه در قرآن آمده، مى‏فرماید:" وَ هُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ- ایشان از قیامت بیمناکند"(انبیاء/49) پس این کلمه هر وقت با حرف "من" متعدى شود معناى ترس در آن روشنتر از محبت است، و اگر با حرف "فى" متعدى گردد معناى عنایت و محبت در آن روشنتر از ترس به ذهن مى‏رسد، هم چنان که در این آیه فرموده: "إِنَّا کُنَّا قَبْلُ فِی أَهْلِنا مُشْفِقِینَ".
پس معناى آیه چنین مى‏شود که: ما در دنیا نسبت به خانواده خود اشفاق داشتیم، هم آنان را دوست مى‏داشتیم و به سعادت و نجاتشان از مهالک و ضلالت‏ها عنایت داشتیم، و هم از اینکه مبادا گرفتار مهالک شوند مى‏ترسیدیم، و به همین منظور به بهترین وجهى با آنان معاشرت مى‏کردیم، و نصیحت و دعوت به سوى حق را از ایشان دریغ نمى‏داشتیم.
در این آیه دلالتی بر اینکه فقط والدین داراری این خصوصیتند نیست، یعنی امکان دارد که این ویژگی را فرزندان نسبت به والدین و دیگر اعضا خانواده داشته باشند.

سمانه

با سلام.
منظور از حریرا در آیه 12 سوره انسان چیست که دربرابر صبر امام علی علیه السلام و اهلبیتش آمده است؟

متین رمضانی (داور) : سلام علیکم
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ذیل این آیه می‌فرمایند که منظور از "صبر" صبرشان در برابر مصیبت، و در برابر اطاعت، و از معصیت است، چون این طایفه در زندگى دنیا به جز وجه پروردگارشان طلبى نداشتند، اراده او را بر خواست خود مقدم مى‏داشتند، در نتیجه در برابر آنچه او براى آنان مقدر کرده بود، و هر محنت و مصیبتى که براى آنان خواسته بود صبر مى‏کردند، و نیز بر امتثال هر فرمانى که به ایشان داده بود، و بر ترک هر عملى که ایشان را از آن نهى کرده بود صبر مى‏کردند، هر چند که با خواست خودشان مخالف بود، و لذا خداى تعالى مشقت و زحمتى را که در راه بندگى او تحمل کرده بودند به نعمت(جنّة) و راحت(حریرا) مبدل کرد.

موسوی

خداوند در کدام ایه و سوره قران از پیروان حضرت ابراهیم (ع ) بنام شیعه یاد کرده است

متین رمضانی (داور) : سلام علیکم
کلمه" شیعه" عبارت است از مردمى که پیرو غیر خود باشند، و دنبال او به راه بیفتند و به عبارت دیگر، مردمى که موافق طریقه کسى حرکت کنند، چنین مردمى شیعه آن کس مى‏باشند. بنابراین کلمه "شیعه" به معناى جماعتى است که همه پیرو یک عقیده باشند.

وَ دَخَلَ الْمَدینَةَ عَلى‏ حینِ غَفْلَةٍ مِنْ أَهْلِها فَوَجَدَ فیها رَجُلَیْنِ یَقْتَتِلانِ هذا مِنْ شیعَتِهِ وَ هذا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغاثَهُ الَّذی مِنْ شیعَتِهِ عَلَى الَّذی مِنْ عَدُوِّهِ فَوَکَزَهُ مُوسى‏ فَقَضى‏ عَلَیْهِ قالَ هذا مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبینٌ (قصص/15) در این آیه بیان می‌کند که یکى از آن دو نفر اسرائیلى، و از پیروان دین موسى، و یکى دیگر قبطى و دشمنش بود، اما اینکه بیان شد یکى از آن دو پیرو دین موسى بوده جهتش این است که: آن روز بنى اسرائیل در دین منتسب به آباى خود ابراهیم و اسحاق و یعقوب (ع) بودند، هر چند که از دین آن بزرگواران در آن روز جز اسم چیزى نمانده بود.

«وَ إِنَّ مِنْ شیعَتِهِ لَإِبْراهیمَ » (صافات/83) یعنی ابراهیم یکى از شیعیان نوح بود، چون دینش موافق دین او، یعنى دین توحید بود.

انالله علیم بما یفعلون در چه سوره ای است

متین رمضانی (داور) : سلام علیکم
«إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ بِما یَفْعَلُون‏» سوره مبارکه یونس آیه 36
«وَ اللَّهُ عَلیمٌ بِما یَفْعَلُون‏» سوره مبارکه نور آیه 41

رضا سلیمانی

باسلام من دانشجوی ترم 5 رشته علوم قرآن هستم. می خواهم تفسیراحسن الحدیث ودرکنارآن تفسیرمهر را مطالعه نمایم.چون احسن الحدیث المیزان مجمع البیان را بررسی نموده ودر تفسیر مهر هم شمه ای از تفسیر نمونه بیاند شده است.می خواستم ببینم پیشنهادتان به بنده چیست؟
بحث اسلام شناسی ومسائل اجتماعی از اولویت های بنده است.

متین رمضانی (داور) : سلام علیکم
تفسیر احسن الحدیث تفسیری روان است و تفسیر المیزان و تفسیر مجمع البیان جزء منابعی است که در این تفسیر از آن استفاده شده است.
از ویژگیهای تفسیر مهر اول این‌که روان و خوش فهم است. دوم این‌که زیر نظر آیت‌الله معرفت نوشته شده است، سوم این‌که در این تفسیر ذیل هر آیه بیت‌هایی از اشعار فارسی که آموزنده است، متناسب با آن آیه انتخاب شده که شامل اشعاری از سعدی، حافظ، مولوی و دیگر شاعران مشهور است. نکته بعدی این‌که در این تفسیر از روایات اهل بیت(ع) استفاده شده است.
همچنین این تفسیر تنها تفسیری است که نکات تفسیری امام خمینی(ره) را از آثار ایشان جمع‌آوری کرده و به تناسب آیات از آن استفاده شده است؛ یعنی اگر امام راحل ذیل یک آیه‌ای نکته اخلاقی یا عرفانی جالبی داشتند، این نکته در این تفسیر آورده و نقل قول و استفاد شده است.
همچنین از برخی از نکات شهید مطهری هم در تفسیر مهر استفاده شده است.
در پایان بحث تفسیری هر آیه آموز‌‌ه‌ها و پیام‌های آن متناسب با نسل جدید توضیح داده شده است؛ یعنی مثلا یک آیه‌ای که مربوط به حضرت یوسف(ع) بوده، از آن قاعده کلی گرفته شده و بر مصادیق جدی در عصر حاضر تطبیق شده و طوری بیان شده که گویا آیه در این زمان با جوان معاصر حرف می‌زند؛ یعنی معلوم ‌‌شده که پیام آیه برای نسل جوان امروز ما چیست.
در نتیجه استفاده و بهره از این دو تفسیر بسیار ارزشمند است.
از آنجا که قرار است شما به عنوان کارشناس علوم قرآنی، در عرصه اجتماع به خدمت بپردازید و حتی احتمال دارد که در مقاطع بالاتر در این زمینه ادامه تحصیل دهید، پیشنهاد می‌شود که از المیزان به عنوان منبع اصلی بهره مند شوید که با مطالعه دقیق این تفسیر در بسیاری از زمینه‌ها از جمله لغت شناسی، توجه به ادبیات عرب در تفسیر آیه، نقد نظر دیگر مفسران، چگونگی تفسیر آیه با استفاده از روایات و ... و به قول بزرگان المیزان نیش قلم است و برای بهره مندی از تمام ظرایف آن بایستی بسیار زیراکانه به مطالعه آن پرداخت ضمن اینکه در خلال تفسیر، مقالات بسیاری در زمینه‌های مختلفی نقل شده است که بسیار سودمند است.
در کنار آن می‌توانید از تفسیر نمونه نیز برای بسط در مسائل اجتماعی بهره‌مند شوید.
انشاءالله که در ضلّ عنایات امام زمان موفق و پیروز باشید.